چربی خون؛ از تشخیص تا درمان

 

به‌طور حتم تا امروز بارها و بارها نام چربی خون را شنیده‌اید. از رادیو، تلویزیون، زبان اطرافیان، روزنامه‌ها و جراید و همچنین شبکه‌های اجتماعی، که قطعاً تمام ما با آن‌ها در ارتباط هستیم.

شاید شما هم فکر می‌کنید که این بیماری از شما دور است و مختص افرادی است که سن بالایی دارند یا از رژیم غذایی نادرستی پیروی می‌کنند. اما متأسفانه بالا بودن چربی خون ربطی به سن‌وسال ندارد و هر شخصی فارغ از سن‌وسال و جنسیت، می‌تواند به‌راحتی به آن مبتلا شود. در این مقاله با شما در رابطه با این بیماری صحبت خواهیم کرد.

چربی خون چیست؟

چربی خون را با نام کلسترول بالا نیز می‌شناسند. یک نوع بیماری ناخوشایند که باعث ایجاد اختلالات زیادی در شما شده و چربی موجود در خون شما را به‌راحتی افزایش خواهد داد. کلسترول یک مولکول چربی است که مومی شکل می‌باشد. این ماده در بدن ما توسط کبد تولید می‌شود که برای ایجاد غشای سلولی سالم، عملکرد بهتر مغز، تولید هورمون‌ها و البته ایجاد ویتامین‌ها کاملاً ضروری است.

حال اگر تولید آن در بدن زیاد شود، چربی خون موجود در خون به دیواره رگ‌ها می‌چسبد و مسیر حرکتی رگ‌ها بسته می‌شود. همین بسته شدن عروق موجب ایجاد بیماری‌هایی مانند امراض قلبی و سکته خواهد شد. به همین دلیل کنترل چربی خون و داشتن یک رژیم غذایی مناسب بهترین راه کنترل آن است.

علائم چربی خون بالا

چربی خون بالا در حالت عادی نشانه خاصی ندارد، اما اگر باعث ایجاد تصلب شرایین شود و فرد را دچار عارضه قلبی کند، علائم و نشانه‌های خود را به همراه خواهد داشت. این نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• درد و احساس فشار در قسمت قفسه سینه
• مسدود شدن رگ‌های خونی در قلب و مغز
• بالا رفتن فشارخون
• حمله قلبی و یا سکته
• مانند سفت شدن عضلات زیر بغل
• تغییر رنگ دادن پلک‌ها به‌صورتی‌که رنگ آن‌ها صورتی مایل به زرد می‌شود
• احساس درد در ساق پا

درمان چربی خون

به‌طور حتم هر بیماری راه و روشی مشخص برای درمان شدن دارد. در کنار مصرف داروها و تهیه نسخه تجویزشده پزشک باید از روش‌های آسان و مناسب دیگری نیز استفاده کرد. روش‌هایی مانند پرهیزهای غذایی و پیروی از یک رژیم خاص، انجام ورزش روزانه، دوری از استرس و هرگونه تنش و بهره‌بردن از یک زندگی سالم و سلامت. در این قسمت چند روش درمان خانگی برای بیماری چربی خون را قید خواهیم کرد.

دانه گشنیز و پیاز، راه‌حلی مناسب برای چربی خون

دانه گشنیز به دلیل خاصیت چربی سوزی که دارد یک روش مؤثر برای کاهش چربی خون است. می‌توانید این دانه را پودر کرده با آب بجوشانید و بعد از خنک شدن میل کنید. از پیاز نیز می‌توانید به‌عنوان مادهٔ در کنار غذای اصلی استفاده کنید و یا از آن در غذا استفاده کنید مثل انواع سالادها که در آن‌ها پیاز وجود دارد. فراموش نکنید که استفاده از این مواد باید به‌طور مداوم باشد و بهره‌مند شدن از یک نتیجه خوب به‌طور حتم منوط به استفاده مکرر از آن‌ها خواهد بود.

سیر دشمن کلسترول

به‌طورقطع نام آلیسین به گوشتان خورده است. آلیسین همان ماده فعال درون سیر است که گوگرد هم نامیده می‌شود. ماده آلیسین بر طبق مطالعات انجام‌شده توانایی این را دارد که کلسترول تولیدی توسط کبد را کنترل کند. پس کافی است که از این ماده معجزه‌گر تنها به‌عنوان یک چاشنی استفاده کنید و معجزه آن در درمان چربی خون یا همان کلسترول را مشاهده کنید.

آجیل، لوبیا و جوانه لوبیا، پرقدرت در درمان چربی خون

مغزهایی مانند گردو، بادام و بادام‌زمینی سرشار از فیبر هستند، همین امر باعث بهبود چشمگیر چربی خون بالا در افراد می‌گردد. بر طبق تحقیقات انجام‌شده به‌عنوان‌مثال گردو می‌تواند سطح تری‌گلیسیرید و کلسترول خون را تا حد فراوانی کاهش دهد. در همین راستا لوبیا و جوانه لوبیا نیز با داشتن منابع غنی از ویتامین C و فیبر می‌توانند جنگجویانی پرقدرت در مبارزه با چربی خون بالا باشند.

سیب، درمانی از بهشت

میوه سیب دارای مقدار زیادی فیبر محلول است. همچنین ویتامین C زیادی دارد و در کنار پکتین (یک فیبر قدرتمند) موجود در خود، توانایی این را دارد که با کلسترول موجود در کبد ترکیب شده و آن را از طریق کیسه صفرا دفع کند. به همین دلیل درمانی مؤثر برای کلسترول بالا یا همان چربی خون است. خبر خوش اینکه خوردن روزانه یک عدد سیب در کنار تضمین سلامت قلب شما، چربی خون را نیز درمان کرده و البته پوستی زیبا و شفاف برای شما به ارمغان خواهد آورد.

گوشت مرغ بدون پوست

گوشت مرغ وقتی در کنار گوشت گوسفند، گوساله و سایر گوشت‌های قرمز قرار می‌گیرد، امتیاز بالایی را به خود اختصاص می‌دهد. علت آن‌هم وجود زیاد چربی غیراشباع در آن است. به همین دلیل اگر چربی خون شما بالاست ما گوشت مرغ را به شما توصیه می‌کنیم. اما پیشنهاد می‌کنیم که به‌طور دقیق تمام پوست آن را جدا کنید زیرا پوست مرغ سرشار از پروتئین و البته چربی است.

چای سبز و چای سیاه

به‌طور حتم از جایگاه خوب چای در میان مردم آگاه هستید. چای یک نوشیدنی محبوب در میان اکثر افراد است. محققان در آزمایشات چند سال اخیر خود به این موضوع پی‌برده‌اند که چای ماده‌ای مؤثر در کاهش چربی خون است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مصرف کردن مداوم چای سیاه به مدت سه هفته می‌تواند کلسترول یا همان چربی خون شما را به طرز چشمگیری کاهش دهد. باز هم تأکید می‌کنیم که هر درمانی نیاز به استفاده مداوم، ممتد و منظم دارد تا جوابگوی هدفی باشد که برای آن مورداستفاده قرارگرفته است.

سرکه سیب در کنار آب‌پرتقال

سرکه سیب یک ماده همه‌فن‌حریف است که حتماً در مورد مزایای آن و خاصیت‌هایی که دارد زیاد شنیده‌اید. یکی از خاصیت‌های جالب این ماده این است که در کاهش چربی خون نقش بسیار خوبی را ایفا می‌کند. برای استفاده راحت از این ماده می‌توانید یک قاشق چای‌خوری از آن را با آب‌پرتقال و یا آب‌میوه‌های دیگر مخلوط کرده و در روز چند بار نوش جان کنید. در آخر آب‌پرتقال که یکی از مواد بسیار مؤثر در کاهش چربی خون و رفع کلسترول می‌باشد.

همه‌چیز در مورد تری گلیسیرید

رایج‌ترین نوع چربی در بدن انسان تری‌گلیسیرید است. وقتی فرد مواد غذایی پرچربی می‌خورد و یا بیشتر از نیاز خود کالری دریافت می‌کند، موجب ایجاد تری‌گلیسیرید در بدن خواهد شد. در اصل این کالری‌های اضافه تبدیل به تری‌گلیسیرید می‌شوند. این تری‌گلیسیریدها به‌صورت سلول‌های چربی ذخیره شده و در مواقع نیاز شروع به سوخت‌وساز می‌کنند.

حال اگر بدن بیشتر از آن‌که کالری بسوزاند، دریافت‌کننده باشد، موجب به وجود آمدن تری‌گلیسیرید بالا در خون خواهد شد که به آن بیماری تری‌گلیسیرید نیز گفته می‌شود. غذاهایی که کربوهیدرات بالایی دارند تری‌گلیسیرید خون را افزایش می‌دهند. مقدار تری‌گلیسیرید در خون با استفاده از آزمایش تری‌گلیسیرید اندازه‌گیری می‌شود.

وب‌سایت webmd در مورد تری‌گلیسیرید می‌گوید:

اگر مقدار تری‌گلیسیرید در بدن به‌اندازه باشد، می‌تواند برای بدن مفید باشد. تری‌گلیسیرید باعث افزایش و ذخیره انرژی در بدن می‌شود؛ اما تعداد زیاد آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی باشد به‌خصوص اگر سطح کلسترول بد (LDL) در بدن زیاد باشد.

 

عوامل ایجادکننده تری‌گلیسیرید

مصرف زیاد و بیش‌ازحد مجاز شکر، استفاده از سیگار و دخانیات، استفاده از الکل، اختلالات ژنتیکی، اضافه‌وزن، استفاده از برخی داروها، دیابت نوع ۲ که کنترل نشده باشد، اختلالات تیروئیدی و مشکلات کبد و کلیه که همگی موجب بالا رفتن تری‌گلیسیرید در خون می‌باشند.

آزمایش چربی خون

یک آزمایش مناسب و کاربردی برای نشان دادن چربی خون آزمایشی است که در آن سطح کلسترول و البته تری‌گلیسیرید خون به‌خوبی موردبررسی قرار می‌گیرد. آزمایش خون به شما کمک می‌کند تا بتوانید خطر جمع شدن پلاک‌ها در رگ و مسدود شدن شریان‌ها را به‌خوبی تشخیص دهید. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم وقتی سطح کلسترول خون فردی بالا باشد، نشانه و یا علامت روشن و واضحی ندارد. همین دلیل سبب می‌شود که برای تشخیص هرچه بهتر میزان چربی خون از آزمایش کلسترول استفاده شود.

به‌طورمعمول اگر میزان چربی خون از ۴۰۰ بالاتر باشد باید به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرد. اگر فرد دچار عارضه بیماری قلبی نیز باشد، سطح بالای کلسترول برای او یک زنگ خطر محسوب خواهد شد. یک آزمایش ساده به شما کمک خواهد کرد که بتوانید از پیشامد کردن اتفاقات بعدی جلوگیری کنید.

آزمایش کلسترول چه زمانی تجویز می‌شود؟

آن دسته از افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به کلسترول بالا را دارند باید به‌طور حتم هر شش ماه یک‌بار آزمایش چربی خون بدهند. اگر فردی دچار اضافه‌وزن است و یا تحرک کمی در طول شبانه‌روز دارد باید برای انجام این آزمایش اقدام کند. ابتلا به دیابت عامل مهم بعدی برای این آزمایش است.

همچنین اگر رژیم غذایی پرچربی دارید بهتر است بیشتر به فکر سلامت خود بوده و مرتباً سطح چربی خون خود را آزمایش کنید و در آخر فاکتور سن که بر طبق آن مردان بالای ۴۴ سال و زنان بالای ۵۵ سال باید به‌طور مرتب سطح کلسترول خون خود را اندازه‌گیری کنند. توجه به علائم اختصاری آزمایش خون مانند LDL و HDL می‌تواند میزان چربی خون شما را مشخص کند.

روش انجام آزمایش کلسترول خون

به‌طور حتم قبل از انجام آزمایش چربی خون یا همان کلسترول باید با پزشک متخصص در مورد بایدها و نبایدهای پیش از آزمایش صحبت کنید. به‌طورمعمول قبل از انجام آزمایش تا ۱۲ ساعت نباید چیزی خورده شود و باید ناشتا باشید. البته شواهد بر این قرار است که خوردن غذا پیش از آزمایش تأثیری بر روی سطح کلسترول خون شما نخواهد داشت اما به‌طور حتم وقتی با پزشک خود مشورت می‌کنید به شما خواهد گفت که بهتر است پیش از آزمایش غذایی خورده نشود.

بهتر است در صورت داشتن عطش آب بنوشید اما به‌هیچ‌وجه چای، قهوه و یا نوشیدنی دیگری را امتحان نکنید. استفاده از برخی از داروها می‌تواند سطح کلسترول شما را به‌صورت چشمگیری افزایش دهد. داروهایی مانند قرص‌های ضدبارداری از این نوع مواد به‌حساب می‌آیند. پس بهتر است پیش از انجام آزمایش با مشورت پزشک خود استفاده از آن‌ها را قطع کرده و بعد اقدام به انجام آزمایش چربی خون نمایید.

شاید پزشک شما درخواست کند که استفاده از این داروها را برای چند روز قبل از آزمایش قطع کنید که باید تابع نظر پزشک خود باشید تا اشتباهی در پاسخ آزمایش شما رخ ندهد. ناگفته نماند که استمرار در استفاده از یک دارو ممکن است بر روی سطح کلسترول تأثیر بگذارد و پزشک شما بدون درخواست قطع آن، اثری که بر روی سطح کلسترول خون دارد را به‌واسطه انجام آزمایش بسنجد.

آزمایش کلسترول برای بانوان و کودکان

کودکان ۲ سال به بالا می‌توانند سطح چربی خون و یا کلسترول بالایی داشته باشند، اما به‌طور حتم تمامی کودکان به انجام این آزمایش نیازی ندارند. ناگفته نماند که آکادمی اطفال در کشور آمریکا انجام آزمایش کلسترول خون را تنها برای کودکان ۲ تا ۱۰ ساله توصیه می‌کند. این کودکان اگر دارای سابقه خانوادگی در داشتن چربی خون باشند یا اگر دچار عارضه تنگی عروق کرونر باشند، برای انجام این آزمایش در اولویت هستند. در این حالت اگر نتیجه آزمایش طبیعی نباشد به‌طور حتم پزشک معالج درخواست آزمایشات بیشتری را خواهد داشت.

انجام آزمایش چربی خون در زنان نیز شرایط خاص خود را دارد. وجود هورمون استروژن سبب می‌شود که سطح کلسترول خون یا HDL در بانوان بالا دیده شود. اگر شما که تصمیم انجام آزمایش چربی خون یا کلسترول را دارید بانو هستید و ازقضا سطح تری‌گلیسیرید بالایی نیز دارید، بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.

سخن آخر

همان‌طور که می‌دانید بدن انسان ساختار پیچیده‌ای دارد. پیروی از یک سبک زندگی سالم می‌تواند سلامتی و نشاط را برای فرد به ارمغان آورد. داشتن یک سبک زندگی ناسالم و بیمارگونه نیز به‌راحتی می‌تواند سلامتی وی را به مخاطره بیندازد. به‌طور حتم پیروی از یک برنامه غذایی متعادل و یک رژیم غذایی متناسب و سالم، دوری از هرگونه فشار عصبی، استرس و تنش و همچنین بهره‌مندی از یک الگوی ورزشی و سلامتی با انجام تمرینات بدنی روزانه، می‌تواند شما را در رسیدن به یک زندگی سالم، یاری کند.

با بررسی سبک زندگی خود و در نظر گرفتن بایدها و نبایدها به‌راحتی می‌توان از بروز بیماری‌هایی چون چربی خون جلوگیری کرد. شما می‌‌توانید برای انجام آزمایش‌های مرتبط با چربی خون مانند آزمایش کلسترول، آزمایش تری گلیسیرید، آزمایش LDL و آزمایش HDL از خدمات آزمایش در محل هومکا استفاده کنید.