لکه‌بینی در بارداری + چه لکه بینی در بارداری خطرناک است؟

مشاهده خونریزی یا لکه‌بینی در دوران بارداری می‌تواند دلهره‌آور و ترسناک باشد اما خوب است بدانیم که لکه‌بینی و گاهی خونریزی خفیف همیشه نشانه بیماری یا اتفاق بدی نیست. بسیاری از خانم‌هایی که در دوران بارداری لکه‌بینی دارند، نوزادان سالمی به دنیا می‌آورند. لکه‌بینی به زمانی گفته می‌شود که چند قطره خون صورتی، قرمز یا قهوه‌ای تیره را روی لباس زیر خود مشاهده کنید.

لکه‌بینی معمولاً سبک‌تر از خونریزی پریود است و خون به حدی نیست که لباس زیر را آغشته کند. عوامل مختلفی ممکن است طی بارداری منجر به لکه‌بینی شوند اما درهرصورت، در بیشتر موارد خطری متوجه جنین نمی‌شود و پزشک با درمان عامل زمینه‌ای مشکل را برطرف می‌کند.

چه زمانی برای لکه‌بینی در بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده لکه‌بینی یا خونریزی در هر زمانی از بارداری موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک با بررسی علائم همراه با خونریزی یا لکه بینی مثل درد و تب به عامل زمینه‌ای پی برده و با تجویز دارو مشکل را درمان می‌کند. اگر در سه‌ماهه دوم یا سوم دچار خونریزی شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید چراکه خونریزی‌های پس از سه‌ماهه اول جدی‌تر هستند و نیاز به ارزیابی فوری دارند.

لکه‌بینی در سه‌ماهه اول بارداری

طبق گزارش کالج متخصصان زنان و زایمان ایالات‌متحده، حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از زنان باردار در سه‌ماهه اول خونریزی را تجربه می‌کنند. نتایج مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۰ که بر روی ۴۵۳۹ زن باردار انجام شد، نشان داد که از هر ۴ خانم باردار ۱ نفر در سه‌ماهه اول بارداری دچار خونریزی شده است. در این مطالعه مشخص شد که لکه‌بینی بیشتر در هفته‌ ششم و هفتم بارداری رخ می‌دهد و این خونریزی‌ها همواره نشانه سقط جنین یا بیماری نبوده‌اند. لکه‌بینی در ۱۲ هفته اول بارداری ممکن است به دلایل زیر دیده شود:

• خونریزی لانه گزینی
• حاملگی خارج رحمی
• سقط جنین
• علل ناشناخته

خونریزی لانه گزینی

خونریزی لانه گزینی ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح رخ می‌دهد و علت آن متصل شدن جنین به دیواره رحم است. همه زنان خونریزی لانه گزینی را تجربه نمی‌کنند، اما آن‌هایی که این لکه‌بینی را می‌بینند، نظاره‌گر اولین علائم بارداری هستند. از آنجایی که این لکه‌بینی تا حدودی به پریود شباهت دارد برخی افراد ممکن است آن را با عادت ماهانه اشتباه بگیرند.

خون ناشی از لانه گزینی از صورتی روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر بوده و نسبت به خونریزی قاعدگی سبک‌تر است. درواقع خونریزی به حدی نیست که به تامپون یا نوار بهداشتی نیاز داشته باشید و همچنین زمان ادرار خون به داخل توالت نمی‌چکد. لکه‌بینی لانه گزینی از چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد و خودبه‌خود نیز متوقف می‌شود. زمان تخمک‌گذاری، لقاح و لانه گزینی بر اساس یک چرخه منظم ۲۸ روزه سیکل قاعدگی به شکل زیر است:

•  روز ۱: روز اول قاعدگی (روز پریود)
• روز ۱۴: روز تخمک‌گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان)
• روزهای ۱۴ تا ۱۵: روز لقاح که معمولاً ظرف چند ساعت پس از تخمک‌گذاری انجام می‌شود (برخورد اسپرم و تخمک)
• روزهای ۲۰ تا ۲۴: روز لانه‌گزینی که حدود ۶ تا ۷ روز پس از لقاح صورت می‌گیرد

تفاوت لکه بینی در بارداری با خونریزی لانه گزینی و قاعدگی

اولین لکه‌بینی در اوایل بارداری معمولاً به خونریزی لانه‌گزینی مربوط است. اما به‌درستی نمی‌توان تفاوت لکه‌بینی لانه‌گزینی را از لکه‌بینی طبیعی یا خونریزی پریود تشخیص داد به‌خصوص در افرادی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند یا مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) هستند این موضوع پررنگ‌تر است.

تنها راه مطمئن برای تشخیص تفاوت انجام آزمایش بارداری است. البته علائم خاصی وجود دارد که تا حدودی می‌توان خونریزی لانه‌گزینی را از خونریزی پریود تمایز داد. اگر لکه‌های خون به رنگ قهوه‌ای یا قرمز تیره شروع ‌شود و اما به‌تدریج روشن‌تر ‌شود به احتمال زیاد پریود است. برای درک اینکه آیا خونریزی مربوط به لانه‌گزینی است یا پریود به سه ویژگی زیر توجه کنید:

نشانه شماره ۱: گرفتگی عضلات

گرفتگی ناشی از لانه گزینی اگرچه گاهی شدید است اما معمولاً به‌اندازه گرفتگی ناشی از پریود طول نمی‌کشد. البته هر فردی انقباضات رحمی را به گونه متفاوتی تجربه می‌کند و حتی خون جزئی در رحم می‌تواند در برخی زنان باعث گرفتگی شود و در زنان دیگر بدون گرفتگی باشد. بنابراین آنچه اهمیت دارد این است که بدن خود را بهتر بشناسید و موارد غیرعادی را تشخیص دهید.

نشانه شماره ۲: مقدار جریان خون

در برخی افراد خونریزی لانه گزینی همانند شدت خونریزی روز اول پریود است اما تفاوت آن این است که طول دوره خونریزی لانه گزینی کوتاه‌تر از پریود است. زمانی که خونریزی لانه گزینی به پایان می‌رسد فرد ممکن است احساس کند که سینه‌ها حساس‌تر شده‌اند یا دچار حالت تهوع شود و نشانه‌های کوچکی از بارداری بروز کند.

نشانه شماره ۳: پیوستگی جریان خون

خونریزی لانه گزینی یک یا دو روز به طول می‌انجامد اما اگر جریان خون ثابت‌تر و طولانی‌تر باشد و خونریزی سبک‌ شروع شود و با گذر زمان سنگین‌تر شود احتمالاً خونریزی چرخه قاعدگی است.

مطالعه بیشتر: آشنایی با علائم لانه گزینی

چه نوع خونریزی در بارداری خطرناک است؟

حاملگی خارج رحمی و لکه‌بینی در بارداری

حاملگی خارج رحمی یک وضعیت اورژانس در بارداری است. زمانی که یک تخمک بارورشده در خارج از رحم برای مثال در لوله فالوپ لانه گزینی می‌کند به آن حاملگی خارج رحمی می‌گویند. این عارضه می‌تواند باعث خونریزی شود زیرا تخمک بارورشده نمی‌تواند به‌درستی در خارج از رحم رشد کند ازاین‌رو، تخمک باید از طریق جراحی یا با دارو برداشته شود. علائم حاملگی خارج از رحم معمولاً در هفته ۶ بارداری ظاهر می‌شوند اما ممکن است در هفته‌های بعدی نیز دیده شود. سایر علائم حاملگی خارج رحمی به‌صورت زیر است:

• درد پایین شکم که گاهی در یک طرف بدن احساس می‌شود
• خونریزی واژینال یا ترشحات آبکی و قهوه‌ای رنگ
• درد در بالای شانه
• احساس درد هنگام ادرار یا مدفوع
• درد شدید یا مبهم شکم یا لگن
• ضعف، سرگیجه یا غش

سقط جنین و لکه‌بینی در بارداری

یکی دیگر از دلایل لکه‌بینی در بارداری سقط جنین است. بسیاری از سقط‌های زودرس (قبل از هفته ۱۴) به دلیل مشکلات ژنتیکی و کروموزومی در جنین رخ می‌دهد. از دلایل دیگر سقط جنین می‌توان به مشکلات هورمونی یا لخته شدن خون اشاره کرد. بیشتر سقط‌ها در ۱۲ هفته (۳ ماه) اول بارداری اتفاق می‌افتند و در بیشتر موارد نمی‌توان از آن‌ها پیشگیری کرد. اگر خونریزی قهوه‌ای یا قرمز روشن را با درد و یا بدون درد مشاهده کردید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر خونریزی به دلیل سقط جنین باشد، علائم زیر نیز بروز می‌کند:

• کمردرد خفیف تا شدید
• کاهش وزن
• مخاط سفید و صورتی
• گرفتگی و درد در قسمت پایین شکم
• خروج خون همراه با بافت از واژن
• از بین رفتن علائم بارداری
• ترشحات واژن

پس از سقط جنین، کار چندانی نمی‌توان برای حفظ بارداری انجام داد. با این حال لازم است که موضوع را به پزشک اطلاع دهید تا در صورت وجود مواردی مثل حاملگی خارج رحمی یا عوارض جدی زمینه‌ای، درمان لازم انجام شود. پزشک دو یا چند آزمایش خون را جهت بررسی سطح هورمون hCG تجویز خواهد کرد. احتمالاً فاصله تست‌ها ۲۴ تا ۴۸ ساعت است.

دلیل اینکه به بیش از یک آزمایش خون نیاز دارید این است که مشخص شود که آیا سطح hCG شما در حال کاهش است یا خیر. اگر سطح hCG کاهشی باشد نشان‌دهنده از دست رفتن بارداری است. سقط جنین به این معنا نیست که در آینده نیز با چنین مشکلی مواجه خواهید شد. معمولاً عمده موارد سقط جنین در سه‌ماهه اول به دلیل اختلالات تکثیر سلولی جنین رخ می‌دهد و اینکه چنین اتفاقی در بارداری‌های بعدی تکرار شود، بسیار اندک است.

مطالعه بیشتر: انواع قرص اورژانسی ضد بارداری

خونریزی ناشی از عفونت واژن

عفونت‌های قارچی در دوران بارداری شایع است زیرا تغییرات هورمونی می‌تواند تعادل اسیدی واژن را تغییر دهد. علائم شایع عفونت قارچی شامل خارش واژن، ترشحات سفید و غلیظ و گاهی خونریزی است. هر گونه عفونت مقاربتی و همچنین عفونت دهانه رحم، واژن یا رحم می‌تواند باعث خونریزی در اوایل بارداری شود.

به گفته وب‌سایت healthline ازآنجایی‌که در اوایل بارداری تغییرات فیزیکی زیادی اتفاق می‌افتد، بعضی‌اوقات به دلایل نامشخصی لکه‌بینی رخ می‌دهد. برای مثال گاهی تغییرات دهانه رحم باعث لکه‌بینی خفیف می‌شود. در موارد دیگر، تغییرات هورمونی عامل خونریزی است.

همچنین ممکن است پس از رابطه جنسی لکه‌بینی خفیف را تجربه کنید. عفونت یکی دیگر از دلایل احتمالی لکه‌بینی است، به همین دلیل مهم است که هرگونه لکه بینی در دوران بارداری را با پزشک خود مطرح کنید.

لکه‌بینی در سه‌ماهه دوم بارداری

خونریزی خفیف یا لکه‌بینی در سه‌ماهه دوم ممکن است به دلیل تحریک دهانه رحم پس از رابطه جنسی یا پس از معاینه دهانه رحم رخ دهد. این حالت شایع است و جای نگرانی نیست. پولیپ دهانه رحم یکی دیگر از دلایل احتمالی خونریزی در سه‌ماهه دوم است. پولیپ رشد خوش‌خیم سلول‌ها در دهانه رحم است. ممکن است عروق خونی در بافت پولیپ باعث خونریزی خفیف و لکه‌بینی شود. اگر خونریزی واژینال بیشتر از لکه بینی باشد باید فوراً موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. خونریزی شدید در سه‌ماهه دوم ممکن است نشانه یک وضعیت جدی باشد، مانند:

• جفت سرراهی
• زایمان زودرس
• سقط جنین

لکه‌بینی در سه‌ماهه سوم بارداری

خونریزی خفیف یا لکه‌بینی در اواخر بارداری ممکن است پس از رابطه جنسی یا معاینه دهانه رحم دیده شود. این حالت شایع است و جای نگرانی نیست. همچنین می‌تواند به دلیل فرایند “نمایش خونین” یا نشانه‌ای از نزدیکی زایمان باشد. اگر در اواخر بارداری خونریزی شدید رخ دهد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید چراکه ممکن است علت خونریزی یکی از دلایل زیر باشد:

• جفت سرراهی
• جدا شدن جفت

اگر جریان خون خفیف و در حد لکه‌بینی باشد، باز هم لازم است که موضوع را در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید چون‌که گاهی اقدامات مراقبتی به‌موقع برای ایمنی شما و جنین ضروری است.

چه زمانی لکه بینی در بارداری طبیعی است؟

خونریزی واژینال یکی از علائم مهم اوایل بارداری است. از هر ۴ نفر، ۱ نفر در اوایل بارداری معمولاً در هفته‌های ۵ و ۸ حاملگی، لکه‌بینی را تجربه می‌کند. برای آشنایی بهتر با لکه‌بینی در بارداری به نکات زیر دقت کنید:

• لکه‌بینی هرگونه خونریزی خفیف از واژن است که ممکن است با لانه گزینی، تغییرات بافتی رحم و سایر دلایل در ارتباط باشد
• لکه بینی یکی از نشانه‌های اصلی اوایل بارداری است
• لکه بینی در اوایل بارداری معمولاً جای نگرانی ندارد
•  لکه‌بینی معمولاً به چند قطره خون اطلاق می‌شود که پد یا آستر شورت را آغشته نمی‌کند بلکه در حد چند لکه مجزا از هم دیده می‌شود

لکه‌بینی در موارد زیر طبیعی محسوب می‌شود:

• تغییرات دهانه رحم: نوسانات طبیعی هورمون‌ها در دوران بارداری می‌تواند سبب تغییراتی در دهانه رحم شود و آن را مستعد خونریزی کند
• پولیم رحم: پولیپ‌های دهانه رحم (توده خوش‌خیم) در دوران بارداری بیشتر دچار خونریزی می‌شوند
• رابطه جنسی: به دلیل تغییرات هورمونی رحم و حساس شدن بافت‌های واژن احتمال لکه‌بینی یا خونریزی خفیف به دنبال رابطه جنسی یا معاینه لگن نیز وجود دارد
• لکه بینی لانه گزینی: در اوایل بارداری مقداری لکه بینی نیز به پدیده لانه گزینی مربوط می‌شود که طی آن تخمک بارورشده به دیواره رحم می‌چسبد

کلام آخر

اگر قصد انجام آزمایش در منزل یا تفسیر آزمایش خون و ادرار را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی دارید، به راحتی می‌توانید از خدمات هومکا بهره‌مند شوید و با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.