خونریزی پس از سقط جنین طبیعی است؟

اگرچه سقط جنین چه با روش جراحی و یا با تجویز دارو مطابق با دستورالعمل‌های جهانی انجام می‌شود اما تأثیر و عوارض ناشی از آن، به دلیل شرایط جسمانی و یا روانی هر فرد متفاوت است. علائم و عوارضی که پس از سقط در سیستم باروری بروز می‌کند بستگی به فاکتورهای متعددی نظیر روش سقط، وضعیت عادت ماهانه قبل از سقط و سلامت جسمی فرد دارد. یکی از این علائم خونریزی پس از سقط جنین است که در این مقاله از مجله هومکا به شرح آن می‌پردازیم.

خونریزی پس از سقط جنین چگونه است؟

رخ دادن خونریزی پس از سقط جنین طبیعی است و حالتی شبیه به قاعدگی دارد. علت خونریزی پس از سقط، تخلیه شدن رحم از بافت‌هایی است که در زمان حاملگی رشد کرده است.

اولین خونریزی پس از سقط جنین حداکثر ۲ هفته بعد از آن شروع می‌شود. این خونریزی واژینال است، رنگ روشنی دارد و مقدار آن خیلی زیاد نیست. پس از چند روز خونریزی شدت پیدا می‌کند و همزمان با خونریزی فرد سنگینی و گرفتگی را تجربه می‌کند. خونریزی پس از سقط ممکن است تا ۲ هفته نیز طول بکشد، اما به تدریج کم شده و در نهایت متوقف می‌شود.

در صورتی که سقط به روش جراحی انجام بگیرد، خونریزی بلافاصله پس از جراحی یا ۳ تا ۵ روز بعد از آن شروع می‌شود. این خونریزی گاهی تا شروع اولین پریود پس از سقط ادامه پیدا می‌کند و با نزدیک شدن به زمان پریود کمتر و کمتر می‌شود.

زمان شروع خونریزی پس از سقط جنین

زمان خونریزی پس از سقط جنین به روش سقط بستگی دارد در روش دارویی، دو قرص برای سقط تجویز می‌شود. اولین قرص باعث ریزش دیواره رحم و توقف حاملگی می‌شود. دومین قرص باعث تخلیه محتوای موجود در رحم می‌شود.

۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت پس از مصرف قرص دوم، خونریزی و تخلیه محتوای رحمی رخ می‌دهد. معمولاً ۴ تا ۵ ساعت پس از مصرف قرص کل محتوای باقی‌مانده تخلیه می‌شود اما در برخی ممکن است بیش از ۵ ساعت نیز به طول انجامد. معمولاً خونریزی به شکل خونریزی قاعدگی است با این تفاوت که در یک مقطع زمانی ۱ تا ۲ ساعته شدت خونریزی بیشتر است و پس از سپری شدن آن دوباره به حالت اولیه برمی‌گردد.

اگر سقط با عمل جراحی انجام شده باشد بلافاصله پس از عمل، خونریزی رخ می‌دهد. البته در بعضی موارد خونریزی در ۳ تا ۵ روز بعد از عمل مشاهده می‌شود. در مجموع خونریزی روش جراحی سبک‌تر از خونریزی دارویی است. خونریزی ناشی از سقط ممکن است پس از سپری شدن چند روز به‌طور کامل متوقف شده و یا تا هنگام سیکل قاعدگی ادامه یابد البته با گذر زمان از حجم خونریزی کم می‌شود.

مدت زمان خونریزی پس از سقط جنین

این خونریزی به‌صورت پیوسته نیست بلکه منقطع بوده و پس از دو هفته نیز احتمال لکه بینی وجود دارد. مدت زمان خونریزی پس از سقط جنین به مدت ۷ تا ۲۱ روز به طول می‌انجامد. این خونریزی در روزهای نخست بسیار زیاد است، سپس حجم آن کمتر و کمتر شده، سپس به یک پریود یا خونریزی سبک تبدیل می‌شود. این خونریزی پس از سقط جنین پس از سه هفته کاملاً متوقف می‌شود. شاید بعضی از بانوان خونریزی را تجربه نکنند. در گروهی از زنان این خونریزی یکبار متوقف شده و چند روز بعد مجدداً شروع می‌شود.

خصوصیات خونریزی پس از سقط جنین

خونریزی پس از سقط جنین مشابه خونریزی‌های قاعدگی است با این تفاوت که رنگ خون بیشتر متمایل به قهوه‌ای است. معمولاً خونریزی پس از سقط با دارو بیشتر از سقط با جراحی بوده و بعضی فعالیت‌های جسمی نیز بر میزان خونریزی تأثیر دارند. برای مثال خونریزی در هنگام فعالیت بدنی بیشتر از حالت استراحت است.

احتمال دارد در خون تخلیه‌شده لخته‌های خونی مشاهده کنید که جای نگرانی نیست چراکه این لخته‌ها پس از سقط ‌جنین طبیعی هستند. اندازه لخته‌ها معمولاً متفاوت بوده و ممکن است لخته‌هایی به بزرگی یک لیمو نیز دیده شود. اگر لخته با خونریزی سنگین همراه باشد و بیش از دو ساعت نیز طول بکشد برای ارزیابی وضعیت جسمی خود، موضوع را به پزشک اطلاع دهید. در برخی شرایط علاوه بر خون، ترشحات موکوس مانندی نیز مشاهده می‌شود. این ترشحات نباید بد بو، زرد و یا سبز باشند زیرا چنین ویژگی‌هایی نشانه عفونت است.

سایر علائم پس از سقط جنین

عوارض جانبی دیگر سقط جنین بستگی به روش سقط و وضعیت جسمی فرد دارد اما شایع‌ترین عوارض سقط جنین به‌صورت زیر است:

• درد
• تهوع و استفراغ
• اسهال
• تب و لرز
• سردرد
• خستگی و ضعف

در صورت بروز تب، دردهای عضلانی، درد لگنی و افزایش خونریزی به پزشک خود مراجعه کنید تا معاینات لازم انجام شود. معمولاً تب پس از سقط‌جنین ناشی از عفونت سیستم باروری است و بایستی تحت درمان قرار بگیرد. توصیه پزشکان بر این است که حداقل تا دو هفته پس از سقط‌جنین، از کاپ قاعدگی و یا تامپون استفاده نشود بلکه از دستمال‌های بهداشتی و یا زیرپوش پریودی استفاده گردد.

عوارض سقط جنین

بعد از سقط جنین طبیعی است که مادران دچار عوارض جسمی و روحی متعددی شوند و زندگیشان کمی درگیر چالش شود. از جمله عوارض شایع سقط جنین می‌تواند به موارد زیر اشاره نمود:

• احساس انزوا و تنهایی و گوشه گیری
• ایجاد اختلال در اشتها و امتناع از غذا خوردن
• ابتلا به افسردگی و شدت گرفتن علائم افسردگی
• شدت گرفتن اضطراب
• کاهش سطح اعتماد به نفس
• ایجاد اختلال در خواب
• دیدن کابوس‌های شبانه
• بروز اختلالات عصبی همچون تحریک پذیری، احساس پشیمانی و گناه

سقط جنین و اختلالات خواب

یکی از عوارض سقط بروز اختلالات خواب است. این اصلاً عجیب نیست که مادر روزهای سختی را تجربه کند و خوابیدن و استراحت کردن نیز برای او دشوار شود. زمانی که زن به دلیل سقط جنین اندوهگین باشد، به سختی می‌تواند بخوابد و یا اینکه دچار بی‌خوابی می‌شود. همچنین زنانی که تجربه سقط جنین داشتند، گاهی تا مدت‌ها کابوس‌های شبانه می‌بینند. اختلال خواب پس از سقط جنین را با ورزش، روان درمانی و مدیتیشن می‌توان کنترل درمان نمود.

آیا سقط جنین باعث بی‌نظم شدن پریود می‌شود؟ وب‌سایت medicalnewstoday در پاسخ به این سوال می‌گوید: بعضی از روش‌های پیشگیری از بارداری می‌تواند نظم چرخه قاعدگی را بعد از سقط جنین به‌هم بزند. همچنین استرس و اضطراب بعد از سقط در تاخیر پریود موثر است.

اولین پریود یا خونریزی پس از سقط جنین

پس از سقط جنین ظرف مدت ۳۰ روز چرخه قاعدگی به حالت نخست خود برمیگردد. در حالت طبیعی ۴ تا ۶ هفته پس از سقط جنین و کم شدن سطح هورمون‌های بارداری در بدن، پریود حالت طبیعی خود را به دست می‌آورد. مدت زمان این پریود به مدت زمان برجای ماندن هورمون‌های بارداری بستگی دارد. در صورت پریود نشدن پس از گذشت ۸ هفته از سقط، بایستی موضوع را به پزشک اطلاع داد تا تست بارداری مجدداً انجام شود. علت تفاوت اولین پریود پس از سقط با پریودهای روتین، تنظیم نبودن سطح هورمون‌ها و تلاش بدن برای به تعادل رساندن آن است.

سایر علائم در اولین پریود و خونریزی پس از سقط جنین

پریودهای ابتدایی پس از سقط معمولاً با درد بیشتر همراه هستند. سایر علائم شامل موارد زیر است:

• سردرد
• حساس شدن سینه
• درد عضلانی
• تغییر خلق‌وخو
• خستگی

علائم بالا مشابه علائمی هستند که در پریودهای روتین بروز می‌کند.

پریود دوم و سایر پریودهای پس از سقط

پس از پریود اول، تا حدود زیادی بدن شرایط طبیعی خود را بازسازی می‌کند. البته در برخی افراد ممکن است تا چند ماه پس از سقط، پریودها نامنظم باشند که معمولاً طبیعی بوده و جای نگرانی نیست. در پریودهای نامنظم احتمال دارد تعداد روزهای خونریزی کمتر و یا بیشتر از حالت معمول و یا حجم خونریزی سنگین‌تر از پریودهای عادی باشد به‌ویژه اگر روش سقط از نوع دارویی بوده باشد.

آیا می‌توان پس از سقط از قرص ضدبارداری استفاده کرد؟

بلافاصله پس از سقط و یا طی چند روز پس‌ازآن می‌توان از بیشتر روش‌های جلوگیری از بارداری مثل قرص اورژانسی و آی یو دی (IUD) استفاده کرد. استفاده از قرص ضدبارداری پس از سقط، سبب کم شدن روزهای خونریزی و تسریع در برگشت روال قاعدگی به نظم اولیه می‌شود. لازم به ذکر است که اگر جنین در سه‌ماهه دوم بارداری سقط شده باشد، از روش‌های دیگری به‌جز قرص ضدبارداری مثل دیافراگم، سرپوش ضدبارداری و آی یو دی برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود.

زمان خونریزی بعد از مصرف میزوپروستول

خونریزی شدید پس از مصرف میزوپروستول طبیعی است و معمولا نشان می‌دهد که فرآیند سقط جنین در حال انجام است. شدیدترین خونریزی معمولا بین ۱ تا ۴ ساعت پس از مصرف میزوپروستول آغاز شده و حدود ۴ تا ۶ ساعت ادامه می‌یابد. پس از این، خونریزی باید کاهش یابد؛ اما ممکن است تا چند روز یا چند هفته پس از درمان، لکه بینی یا خونریزی خفیف داشته باشید که گاهی قطع و مجددا آغاز می‌شود، اما به تدریج باید سبک‌تر و کمتر شود. ممکن است پس از مصرف این دارو عوارض زیر را تجربه کنید:

• لخته‌های خون یا بافت رحمی (تا اندازه یک توپ گلف) دفع کنید.
• جریان خون بسیار شدیدتری نسبت به قاعدگی معمول داشته باشید.
• در زمان اوج خونریزی، چندین نوار بهداشتی کاملا خیس شود.
• بخش‌هایی از بافت بارداری را مشاهده کنید..

علت خونریزی نکردن بعد از قرص میزوپروستول

عدم خونریزی در ساعات یا حداکثر روز اول مصرف میزوپروستول می‌تواند طبیعی باشد؛ اما اگر ۲۴ ساعت از مصرف میزوپروستول گذشته و خونریزی نداشته‌اید، باید هرچه سریع‌تر با پزشک خود تماس بگیرید.

در موارد نادر، این وضعیت ممکن است نشان‌دهنده عمل نکردن کامل دارو باشد و ممکن است به داروی بیشتر یا پیگیری پزشکی نیاز داشته باشید. در موارد دیگر، عدم خونریزی می‌تواند نشان‌دهنده بارداری خارج از رحم باشد. این یک عارضه بسیار جدی بارداری بوده و نیازمند بررسی فوری و حضوری توسط پزشک است.

علت قطع نشدن لکه بینی بعد از سقط

لکه بینی یا خونریزی خفیف ممکن است برای چند روز یا حتی چند هفته پس از سقط جنین ادامه یابد. بیشترین خونریزی در یک تا دو هفته اول رخ می‌دهد و باید به مرور زمان سبک‌تر شود؛ اگرچه برخی افراد برای مدت طولانی‌تری خونریزی را تجربه می‌کنند. اگر احساس می‌کنید لکه بینی شما بیش از حد طول کشیده است، ممکن است ناشی از یکی عوامل زیر باشد:

• باقی ماندن بخشی از بافت بارداری (ممکن است نیازمند کورتاژ باشد)
• ایجاد عفونت
• بیماری‌های رحمی مانند منوراژی

بنابراین، چنانچه خونریزی یا لکه بینی بعد از سقط جنین بیش از حد طول کشیده است، لازم است حتما برای معاینه تخصصی به پزشک مراجعه کنید.

عوامل موثر بر خونریزی پس از سقط جنین

اینکه خونریزی سقط چند روز است به عوامل متعددی بستگی دارد که می‌توانند بر الگو و مدت زمان خونریزی تاثیر بگذارند:

• سن حاملگی: طول مدت بارداری می‌تواند بر میزان خونریزی پس از سقط جنین تاثیرگذار باشد. به طور کلی، هرچه مدت بارداری بیشتر باشد، احتمال خونریزی شدیدتر افزایش می‌یابد.
• نوع سقط: سقط دارویی معمولا در ابتدا باعث خونریزی بیشتری نسبت به سقط جراحی می‌شود؛ اما مدت زمان کلی خونریزی در هر روش می‌تواند متفاوت باشد.
• سلامت فردی: شرایطی مانند اختلالات انعقادی، مصرف برخی داروها (مانند رقیق‌کننده‌های خون) و وضعیت کلی سلامت می‌توانند بر خونریزی تاثیر بگذارند.
• سفتی و اندازه رحم: اگر رحم به درستی منقبض نشود، ممکن است منجر به خونریزی شدیدتر شود. این حالت در بارداری‌های با سن بالاتر یا در افراد با شرایط خاص پزشکی شایع‌تر است.
• عفونت‌ها یا عوارض: عفونت‌ها، باقی ماندن بافت یا آسیب به رحم می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی شوند.

برای قطع خونریزی بعد از سقط چه باید کرد؟

خونریزی پس از سقط جنین اگرچه ناراحت‌کننده است، اما با روش‌های متعددی می‌توان آن را به طور موثر کاهش داد یا دست کم عوارض آزاردهنده آن را مدیریت کرد:

• استفاده از نوار بهداشتی: استفاده از نوار بهداشتی به جای تامپون در هفته‌های پس از سقط توصیه می‌شود تا بتوان میزان و ویژگی‌های خونریزی را در نظر گرفت و خطر عفونت را کاهش داد.
• نوشیدن مایعات و استراحت: مصرف فراوان مایعات و استراحت کافی به بهبود شرایط بدن کمک می‌کند. حرکت ملایم مانند پیاده‌روی کوتاه نیز می‌تواند به گردش خون کمک کند.
• داروهای مسکن: مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به کاهش درد و گرفتگی کمک کنند.
• پرهیز از الکل: مصرف الکل می‌تواند خطرات و عوارض پس از سقط جنین از جمله خونریزی را افزایش دهد.
• توجه به علائم عفونت: مراقب علائمی مانند تب، ترشحات بدبو یا هر نشانه دیگر عفونت باشید. درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
• پرهیز از رابطه جنسی و ورود اجسام: برای کاهش خطر عفونت و افزایش خونریزی از رابطه جنسی، دوش واژینال یا وارد کردن هر چیزی به واژن (مانند تامپون یا کاپ قاعدگی) به مدت حداقل دو هفته خودداری کنید.
• ماساژ رحمی: ماساژ عمقی رحم می‌تواند برای کاهش خونریزی بعد از سقط کمک‌کننده باشد. انگشتان خود را دقیقا زیر ناف قرار دهید، سپس با فشار ثابت و یکنواخت روی شکم فشار وارد کنید. انگشتان خود را از ناف به سمت استخوان لگن حرکت داده و همزمان حرکات دورانی انجام دهید. این حرکت دورانی را تا ۱۰ دقیقه در نواحی مختلف شکم ادامه دهید.
• درمان دارویی: در صورت خونریزی شدید، ممکن است پزشک داروهایی مانند متیل ارگونوین و میزوپروستول را تجویز کند. مصرف این داروها بدون تجویز پزشک مجاز نیست.

برای قطع خونریزی بعد از سقط چه بخوریم؟

تغذیه مناسب پس از سقط جنین، برای بهبود سریع‌تر شما ضروری است؛ ‌زیرا بدن به دلیل از دست دادن خون و تغییرات هورمونی، به مواد مغذی بیشتری برای ترمیم خود و رفع سریع‌تر عوارض نیاز دارد. بهترین مواد غذایی که می‌توانید پس از سقط جنین مصرف کنید عبارتند از:

• غذاهای غنی از آهن: برای جبران خون از دست رفته اسفناج، چغندر، انار، گوشت قرمز و حبوبات مصرف کنید.
• منابع پروتئینی: برای ترمیم بافت‌ها تخم مرغ، مرغ، ماهی، سویا، پنیر و عدس بخورید.
• غذاهای حاوی ویتامین C: برای تقویت ایمنی و جذب بهتر آهن پرتقال، توت فرنگی و فلفل دلمه‌ای مصرف کنید.
• چربی‌های سالم: برای تعادل هورمون‌ها مغزیجات، دانه‌ها، آووکادو و روغن زیتون بخورید.
• آب کافی: هدف خود را مصرف ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز قرار دهید.

چه چیزی نخوریم؟

برخی مواد غذایی می‌توانند روند ترمیم را کند کنند، خونریزی پس از سقط جنین را طولانی‌تر کرده، باعث التهاب شوند یا تعادل هورمونی را برهم زنند؛ بنابراین، بهتر است از این موارد پرهیز کنید:

• غذاهای بسیار فرآوری شده (چیپس، تنقلات بسته بندی، نودل فوری)
• نوشیدنی‌های شیرین (نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا)
• کافئین بیش از حد (بیش از ۲ فنجان قهوه در روز)
• الکل ( بهبودی را به تاخیر انداخته و تعادل هورمونی را مختل می‌کند)
• گوشت یا تخم مرغ خام یا نیم‌پز (ریسک بروز عفونت)

رابطه جنسی بعد از سقط جنین

اگر سقط جنین را تجربه کردید، لازم است تا چند وقت حداقل به مدت ۲ تا ۴ هفته در مورد رابطه جنسی محتاط‌تر باشید. بهتر است ۱۴تا ۲۸ روز از نزدیکی با همسرتان خودداری کنید. البته بزرگترین فاکتور تعیین رابطه جنسی مجدد برای شما وضعیت جسمانی و روحی شما خواهد بود. اما چون در این برهه دهانه رحم باز است، احتمال انتقال بیماری‌های مقاربتی و عفونی افزایش پیدا می‌کند، به همین علت توصیه می‌شود که تا چند هفته از ارتباط جنسی خودداری کنید.

چه مدت پس از سقط امکان باردارشدن هست؟

معمولاً سه هفته پس از سقط جنین، تخمک‌گذاری شروع می‌شود و در برخی زنان، پس از ۸ روز این اتفاق رخ می‌دهد. شروع تخمک‌گذاری به این معناست که دوباره می‌توان باردار شد. حتی اگر پریود اول پس از سقط هنوز رخ نداده باشد. غالباً سقط جنین تاثیری بر قدرت باروری ندارد و تنها در مواردی که سقط‌های متوالی با عمل جراحی انجام شده باشد احتمال آسیب به جداره رحم و تشکیل بافت اسکار وجود دارد.

چه زمانی خونریزی پس از سقط جنین غیرطبیعی است؟

همان‌طور که اشاره کردیم خونریزی پس از سقط طبیعی است، اما اگر این خونریزی غیرطبیعی باشد به این معناست که عضلات رحم مشکل دارند یا اینکه عروق خونی توانایی لازم جهت انعقاد خون را ندارند. گاهی ممکن است در اثر خطای جراحی رحم سوراخ شود یا اینکه در حین سقط جنین دهانه رحم خراشیده شده باشد.

پس از سقط چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:

• آغشته شدن دو یا تعداد بیشتری از پدهای بهداشتی در یک ساعت به مدت چند ساعت متوالی
• مشاهده لخته خون بزرگ‌تر از لیمو
• احساس درد شدید در شکم و پشت
• درمان نشدن درد با داروهای تجویزشده
• بروز تب بالای ۳۸ درجه
• ترشحات بد بوی واژن
• ترشحات زرد و سبز رنگ

اگر تا ۴۸ ساعت پس از سقط‌جنین به روش دارویی خونریزی رخ ندهد موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید چراکه احتمال سقط ناقص وجود دارد. همچنین اگر تا ۸ هفته پس از سقط، پریود شروع نشود باید به پزشک مراجعه گردد.

جمع بندی

خونریزی پس از سقط جنین یک عارضه طبیعی است که معمولا بین ۷ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. این خونریزی در روزهای اول شدید بوده و به تدریج به لکه بینی تبدیل می‌شود. مدت و شدت خونریزی به عوامل مختلفی از جمله نوع سقط (دارویی یا جراحی)، سن حاملگی و شرایط فیزیکی فرد بستگی دارد. در سقط دارویی خونریزی معمولا شدیدتر است؛ در حالی که در سقط جراحی ممکن است خونریزی سبک‌تر باشد؛ اما تا شروع پریود بعدی ادامه یابد.

در کنار خونریزی، علائم دیگری مانند درد شکم، خستگی و تغییرات خلقی نیز طبیعی هستند. اولین پریود معمولا ۴ تا ۸ هفته پس از سقط آغاز می‌شود و ممکن است در ابتدا نامنظم باشد. در موارد خاص مانند خونریزی بسیار شدید (پر شدن بیش از دو نوار بهداشتی در ساعت)، تب بالا، دفع لخته‌های بزرگ یا تاخیر در شروع پریود پس از ۸ هفته، مراجعه به پزشک ضروری است. چنانچه به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، همین حالا با هومکا تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱- خونریزی بعد سقط چقدر طول میکشه؟

مدت خونریزی پس از سقط معمولا بین ۱ تا ۲ هفته است. در روزهای اول خونریزی شدیدتر بوده و سپس به تدریج سبک‌تر می‌شود.

۲- بعد از سقط کی پریود میشم؟

اولین قاعدگی معمولا ۴ تا ۶ هفته پس از سقط اتفاق می‌افتد. ممکن است در ابتدا سیکل قاعدگی نامنظم باشد که طبیعی است.

۳- دومین پریود بعد از سقط چه زمانی است؟

دومین قاعدگی پس از سقط جنین معمولا در سیکل طبیعی بعدی رخ می‌دهد. به طور کلی سیکل قاعدگی ۴ تا ۸ هفته پس از سقط به حالت عادی بازمی‌گردد.

۴- بعد از سقط چند روز خونریزی داریم؟

خونریزی معمولا ۱ تا ۲ هفته ادامه دارد؛ اما خونریزی فعال معمولا ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد و پس از آن به صورت لکه بینی ادامه می‌یابد.

۵- قرص ال دی برای قطع خونریزی بعد از سقط مفید است؟

به طور عادی برای کاهش خونریزی پس از سقط تجویز نمی‌شود؛ با این حال، ممکن است پزشک در شرایطی پس از سقط، برای دفع بقایای باقی مانده در رحم و تنظیم چرخه قاعدگی آن را تجویز نماید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.