عوارض کبد چرب + کبد چرب چه تاثیری بر پوست و مو دارد؟
بیماری کبد چرب که به عنوان استئاتوز کبدی نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که چربی بیش از حد در کبد تجمع یابد. وجود مقادیر محدود چربی در کبد طبیعی است، اما تجمع مقدار زیاد آن می‌تواند به یک مشکل جدی در سلامتی تبدیل شود و عوارض کبد چرب را ایجاد کند. کبد دومین عضو بزرگ بدن است. این اندام به پردازش و جذب مواد مغذی از غذا و نوشیدنی‌ها کمک کرده و همزمان مواد زائد را از خون فیلتر می‌کند.
بیماری کبد چرب معمولاً در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند دیده می‌شود. NAFLD در مراحل اولیه معمولاً هیچ آسیب و علائمی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بدتر شدن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی کبد ازجمله سیروز شود. در این مقاله در خصوص این بیماری و عوارض کبد چرب صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید تا در این مورد اطلاعات لازم را به شما ارائه دهیم. اگر قصد دارید سلامت کبد خود را بررسی کنید بهتر است آزمایش کبد چرب انجام دهید. برای ثبت درخواست و دریافت تخفیف انجام آزمایش در منزل کلیک کنید.
فهرست مطالب
منظور از بیماری کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) اصطلاحی برای طیف وسیعی از شرایط ناشی از تجمع چربی در کبد است. این بیماری معمولاً در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، دیده می‌شود.در اغلب افراد این بیماری در ابتدای ابتلا هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند اما به مرور می‌تواند منجر به بروز مشکلات قابل‌توجهی در سلامتی شود. ایجاد تغییر در سبک زندگی برای جلوگیری و بهبود شرایط بیماری اهمیت دارد.
بیماری کبد چرب به دو صورت دیده می‌شود. اگر این بیماری در فردی به علت مصرف مقدار زیاد الکل ایجاد شود، گفته می‌شود فرد به بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) مبتلا شده و در مقابل اگر این بیماری به دلایل دیگر غیر از مصرف الکل فرد را مبتلا کند نام بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) خواهد بود. بیماری کبد چرب به‌طور ویژه در مبتلایان به دیابت دیده می‌شود.
کبد سالم حاوی مقادیر چربی بسیار اندک است. اگر بیش‌ازحد الکل مصرف کنید، یا در هر وعده، غذای زیادی بخورید، بدن شما تمام مقادیر کالری را به چربی تبدیل می‌کند. چربی اضافی مصرفی شما در سلول‌های کبدی ذخیره می‌شود. اگر به‌مرورزمان تجمع چربی بیش‌ازحد صورت بگیرد، دچار بیماری کبد چرب می‌شوید. امروزه بیماری کبد چرب در کشورهای مختلف بسیار رایج است؛ زیرا سبک زندگی به‌گونه‌ای تغییر کرده که مواد غذایی سرشار از چربی و قند در وعده‌های غذایی افراد نسبت به گذشته بیشتر شده است.
نشانه‌های ابتلا به کبد چرب چیست؟
این بیماری معمولا علائمی ندارد؛ اما با پیشرفت بیماری علائمی بروز می‌کند. برخی از علائم کبد چرب عبارت است از:
- درد شکم
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- ضعف یا خستگی
- حالت تهوع
- خارش پوست
- زردی پوست و چشم
- کبودی یا خونریزی آسان
- ادرار تیره‌رنگ
- مدفوع کم‌رنگ
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- تورم (ادم) پاها
- واریس
- بزرگ شدن سینه در مردان
- گیجی
به‌منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری کبد چرب و عوارض بیشتر، توصیه می‌شود در کنار مصرف دارو از رژیم غذایی مناسب نیز پیروی کنید.
عوارض کبد چرب در زنان و مردان
بیماری کبد چرب در مراحل اولیه چه در زنان و چه در مردان معمولاً علائمی ندارد اما در صورت پیشرفت بیماری احتمال بروز عوارض جدی مثل سیروز کبدی وجود دارد. در صورت انباشته شدن بیشتر چربی در کبد از عوارض جدی آن در زنان می‌توان به افزایش خطر ابتلا به دیابت، فشار خون و مشکلات کلیوی اشاره کرد. علاوه بر این افرادی که مبتلا به دیابت بوده و همزمان دچار کبد چرب نیز هستند، در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند.
با انباشته شدن تدریجی چربی‌ها در کبد، بافت کبد دچار التهاب می‌شود که به آن استئوهپاتیت هم گفته می‌شود. به‌مرور زمان یکی از آسیب‌هایی که کبد ملتهب در مردان ایجاد می‌کند ایجاد بافت زخم و جایگزین شدن آن به جای بافت طبیعی کبد است. این عارضه جدی در طول زمان با کاهش عملکرد و بازدهی کبد مرتبط است و اگر پیشروی بیماری مهار نشود، عوارض مخاطره‌آمیزی را به دنبال خواهد داشت. البته بروز عارضه ذکرشده هم در مردان و هم در زنان محتمل است اما به دلیل مصرف بیشتر سیگار و الکل در مردان، احتمال بروز چنین عوارضی در مردان شایع‌تر است.
عوارض کبد چرب روی پوست
بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب دارای بیماری‌های شدید پوستی هستند و علاوه بر این در معرض خطر ابتلا به فیبروز شدید کبد قرار دارند. بیماری‌های ناشی از کبد چرب الکلی مانند هپاتیت و سیروز، با رشد احتمالی سرطان “سلولی هپاتو” می‌تواند اثرات زیادی بر روی پوست ایجاد کند. با این حال بیماری کبد چرب همیشه علائم و نشانه‌های قابل توجهی در پوست و ظاهر فرد ایجاد نمی‌کند. اگر علائم و نشانه‌ای وجود داشته باشد، ممکن است شامل وارد زیر باشد:
- رنگ پوست و چشم‌ها زرد به نظر می‌رسد (زردی)
- درد شکم و تورم پوست
- تورم در مچ و روی پا
- خارش شدید پوست
- تیره شدن نواحی خصوصی بدن
- کبودی‌های بی‌دلیل و زیاد در پوست
مشکل خارش بیش‌ازحد پوست در بیماری‌های کبد الکلی و کبد چرب غیرالکلی نادر است اما در انواع دیگر بیماری‌های کبدی ازجمله سیروز صفراوی اولیه (PBC)، کولانژیت اسکلروز اولیه (PSC) و کلستاز کبدی داخل رحمی دیده می‌شود.
زردی پوست نیز زمانی اتفاق می‌افتد که کبد شما به اندازه کافی عملکرد مناسبی در تجزیه مواد شیمیایی نداشته باشد. کبد با ترشح آنزیم‌هایی ماده شیمیایی به نام بیلی‌روبین را تجزیه می‌کند. اگر این ماده به علت تجزیه نامناسب بیش‌ازحد در خون وجود داشته باشد، پوست شما زردرنگ دیده می‌شود. زردی پوست می‌تواند پس از آلوده شدن به ویروس هپاتیت C، عفونت کبدی و سیروز نیز ایجاد شود.
عوارض کبد چرب برای مو
پروتئین‌های تولیدشده در کبد اهمیت بسیار زیادی برای رشد و برقراری سلامت بافت‌های مختلف بدن ازجمله موها دارند. بافت مو از پروتئین ساخته‌شده و سلامت فولیکول‌ها و حفظ ضخامت موها به عملکرد کبد بستگی دارد. علاوه بر این، کبد نقش مهمی در ذخیره و رهاسازی آهن برای ساخت هموگلوبین و سلول‌های قرمز دارد و اگر اختلالی در عملکرد کبد ایجاد شود ساخت هموگلوبین با مشکل مواجه می‌شود و ازاین‌رو سطح اکسیژن خون کاهش پیدا می‌کند. با کم شدن سطح اکسیژن خون و نرسیدن اکسیژن کافی به فولیکول‌های مو، موهای سر به‌تدریج نازک شده و دچار ریزش می‌شوند.
عوامل خطر بروز بیماری کبد چرب
علت ابتلا به بیماری کبد چرب کاملاً مشخص نیست. با این حال گفته می‌شود ژنتیک یکی از عواملی است که نقش عمده‌ای در این قضیه دارد. به گفته‌ی برخی مطالعات ژن‌های خاص وجود دارند که ممکن است شانس ابتلای فرد را به NAFLD را تا ۲۷ درصد افزایش دهند.
کارشناسان، سطح تری گلیسیرید در خون فرد را درصورتی‌که بیش از ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی لیتر (mg/dL) باشد، بالا می‌دانند. علل کمتر شایع بیماری کبد چرب شامل عفونت هپاتیت C، کاهش وزن سریع و مصرف برخی از داروها ازجمله دیلتیازم و گلوکوکورتیکوئیدها است. مصرف زیاد الکل باعث بیماری کبد چرب الکلی می‌شود. کبد، الکل را تجزیه کرده و آن را از بدن خارج می‌کند. همان‌طور که الکل تجزیه می‌شود، سموم مضری را آزاد می‌کند که می‌تواند به سلول‌های کبد آسیب برساند و باعث التهاب شود.
به گفته‌ی nhs مواردی که خطر ابتلا افراد را به NAFLD افزایش می‌دهند شامل موارد زیر است:
- داشتن اضافه‌وزن
- فشار خون بالا
- دیابت نوع ۲
- ابتلا به سندرم‌های متابولیک
- مقاومت به انسولین
- آپنه خواب
- تیروئید کم‌کار
- سابقه خانوادگی بیماری کبد
- کم‌کاری غده هیپوفیز (هیپوفیز)
- سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید در خون
بیماری کبد چرب چگونه درجه‌بندی می‌شود؟
به‌طورمعمول شدت و درجات بیماری کبد چرب (I، II، III) توسط رادیولوژیست‌ها بر اساس تفاوت‌های قابل‌مشاهده در بافت کبد تعیین می‌شود.
کبد چرب درجه ۱ چیست؟
کبد چرب درجه یک یا I در مراحل اولیه بیماری رخ می‌دهد و در آن چربی اضافی در خارج از بافت کبد تجمع می‌یابد. بنابراین در عملکرد این بافت اختلالی ایجاد نمی‌شود. افراد مبتلا به کبد چرب درجه I تقریباً هیچ علائم مشخصی را نشان نمی‌دهند و تنها از طریق انجام آزمایش‌های تخصصی مانند آزمایش بررسی آنزیمهای آسپارتات آمینوترانسفراز (AST یا SGOT) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT یا SGPT) بیماری خود را تشخیص می‌دهند.
عوارض کبد چرب گرید ۱
پزشکان اغلب اوقات بیماری کبد چرب گرید ۱ را بیماری خاموش می‌نامند. دلیل این نوع نام‌گذاری آن است که فرد ممکن است حتی با وجود پیشرفت بیماری هیچ علائمی را نشان ندهد. با این حال بیماری کبد چرب نوع ۱ می‌تواند مانند نوع ۲ آن اندام کبد را بزرگ کند. زمانی که اندام کبد بزرگ شود درد و ناراحتی زیادی در سمت راست و بالای شکم ایجاد می‌شود. کبد چرب گرید ۱ در اکثر افراد علائم جدی ندارد با این وجود علائمی که برای این بیماری در منابع آمده؛ شامل موارد زیر است:
- از دست دادن اشتها
- احساس بیماری
- استفراغ
- کاهش وزن
- خستگی
کبد چرب درجه ۲ چیست؟
همان‌طور که اشاره شد، بیماری کبد چرب دو نوع است:
- بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFL): که در آن چربی اضافی انباشته‌شده اما تقریباً هیچ‌وقت التهابی ایجاد نمی‌کند
- استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH): در آن چربی اضافی در کبد باعث التهاب می‌شود و می‌تواند منجر به زخم‌های کبد و درنتیجه سیروز شود
NAFLD در مراحل اولیه معمولاً هیچ آسیبی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت عدم درمان مناسب و پیشرفت بیماری می‌تواند منجر به آسیب جدی کبدی ازجمله سیروز شود. وجود سطوح بالای چربی در کبد با افزایش خطر بروز مشکلات جدی مانند دیابت، فشارخون بالا و بیماری کلیوی همراه است. علائم و عوارض کبد چرب گرید دو عبارت است از:
- خستگی مفرط
- درد یا ناراحتی در سمت راست بالای شکم
- تورم شکم (آسیت)
- تورم رگ‌های خونی زیر سطح پوست
- بزرگ شدن طحال
- قرمز شدن کف دست‌ها
- زردی پوست و چشم (یرقان)
برای دریافت فایل راهنما، کافیست اطلاعات زیر را وارد نمایید.
درمان عوارض بیماری کبد چرب
راهکار نخست و پراهمیت برای درمان کبد چرب و عوارض ناشی از آن ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی و سایر تغییرات سبک زندگی است که می‌تواند کبد چرب را درمان کرده و التهاب را کاهش دهد. به‌طورکلی درمان کبد چرب به‌صورت زیر است:
- خودداری از مصرف الکل
- کاهش وزن
- مصرف داروهای تجویزشده برای دیابت، کلسترول و تری گلیسیرید
- مصرف ویتامین E با مشورت پزشک
اگر قبلاً دیابت داشتید و اخیراً متوجه شده‌اید که همزمان به NAFLD نیز مبتلا هستید، توصیه می‌کنیم برای انجام چکاپ قلب سریعاً اقدام کنید. بیماری کبد چرب غیرالکلی اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود، عوارض کمتری داشته و میزان چربی در کبد تا حد زیادی کاهش می‌یابد. برای انجام آزمایش کبد کلیک کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
ممنون مقاله خوبی بود
ممنون از توجه شما
سلام وقتتون بخیر
من کبد گرید ۲ دارم و آنزیمهای کبدیم بالا ست و فیبرواسکن انجام دادم الان دکتر فرمودند که کبدم سفت شده و دارو دادن و ورزش و رژیم بگیرم ۱۵ کیلو اضافه وزن دارم.
کبد سفت یعنی چی ؟
و من توی مرحله‌ای هستم ؟
سلام به شما
احتمالا منظور پزشک، فیبروز کبدی بوده. بهترین مرجع پاسخ به سوالات خود پزشک معالج هستن که از شرایط و وضعیت کامل شما آگاهند.
سلام من کبد چرب گرید ۱ دارم و مدتیه ریزش مو دارم یعنی ممکنه به خاطر کبد چرب ریزش مو داشته باشم؟
سلام حمزه عزیز
الزاما هر فردی با کبد چرب دچار ریزش مو نمی‌شه و مستقیماً بهم مرتبط نیست. توصیه میشه ریزش مو رو مجزا بررسی و پیگیری کنین.
سلام
دور چشم من سیاه شده و دکتر تشخیص داده که کبد چرب گرید ۱ دارم. آیا دلیل سیاهی دور چشم میتونه این باشه؟
سلام به شما
خیر ارتباط مشخصی نداره. جهت علت‌یابی باید بررسی کامل انجام بشه.
سلام وقتتون بخیر
من زیر دنده سمت راست بدنم گاهی درد میکنه ممکنه کبدم چرب باشه؟
سلام به شما
کبد چرب معمولا ایجاد درد نمی‌کنه. مگر با اختلال صفرا همراه باشه. باید معاینه و سونوگرافی انجام بدین.
سلام من مدتیه همش حالت تهوع دارم ودور نافم درد میکنه وهمش خسته وعصبی هستم آیا کبدم چربه؟
سلام به شما
بر اساس علائم تشخیص مطرح نمی‌شه و ارزیابی کامل لازمه. سونوگرافی کامل شکم و لگن باید انجام بشه همراه با آزمایشات مرتبط داخلی.
سلام من کبد چرب شدید دارم ۲۰سال بیشتر ندارم همش استفراغ می کنم
شکمم خیلی درد می کنم هپاتیت هم دارم همش خوابم چندروزه هیچی دهنم همیشه تلخه بیشتر موقی که از خواب بیدارمیشم البته خیلیم تب و لرز دارم
نخوردم بنظرتون چند روز دیگه زندم
اگه نمیمیرم لطفاً یکی یه راهکاری بده خسته شده
سلام زینب عزیز
بهتره شرایط روحی و روانی خودتون رو بهتر کنین و امیدوار باشین. علاوه بر کمک گرفتن از یک روانپزشک، باید تحت نظر فوق تخصص گوارش باشین تا در کنترل علائم بهتون کمک کنن.
سلام منم کبدم چرب بود باهاش مبارزه کردم تو هم تا میتونی‌ورزش کن ووزنتو بیار پایین وسرخ کردنیاتو حذف کن به جاش آبپز جایگزین کن بعد هر غذا دم کرده سماق یه لیوان بخور ودارویی که دکتر تجویز میکنه استفاده کنی حتما بهبود پیدا میکنی هرگز امیدتو ازدست نده وباهاش مبارزه کن موفق میشی بهش غلبه کنی
سلام چند مدتیه که ریزش مو دارم و جوش های قرمز رنگ رو کمر بوجود اومده و خارش میدن اول فقط رو کمرم بودن ولی کم کم حالا در گردنم هم وجود اومدن وزن اضافیی هم ندارم میشه راهنمایی کنید دوست عزیز
سلام به شما
باید حتما نوع ضایعات معاینه و بررسی بشه. بررسی آزمایشات داخلی و هورمونی هم توصیه میشه.
سلام خسته نباشید من یک ساله ک سوزش و داغی بیش از حد پا دارم چشمام سیاهی میره موهای سرم خیلی چرب میشه هر روز باید شسته بشه بدنم صورتم خیلی دونه میزنه میخواستم بدونم امکال داره مشکل داشته باشم تشکر از راهنمایی هاتون
سلام به شما
باید اختلالات تیروئید، چربی خون و سایر مسائل داخلی بررسی بشه.
من کبدم گرید سه هست و بعضی موقع ها سمت چپ سینه ام از تو درد میگیره یعنی ممکنه از قلبم باشه یا یوقت سکته کنم؟
درد قفسه سینه، باید حتما ارزیابی بشه. بعلاوه نیاز به انجام نوار قلب و اکوکاردیوگرافی هست. معمولا دردهای کبدی سمت راست شکم حس میشن. اگرچه درد سمت چپ، میتونه منشا گوارشی هم داشته باشه.
سلام ی مدتیه سمت راست بالا شکم درد میکنه کبد چرب داشتم قبلا چاق بودم الان خیلی لاغر شدم احتمال داره هنوز کبد چرب باشه لطفا بگین
سلام به شما
بله محتمل هست. کبد چرب به لاغری ربطی نداره و ممکنه باقی بمونه. با توجه به درد، انجام سونوگرافی و بررسی آزمایشگاهی کبدی لازم هست.