علت عقب افتادن پریود چیست؟ + تشخیص و راه های درمان

پریود یا قاعدگی فرآیندی است که طی آن لایه ضخیمی از خون و بافت که به دیواره رحم چسبیده ریزش می‌کند و از طریق واژن، از بدن خارج می‌شود. دختران در حالت نرمال از سنین ۱۲ تا ۱۴ سالگی پریود را تجربه می‌کنند و این روند در زنان تا سنین ۴۵ تا ۵۵ سال ادامه پیدا می‌کند. درصورتی‌که دختران پس از سن ۱۶ سالگی همچنان پریود نشوند لازم است جهت علت‌یابی و درمان عقب افتادن پریود به پزشک مراجعه کنند.

اگر فرد بیش از ۳ ماه متوالی پریود نشود به این معناست که از آمنوره رنج می‌برد و اگر به‌صورت نامنظم و با فواصل زیاد پریود می‌شود دچار الیگومنوره است. در این بخش دراین مقاله با هومکا همراه ما باشید تا باهم دلایل شایع عقب افتادن پریود را موردبررسی قرار دهیم.

عقب افتادن پریود به چه دلیلی است؟

علت عقب افتادن پریود تنها یک دلیل نیست و عوامل متعددی هستند که می‌توانند در بروز اختلال تأخیر سیکل قاعدگی تأثیرگذار باشند. با پیدا کردن علت بروز اختلال پزشک متخصص می‌تواند با دقت بیشتری روش درمانی را انتخاب نماید، دارو تجویز کند و درنهایت فرآیند پریود بیمار را به چرخه طبیعی‌اش برگرداند. ازجمله مهم‌ترین علل عقب افتادن پریود می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بارداری
• مصرف داروهای جلوگیری از بارداری
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS
• استرس و اضطراب زیاد
• ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروسی همچون آنفولانزا، سینوزیت و ورم لوزه
• کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید
• تغییرات هورمونی دوره بارداری و شیردهی

استرس و عقب افتادن پریود

استرس شدید سبب بروز اختلال در تولید هورمون آزادکننده گنادوتروپین می‌شود. این هورمون عامل اصلی تنظیم تخمک‌گذاری و چرخه قاعدگی محسوب می‌شود. بنابراین زمانی که فرد دچار استرس شدید می‌شود، این هورمون به اندازه کافی ترشح نشده و چرخه پریود برهم می‌خورد. استرس دائمی و بودن در شرایط استرس‌زا روند طبیعی قاعدگی را مختل می‌کند و باید جهت کاهش سطح استرس بدن فکری اساسی بکنید.

در این رابطه پزشک متخصص می‌تواند به شما مشاوره دهد و روش‌های درمانی مؤثر را تجویز کند. درصورتی‌که شما لیست کامل آزمایش های هورمونی را انجام دهید و مشکل جسمانی نداشته باشید، متخصص توصیه می‌کند از درمان‌های مشاوره‌ای استفاده کنید. پس از کاهش سطح استرس لازم است به بدن فرصت دهید تا به وضعیت طبیعی خود برگرد و سیکل قاعدگی مجدداً منظم شود. گاهی این فرآیند درمان و بازگشت به حالت طبیعی تا چند ماه زمان می‌برد.

ورزش شدید و عقب افتادن پریود

حتماً شنیده‌اید که برخی توصیه می‌کنند برای پریود شدن از تمرینات شدید استفاده کنید، اما این کار همیشه جواب مثبت در پی ندارد. گاهی ورزش شدید سبب تغییرات شدید در هورمون‌های هیپوفیز و هورمون‌های تیروئید می‌شود و روند تخمک‌گذاری و قاعدگی را نیز مختل می‌کند. در حالت نرمال یک تا دو ساعت ورزش در طول روز هیچ تأثیر بدی بر بدن نمی‌گذارد، اما تمریناتی که بیش از چند ساعت زمان می‌برند می‌توانند سبب بروز نوسان در هورمون‌های هیپوفیز و تیروئید شوند.

اگر شما ناچار به ورزش کردن در بازه‌های زمانی طولانی هستید، لازم است با پزشک خود دراین‌باره صحبت کنید تا بتواند جهت رفع نیازهای بدنتان به شما کمک کند. در این صورت عوارض کمتری را متحمل خواهید شد. پزشک ورزشی می‌تواند به شما در بهینه‌سازی رژیم غذایی مشاوره دهد، تکنیک‌های کششی کاهنده استرس را به شما آموزش دهد و با بررسی نتایج آزمایش‌هایتان از کمبودها و عدم تعادل هورمونی بدنتان مطلع شود.

بیماری و عقب افتادن پریود

بیماری‌های متعددی پریود را به عقب‌ می‌اندازند. ازجمله مهم‌ترین بیماری‌هایی که با علامت توقف و برهم خوردن سیکل قاعدگی همراه هستند می‌توان به کیست تخمدان، دیابت، اختلال عملکرد کبد، تومور هیپوفیز، اختلال عملکرد تیروئید و سندرم تخمدان پلی کیستیک اشاره نمود.

تغییر در برنامه زندگی

اگر ساعت بدنتان را برهم بزنید این احتمال وجود دارد که دچار الیگومنوره یا آمنوره (پریود نامنظم) شوید. اگر برنامه کاری شما نامنظم است و استراحت کافی و منظمی ندارید بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارید. معمولاً تغییر در برنامه‌های زندگی سبب می‌شود که پریود شما نامنظم شود اما اگر کاملاً متوقف شود مسئله جدی است و باید در اولین فرصت جهت درمان آن اقدام کنید.

یائسگی

پیش از اینکه شما وارد سن یائسگی شوید، دوره پیش‌یائسگی را تجربه می‌کنید. در این دوره بدن از سن باروری پا به سن غیر باروری می‌گذارد، بنابراین ممکن است فواصل بین پریودها بیشتر شود. کم شدن خون قاعدگی نیز می‌تواند به دلیل یائسگی باشد.

عقب افتادن پریود و ترشحات سفید

 این ترشحات می‌تواند نشانه‌ای از بارداری باشد. معمولاً بانوان باردار در دو هفته نخست بارداری شاهد خروج حجم زیادی ترشحات سفیدرنگ از واژن هستند. همراه با بارور شدن تخمک زن دیگر پریود نمی‌شود و دیدن این ترشحات غیرطبیعی نیست.

عقب‌افتادن پریود و عمل جراحی

بعد از عمل جراحی این طبیعی است که شما دچار چنین حالتی شوید. چراکه الگو قاعدگی برهم می‌خورد. اگر پس از عمل جراحی زن مدت‌زمان زیادی در حالت استراحت باشد، وزن او افزایش پیدا کند و چربی بیشتری در ناحیه شکم او تجمع کند، هورمون استروژن بیشتری تولیدشده و درنتیجه فاصله بین سیکل‌های قاعدگی افزایش پیدا می‌کند.

درمان عقب افتادن پریود

زمانی پزشک در‌ پی یافتن درمان عقب افتادن پریود خواهد بود که تشخیص به آمنوره بدهد، اما باید بدانید که آمنوره یک بیماری خطرناک نیست. کافی است علت بروز اختلال پیدا شود و با روش‌های درمانی درست با آن مقابله کنید. امروز روش‌های درمانی بسیار متنوع و مؤثری برای درمان این مشکل وجود دارند. مصرف داروهای هورمونی، ایجاد تغییر در سبک زندگی، استفاده از روش‌های تخصصی در طب سنتی و مصرف قرص‌های تنظیم قاعدگی ازجمله روش‌های درمان عقب‌افتادن پریود محسوب می‌شوند.

درمان خانگی عقب‌افتادن پریود

برخی از درمان‌های خانگی نیز در درمان و کنترل مشکل عقب افتادن پریود مؤثر هستند. شما می‌توانید در منزل از موادی که کمترین خطر و عوارض را در پی دارند، جهت منظم کردن سیکل قاعدگی استفاده کنید. دمنوش زنجبیل، آب انار، انگور سیاه، انبه، سبزیجات مختلف همچون خیار چنبر تلخ، هویج و تربچه، ریشه انجیر هندی، دم‌کرده گیاه بومادران و جعفری، رازیانه و زعفران ازجمله درمان‌های خانگی عقب افتادن پریود هستند.

تشخیص عقب‌افتادن پریود

اگر چنین علائم و نشانه‌هایی را در خود مشاهده می‌کنید، نسبت به بروز اختلال قاعدگی نامنظم مشکوک شوید و به پزشک مراجعه کنید:

• دخترانی که تا سن ۱۶ سالگی پریود نشدند
• احساس بارداری می‌کنید، پریود نمی‌شوید اما پاسخ تست بارداری شما منفی است
• سیکل‌های قاعدگی شما ۲۱ تا ۳۵ روزه نیستند
• دچار نوسانات خلقی می‌شوید
• وزن شما افزایش‌یافته و از طرفی پریود نمی‌شوید

البته برای تشخیص دقیق شما باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند آزمایش یا سونوگرافی انجام دهید، که این موارد به تشخیص دقیق و سریع‌تر علت کمک می‌کنند. همچنین شما می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل هومکا نیز استفاده کنید. تنها کافی است تا درخواست خود را ثبت کنید تا پرستار به منزل شما مراجعه کند و نمونه‌گیری را انجام دهد. همچنین این خدمات تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی نیز قابل انجام است.

به گفته وب‌سایت verywellhealth یکی دیگر از دلایل عقب اقتادن پریود داشتن اضافه وزن یا کمبود وزن است. چاقی بر مقدار پروژسترون و استروژن هم تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث مشکلات باروری نیز شود.

لاغر بودن هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد. وقتی بدن به اندازه کافی چربی و مواد مغذی نداشته باشد نمی‌تواند به‌درستی هورمون تولید کند.

قرص برای پریود شدن

در طول هرماه یک تخمک در رحم آزادشده و به دیواره رحم می‌چسبد. چنانچه این تخمک بارور نشود پس از چند روز همراه با ریزش بافت و خون چسبیده به دیواره رحم از بدن خارج می‌شود. اما اگر زن دچار مشکل آمنوره باشد پریود در او رخ نمی‌دهد و کاملاً چرخه پریود در او متوقف می‌شود. ام برای پریود شدن چه کاری می‌توان کرد؟

پزشک پیش از اینکه دارویی را تجویز کند، ابتدا از بیمار می‌خواهد آزمایشات لازم را انجام دهد. پس از بررسی تفسیر آزمایشات و شرح‌حال بیمار، پزشک متخصص داروهای مؤثر جهت درمان آمنوره و یا الیگومنوره را تجویز می‌کند. این داروها به کنترل هورمون‌های بدن کمک می‌کنند و سبب برگشت و شروع سیکل طبیعی پریود می‌شوند.

بیمار علاوه بر مصرف دارو باید سبک زندگی خود را تغییر دهد، ورزش کند، رژیم غذایی سالم داشته باشد و سعی کند در موقعیت‌های استرس‌زا قرار نگیرد. از میان داروهای بسیار مؤثر در رفع آمنوره و الیگومنوره می‌توان به قرص مپرات، جیناون، دوفاستون، ول وومن، پروورا و … اشاره نمود. در ادامه به معرفی این داروها می‌پردازیم. هرگز بدون مشورت با پزشک از این داروها و هر داروی دیگری استفاده نکنید.

مدروکسی پروژسترون

مدروکسی پروژسترون ازجمله مؤثرترین داروهای برگشت سیکل پریود به حالت طبیعی شناخته می‌شود. این دارو همان‌طور که از نامش پیداست از هورمون پروژسترون تهیه می‌شود. سیکل‌ها نامنظم را قاعدگی را تنظیم می‌کند و اگر بیمار دچار مشکل پریود نشدن باشد، این مشکل را هم برطرف می‌کند. مصرف‌کننده باید بداند که با قطع مصرف این دارو بین ۳ تا ۷ روز بعد دچار خونریزی می‌شود.

قرص جیناون

جیناون یک داروی برپایه شیمی نیست و محصول دارویی گیاهی به‌شمار می‌رود. این دارو بر گردش خون در بدن تأثیر می‌گذارد. فرد با هدف تنظیم پریود و پریود شدن این دارو را مصرف می‌کند. خوب است بدانید که این دارو قوی است و حتماً لازم است با تجویز پزشک مصرف شود.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.

قرص پروورا

اصلی‌ترین ترکیب موجود در این دارو مدروکسی پروژسترون است. این هورمون سبب تنظیم شدن هورمون‌های زنانه می‌شود و در سیکل‌های نامنظم قاعدگی را نظم می‌بخشد. این قرص ضمن اینکه مشکل عدم پریود شدن را در بانوان و دختران برطرف می‌کند، سبب تنظیم شدن سیکل‌های عادت ماهانه نیز می‌شود.

قرص مپرات

این دارو مانند قرص پروورا دو قابلیت دارد. گاهی پزشکان این دارو را برای تنظیم سیکل‌های قاعدگی تجویز می‌کنند و گاهی نیز جهت برگشت فرآیند طبیعی پریود به بدن. این دارو نیز حاوی هورمون پروژسترون است، چرخه قاعدگی را فعال می‌کند و فرد پس از مصرف آن پریود می‌شود. جالب است بدانید که قرص مپرات در جلوگیری از سرطان پستان نیز مؤثر است. همچنین این دارو عامل پیشگیری از بارداری نیز شناخته می‌شود.

قرص ول وومن

یکی از داروهای مؤثر در برطرف کردن مشکل پریود نامنظم قرص شاتواری ول وومن است. این دارو به شکل کپسولی تولید می‌شود و مصرف‌کننده باید آن را به‌صورت روزانه مصرف کند. ترکیب اصلی این قرص گیاه آیورودا است که خاصیت تنظیم هورمون‌های زنانه را دارد. بنابراین با مصرف این دارو اگر زن درگیر  اختلال سیکل نامنظم یا PMS باشد، مشکلش برطرف خواهد شد.

عقب افتادن پریود تا چند روز طبیعی است؟

برای پاسخ به سوال “دیر شدن عادت ماهانه تا چند روز طبیعی است؟” می‌توان گفت که به‌طور طبیعی بانوان و دخترانی که به بلوغ رسیده‌اند هر ۲۸ روز یک‌بار خونریزی قاعدگی را تجربه می‌کنند. اگر پریود بیش از ۷ روز طول بکشد، معمولاً فواصل بین دو پریود به ۳۵ روز نیز می‌رسد. بنابراین طبق این محاسبات اگر بین ۳ تا ۴ روز زمان پریود عقب بیافتد، این روند کاملاً طبیعی تلقی می‌شود. اما اگر بیش از ۳ الی ۴ روز از زمان پریود شما گذشت و قاعدگی شروع نشد، لازم است به پزشک مراجعه کنید و دلیل آن را بیابید.

عقب‌افتادن پریود در اوایل شروع قاعدگی (در نوجوانی)

عقب‌افتادن پریود در اوایل شروع قاعدگی در نوجوانی بسیار شایع است و بیشتر دختران این حالت را تجربه می‌کنند. معمولاً دختران از سنین ۱۲ تا ۱۳ سال به بلوغ می‌رسند و اولین قاعدگی خود را در این بازه زمانی تجربه می‌کنند. حال گاهی وجود برخی از علل سبب به تأخیر افتادن و نامنظم‌شدن موقتی پریود می‌شود. تغذیه و عدم دسترسی به مراقبت‌های پیشگیرانه و بهداشتی، شرایط اقتصادی، وضعیت روحی و نوسانات هورمونی ازجمله علل عقب افتادن پریود در دوره نوجوانی به شمار می‌روند.

عوارض عقب‌افتادن پریود

هر اختلال و تغییری که در بدن رخ می‌دهد، حتماً عوارض و تبعاتی در پی خواهد داشت. بانوان و دخترانی که از قاعدگی نامنظم رنج می‌برند نیز قاعدتاً عوارضی را تجربه می‌کنند. یکی از عوارض اصلی عقب‌افتادن پریود، تغییر در متابولیسم بدن است. زمانی که متابولیسم بدن به هم می‌خورد فرد دچار چاقی، اضافه‌وزن و افزایش BMI می‌شود.

ابتلا به بیماری‌های قلبی و سندروم PCOS دو مورد دیگر از عوارض تأخیر در پریود به شمار می‌روند. ناباروری دیگر عوارض عدم پریود شدن است. زمانی که شما مرتباً در بازه زمانی نرمال پریود نمی‌شوید به این معناست که تغییری منفی در بدن شما در حال رخ دادن است.

عقب‌افتادن پریود و بزرگ شدن شکم

یکی از مشکلاتی که ممکن است در اثر عقب‌افتادن پریود بروز کند بزرگ شدن شکم است. نفخ و ورم شکم ممکن است یک هفته قبل از قاعدگی نیز بروز کند. چه شما پریود شوید و چه نشوید ممکن است بدن در هنگام نزدیک شدن به سیکل قاعدگی آب را در خود حبس کند و در این حالت تورم شکمی به وجود می‌آید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.