بیماری ام اس یک بیماری مربوط به سیستم عصبی است که می‌تواند مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم بالقوه از جمله مشکلات بینایی، مسائل مربوط به حرکت دست یا پا و مشکلات احساسی می‌شود. ام اس بیشتر در افراد بین ۲۰ تا ۳۰ سال تشخیص داده می‌شود اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. زنان ۲تا ۳ برابر بیشتر از مردان دچار این بیماری می‌شوند. اما این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود و آیا برای درمان آن راه‌های مؤثری وجود دارد؟ برای پاسخ به هرگونه پرسش در مورد بیماری ام اس، با مقاله دیگری از هومکا همراه باشید.
بیماری ام اس چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis)، ام اس یا به اختصار MS یک بیماری سیستم عصبی مرکزی است که علائم خاصی را در سراسر بدن ایجاد می‌کند. اکثر متخصصان معتقدند این بیماری یک عارضه خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های طبیعی خود حمله می‌کند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به غلاف میلین حمله می‌کند.
غلاف میلین به طور معمول از فیبرهای عصبی مغز، نخاع و عصب بینایی محافظت می‌کند. فیبرهای عصبی زیرین نیز می‌توانند در این حمله آسیب ببینند یا از بین بروند. با پیشرفت حمله، غلاف میلین ملتهب شده و به تدریج از بین می‌رود و مناطقی از بافت اسکار (اسکلروزیس) از خود باقی می‌گذارد. التهاب غلاف میلین تکانه‌های الکتریکی بین مغز و سایر قسمت‌های بدن را مختل می‌کند.
مولتیپل اسکلروزیس به مناطق متعدد بافت اسکار که اغلب ضایعه نامیده می‌شوند، اشاره دارد که در امتداد رشته‌های عصبی آسیب دیده ایجاد می‌شوند و در اسکن ام آر آی (MRI) قابل مشاهده هستند. کلمه اسکلروز به معنای سخت شدن پاتولوژیک بافت است. ضایعات ناشی از ام اس و در نتیجه اختلال در تکانه‌های عصبی در سراسر بدن، بیشتر علائم مرتبط با مولتیپل اسکلروزیس را ایجاد می‌کنند.
چه کسانی مبتلا به ام اس هستند؟
آنچه در حال حاضر در مورد MS شناخته می‌شود، ویژگی‌های مشترک افراد مبتلا به این عارضه است. این ویژگی‌ها اغلب عبارتند از:
- سن: اکثریت، اولین علائم خود را در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی تجربه می‌کنند
- جنسیت: این بیماری در زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان است
- آب و هوا: ام اس پنج برابر بیشتر در آب و هوای معتدل، نسبت به آب و هوای گرمسیری رایج است
- ژن‌ها: افرادی که بستگان نزدیک آنها به MS مبتلا هستند، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری خواهند بود؛ اما شواهدی وجود ندارند که نشان دهند این عارضه به طور مستقیم به ارث برده می‌شود
علائم بیماری ام اس
بسته به اینکه کدام قسمت از سیستم عصبی مرکزی مورد حمله قرار گرفته است، علائم ام اس متفاوت است. مولتیپل اسکلروزیس می‌تواند مناطق متعددی از مغز، نخاع و عصب بینایی (عصبی که سیگنال‌ها را از چشم به مغز منتقل می‌کند) را تحت تاثیر قرار دهد. البته علائم در همه بیماران مبتلا به ام اس مشابه نیست و آسیب‌ها گاهی دائمی و گاهی موقت هستند. اغلب گفته می‌شود که هیچ دو فرد مبتلا به ام اس علائم مشابهی ندارند.
علائم شایع ام اس
برخی از علائم اولیه مولتیپل اسکلروزیس عبارتند از:
- مشکلات بینایی
- مشکل در حفظ تعادل و راه رفتن
- بی‌حسی و سوزن سوزن شدن
- عدم تحمل گرم
- اضطراب
- اختلال عملکرد مثانه و روده
- افسردگی
- سرگیجه
- خستگی
- اسپاسم عضلانی
- درد بدنی
- مشکلات تفکر و حافظه
- اختلال در عملکرد جنسی
- مشکلات خواب
- سرگیجه
- ضعف
علائم غیرمعمول ام اس
- مشکلات تنفسی
- مشکل در حرکت دادن بازوها
- مشکل در خواندن حالات صورت
- کاهش کنترل در دست‌ها
- کاهش حس چشایی یا بویایی
- سردرد
- از دست دادن شنوایی
- حساسیت بیش از حد به لمس
- خارش پوست یا تغییر احساسات
- علامت لرمیت
- علامت آغوش
- بی‌ثباتی عاطفی
- تشنج
- حساسیت به سرما
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در بلع
- رعشه (لرزش غیرارادی)
- درد عصب سه قلو (نورالژی تریژمینال)
برای مطالعه‌ی مقاله علائم ام اس در زنان کلیک کنید.
انواع بیماری ام اس
ام اس عودکننده بهبود یابنده (RRMS)
این نوع MS با دوره‌های التهاب فعال در سیستم عصبی مرکزی مشخص می‌شود که طی آن علائم قدیمی بدتر می‌شوند و ممکن است علائم جدیدی ظاهر شوند. زمان‌هایی که علائم بدتر می‌شوند، به عنوان عود، شعله‌ور شدن یا تشدید بیماری شناخته می‌شوند. با پایان یافتن دوران عود، شدت علائم کاهش می‌یابد اما علائم جدید و دائمی می‌توانند همیشه باقی بمانند.
دوره‌های آرام بین عودها را وضعیت بهبودی می‌گویند. بهبودی ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا عود بیماری رخ دهد. ام اس عودکننده بهبودیابنده رایج‌ترین نوع مولتیپل اسکلروزیس است. تقریباً بین ۸۰ تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به این بیماری، دوره عودکننده بهبودیافته را طی می‌کنند. اکثر افراد مبتلا به این نوع MS در نهایت به نوع پیشرونده ثانویه مبتلا می‌شوند.
ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS)
این نوع MS عموماً فاز دوم ام اس عودکننده بهبود یابنده محسوب می‌شود که در آن پیشرفت علائم و افزایش ناتوانی وجود دارد. افراد مبتلا به MS پیشرونده ثانویه ممکن است همچنان دوره عود را داشته باشند، اگرچه ممکن است شرایط آنها بهتر از نوع عودکننده بهبود یابنده باشد. اکثر افرادی که دارای عودکننده بهبود یابنده هستند، در نهایت به ام اس پیشرونده ثانویه مبتلا می‌شوند اما تجربه هر فرد متفاوت از دیگری است.
ام اس پیشرونده اولیه (PPMS)
در ام اس پیشرونده اولیه هیچ عود اولیه‌ای وجود ندارد که نشانه شروع بیماری باشد. در عوض، علائم MS به تدریج با گذشت زمان ظاهر می‌شوند. کسانی که ام اس پیشرونده اولیه دارند، عموماً بهبودی مشخصی ندارند اما ممکن است بتوانند علائم خود را کاهش دهند. درصد کمی از مبتلایان به ام اس به نوع خوش خیم این بیماری مبتلا هستند. طبق گفته انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس، در طبقه بندی افراد مبتلا به MS خوش خیم اختلاف نظر وجود دارد زیرا پیشرفت بیماری در طول عمر فرد متفاوت است.
ام اس بدخیم
تعداد کمی از افراد مبتلا به ام اس، به نوع بدخیم مبتلا می‌شوند. این نوع از مولتیپل اسکلروزیس با تشکیل سریع ضایعات در مغز و ستون فقرات تشخیص داده می‌شود. نوع بدخیم دارای علائم شدید، ناتوانی و احتمالاً مرگ همراه خواهد بود.
علت بیماری ام اس
علت ام اس ناشناخته است اما مطالعات نشان داده است که یک محرک بیرونی باعث برانگیختن و تهییج سیستم ایمنی علیه سلول‌های مغز و نخاع می‌شود. آسیب وارده به میلین سیگنال‌های ورودی و خروجی مغز را مختل می‌کند. برخی از محققان گمان می‌کنند که حمله سیستم ایمنی به بدن، ناشی از انواع خاصی از عفونت‌های ویروسی است. برخی دیگر به پایین بودن سطح ویتامین D به عنوان عامل اصلی اشاره می‌کنند. سیگار کشیدن همچنین خطر ابتلا به ام اس را افزایش می‌دهد.
چه عواملی احتمال ابتلا به ام اس را افزایش دهند؟
اکثر افرادی که مبتلا به MS هستند، هیچ فاکتور خطر شناخته شده‌ای ندارند؛ اما در ۲۰ درصد از مبتلایان به این عارضه، عامل ژنتیکی دخیل بوده است. عامل ژنتیکی به این معناست که یکی از اعضای خانواده فرد مبتلا، این بیماری را دارد. حتی دوقلوهای یکسان نیز خطر ابتلا به این بیماری را ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهند. بنابراین اگرچه داشتن سابقه خانوادگی تا حدودی خطر را افزایش می‌دهد اما ام اس یک بیماری ژنتیکی یا ارثی محسوب نمی‌شود.
به گفته وب‌سایت mayoclinic عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس را افزایش دهند:
- سن: در هر سنی بروز ام اس محتمل است اما معمولاً در حدود ۲۰ و ۴۰ سالگی شیوع بیشتری دارد
- جنسیت: زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به ام اس قرار دارند
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر مبتلا به ام اس باشد، فرد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ام اس قرار دارد
- عفونت‌های ویروسی: محرک‌های ویروسی مختلفی ازجمله اپشتین بار عامل منونوکلئوز عفونی با ام اس در ارتباط هستند
- نژاد: افراد سفیدپوست به‌ویژه آن‌هایی که تبار اروپای شمالی دارند، بیشتر در خطر ابتلا به ام اس هستند
- اقلیم: ام اس در کشورهای دارای آب‌وهوای معتدل، ازجمله کانادا، شمال ایالات‌متحده، نیوزلند، جنوب شرقی استرالیا و اروپا شایع‌تر است
- ویتامین D: کمبود ویتامین D و عدم دریافت نور خورشید با خطر ابتلا به ام اس مرتبط است
- بیماری‌های خود ایمنی: در صورت ابتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند اختلالات تیروئید، کم‌خونی حاد، پسوریازیس، دیابت نوع یک یا بیماری التهابی روده، خطر ابتلا به ام اس تا حدودی بالاتر می‌رود
- سیگار کشیدن: افراد سیگاری بیشتر از غیرسیگاری‌ها در معرض ابتلا به این بیماری هستند
تشخیص بیماری ام اس
تشخیص بیماری ام اس معمولاً براساس علائم فرد و بررسی نتایج آزمایش‌های مختلف پزشکی که ممکن است شامل موارد زیر باشند، انجام می‌شود:
- ارزیابی عصبی حرکت و هماهنگی فیزیکی، بینایی، تعادل و عملکرد ذهنی
- آزمایش خون برای رد سایر شرایط
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تشخیص ضایعات مغزی معمول ام اس
- آزمایش مایع نخاعی (LP) برای به دست آوردن مایع مغزی نخاعی
تشخیص زودهنگام ام اس بسیار مهم است زیرا سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهد. با این حال، هیچ آزمایش مشخصی نمی‌تواند این بیماری را به طور قطع تشخیص دهد. علاوه بر این، علائم MS و شدت آنها در افراد مختلف بسیار متفاوت هستند.
علائم بیماری ام اس در آزمایش خون
در حالی که هیچ آزمایش خون مخصوصی برای این بیماری وجود ندارد اما آزمایش خون معمولی می‌تواند برخی نشانه‌های مولتیپل اسکلروزیس را تشخیص دهد. برخی از علائم ام اس در آزمایش خون عبارت است از:
- ابتلا به لوپوس
- سندرم شوگرن
- کمبود ویتامین و مواد معدنی
- برخی عفونت‌ها
- بیماری‌های ارثی نادر
آیا ام اس کشنده است؟
ام اس قطعاً بیماری چالش‌برانگیزی است اما خوشبختانه درمان‌های جدیدی که در طی ۲۰ سال گذشته ابداع شده‌اند به‌طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری را بهبود بخشیده‌اند. ام اس به‌ندرت کشنده است به‌ویژه اگر بیمار تحت درمان قرار گیرد اما ممکن است بعضی از عوارض ناشی از آن، مانند عفونت سینه یا مثانه و یا مشکلات بلع در درصد پایینی از مبتلایان مشکل‌ساز شود.
در حال حاضر میانگین امید به زندگی برای افراد مبتلا به ام اس تنها حدود ۵ تا ۱۰ سال کمتر از میانگین کلی جمعیت است. تکامل روش‌های درمانی جدید نویدبخش آینده‌ای بهتر و افزایش یافتن امید به زندگی افراد مبتلا به ام اس است. مطالعاتی که علل مرگ افراد مبتلا به ام اس را مورد بررسی قرار داده‌اند، عفونت‌های ریوی را عامل اصلی مرگ این بیماران می‌دانند.
درمان بیماری ام اس
درمان ام اس اغلب شامل داروهای تعدیل کننده بیماری است. این داروها تعداد و شدت بیماری را در کسانی که به این عارضه مبتلا هستند کاهش می‌دهند؛ اما اگر بیماری در حال پیشرفت است، به کاهش عود کمکی نمی‌کنند. درمان MS به طور کلی شامل یک رویکرد چند درمانی به شرح زیر است:
- استفاده از استروئیدها و پلاسمافرزیس برای کوتاه کردن عودها
- استفاده از درمان‌های تعدیل‌کننده بیماری برای جلوگیری از عود و پیشرفت بیماری
- درمان علائم بیماری با استفاده از دارو، فیزیوتراپی، سایر انواع درمان‌های توانبخشی، شیوه زندگی سالم و درمان‌های مکمل
- ارائه مشاوره و پشتیبانی برای افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی
برای افرادی که مبتلا به نوع عودکننده بهبود یابنده هستند، تعداد انگشت شماری از داروهای تعدیل کننده می‌توانند پیشرفت مولتیپل اسکلروزیس را کند کرده و شدت حملات حاد را کاهش دهند. برای افراد مبتلا به ام اس پیشرونده اولیه تنها یک دارو به نام «اکرووس» وجود دارد که احتمال پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهد.
درمان علائم بیماری ام اس
پزشکان می‌توانند انواع مختلفی از داروها را برای تسکین علائم مربوط به بیماری مولتیپل اسکلروزیس تجویز کنند. این داروها عبارت‌اند از:
- داروهای مسکن برای درد
- ضد اسپاسمی مانند باکلوفن
- شل کننده‌های عضلانی مانند زانافلکس (تیزانیدین)
- آمپیرا (دالفامپریدین) برای بهبود توانایی در راه رفتن
فیزیوتراپی می‌تواند برای مقابله با خستگی، ضعف، درد و اسپاسم مفید باشد. یک فیزیوتراپست می‌تواند تمرین‌ها، حرکت‌های کششی و روش‌های جایگزین برای انجام کارهای روزانه را برای بهبود سطح انرژی و عملکرد بدنی تجویز کند. از کار درمانی اغلب برای انجام کارهای روزمره با استفاده از وسائل کمکی و تکنیک‌های صرفه جویی در انرژی استفاده می‌شود.
پزشک همچنین می‌تواند بیمار را برای گفتار درمانی جهت رفع مشکلات گفتار یا بلع، توانبخشی شناختی برای کمک به حافظه و تفکر ترغیب کند. روان درمانی برای کمک به افسردگی، اضطراب، اندوه یا صرفاً هر ناراحتی دیگر ارجاع دهد. به علاوه، ورزش و مدیتیشن هر دو باعث بهبود عملکرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا به ام اس می‌شوند.
پیشگیری از بیماری ام اس
هنوز هیچ راهی برای جلوگیری از MS وجود ندارد زیرا علت بیماری هنوز به طور کامل مشخص نشده است؛ اما برخی از راه‌های پیشگیرانه وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به این عارضه را در افراد کاهش دهند. این راه‌ها عبارتند از:
ویتامین D
دریافت ویتامین D کافی از نور خورشید، غذا و مکمل‌ها، یکی از راه‌های کاهش خطر ابتلا به ام اس هستند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید در تابستان، با کاهش خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس همراه است. گرچه هیچ تضمینی وجود ندارد که افزایش سطح ویتامین D از ابتلا به ام اس جلوگیری می‌کند اما این مهم می‌تواند اثرات بیماری را کنترل کند. برای اطمینان از نرمال بودن سطح ویتامین دی بدن، توصیه می‌شود که آزمایش ویتامین دی به صورت دوره‌ای انجام شود.
سیگار نکشیدن
سیگار نکشیدن استراتژی دیگری است که ممکن است خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس را کاهش دهد. به گفته انجمن ملی MS، افراد سیگاری و کسانی که در معرض دود سیگار قرار دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. بنابراین ترک سیگار ممکن است خطر عود بیماری را کاهش دهد.
حفظ وزن مناسب
حفظ وزن مناسب ممکن است خطر ابتلا به بیماری ام اس را کاهش دهد. در مطالعه‌ای نشان داده شد که چاقی در افراد با افزایش خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس ارتباط دارد. علاوه بر این، افرادی که چاق بودند به داروهای MS پاسخ مناسبی نشان ندادند. همچنین، چاقی در اوایل زندگی (کودکی) با افزایش خطر ابتلا به این بیماری در بزرگسالی در ارتباط است.
عوارض ام اس
عفونت‌های مجاری ادراری
مشکلات مثانه در افراد مبتلا به ام اس بسیار شایع است و حداقل ۸۰ درصد آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از افراد در نگه داشتن ادرار خود (بی‌اختیاری) مشکل دارند، در حالی که برخی دیگر نمی‌توانند مثانه خود را به طور کامل خالی کنند. عدم تخلیه کامل مثانه، خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری (UTI) را افزایش می‌دهد که می‌تواند باعث بدتر شدن علائم بیماری و همچنین ناراحتی هنگام ادرار، نیاز به تکرر ادرار و ترشح مقدار کمی ادرار شود.
پنومونی (عفونت ریوی)
گاهی اوقات افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس دچار مشکل در بلع می‌شوند که به «دیسفاژی» معروف است. هنگامی که ماهیچه‌های درگیر در بلع ضعیف هستند، ممکن است غذا و مایعات به جای مری، وارد مجرای تنفسی شوند. اگر فرد نتواند آنقدر سرفه کند که آنها را دفع کند، غذا و مایع می‌توانند به ریه‌ها برسند. علائم پنومونی آسپیراتیو ممکن است شامل درد قفسه سینه، تب، تنگی نفس و سرفه خلط بدبو باشند. در صورت مشاهده این علائم باید به دنبال درمان پزشکی باشید.
مشکلات حرکتی
بسیاری از علائم ام اس از جمله مشکل در حفظ تعادل، ضعف عضلانی، خستگی، سرگیجه، تاری دید و بی‌حسی، خطر زمین خوردن را افزایش می‌دهند. زمین خوردن به نوب خود خطر صدمات جدی مانند شکستگی استخوان و ضربه به سر را افزایش می‌دهد.
زخم بستر
افراد مبتلا به MS که بیشتر وقت خود را در حالت نشسته یا خوابیده می‌گذرانند، باید از زخم بستر آگاهی داشته باشند. زخم بستر مناطقی از پوست آسیب دیده هستند که در اثر اعمال فشار بیش از حد به آن ناحیه ایجاد می‌شوند. زخم بستر در نواحی نزدیک استخوان به پوست مانند پاشنه، استخوان دنبالچه، تیغه شانه و آرنج رشد می‌کنند. ترکیبی از کارهای بدنی، استفاده از بالشتک یا تشک‌های مخصوص و بررسی روزانه پوست می‌توانند از زخم بستر پیشگیری کرده و به درمان آن کمک کند.
بیماری ام اس و کووید-۱۹ (ویروس کرونا)
نگرانی و ترسی که تقریباً همۀ افراد نسبت به کووید-۱۹ دارند، قابل انکار نیست؛ اما برای بسیاری از مبتلایان به MS انجام کارهای روزانه می‌تواند بسیار متفاوت‌تر از دیگران باشد. نحوۀ بیرون رفتن برای خرید، تعامل با خانواده و دوستان و حفظ فاصله اجتماعی، در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس با چالش‌های بیشتری همراه است. افراد مبتلا به MS در زمان‌های عادی تحت استرس قرار دارند اما استرس آنها در زمان کرونا بیشتر می‌شود. پس مهم است که بیمار بیش از گذشته به تغذیه سالم، خواب کافی، حفظ روال فعالیت بدنی و دستیابی به اطلاعات جدید و مؤثق توجه داشته باشد.
روز جهانی ام اس
روز جهانی ام اس یک کمپین سالانه است که جهت افزایش آگاهی از این بیماری برگزار می‌شود. این روز برای بزرگداشت همبستگی جهانی و امید به آینده است. دست اندرکاران این رویداد هر کدام یک «روبان نارنجی» به عنوان نماد این بیماری را روی سینه خود وصل می‌کنند. ۳۰ مه روز جهانی بیماری MS است. رویدادها و کمپین‌های مربوط به این روز در طول ماه مه برگزار خواهند شد. هر ساله بسیاری از افراد در این رویداد شرکت می‌کنند تا آگاهی خود دربارۀ این بیماری را افزایش دهند.
اهمیت شروع درمان به‌موقع برای ام اس
کاهش ضایعات عصبی
ام اس دارای یک ماهیت پیشرونده است و هرچه دیرتر تشخیص داده شود حجم بیشتری از غلاف میلین پیرامون رشته‌های عصبی تخریب می‌شود. با تحلیل رفتن میلین، رشته‌های عصبی حفاظ خود را از دست خواهند داد و در برابر سیستم ایمنی و فاکتورهای التهابی بسیار آسیب‌پذیر می‌شوند. در صورت بروز هرگونه آسیب به نورون‌ها، ارتباط بین مغز و عضلات دچار اختلال جدی می‌شود. بنابراین هرچه زودتر بتوان از چنین تخریبی جلوگیری کرد فرد آسان‌تر و با موفقیت بیشتری به درمان پاسخ خواهد داد.
در دسترس بودن داروهای مؤثرتر
گزینه‌های درمانی برای مبتلایان به ام اس پیشرفته محدود است و دارویی وجود ندارد که بتواند آسیب‌های واردشده به غلاف میلین را ترمیم کند. اما در مراحل اولیه طیف وسیعی از داروها قادرند از پیشروی بیماری جلوگیری کرده و فرد را برای دستیابی به زندگی بهتر یاری دهند. آن دسته از افرادی که درمان خود را به تعویق می‌اندازند با پیامدهای منفی ام اس بر سلامت مغز روبرو خواهند شد. اگر فردی معلول شود، بازیابی توان ازدست‌رفته بسیار چالش‌برانگیز یا حتی غیرممکن می‌شود.
رژیم غذایی چه تأثیری بر ام اس دارد؟
شایع‌تر بودن ام اس در کشورهای غربی، یکی از سرنخ‌هایی است که حاکی از احتمال تأثیر رژیم غذایی بر بروز این بیماری است. تحقیقاتی که در این راستا انجام شده است بیانگر مؤثر بودن دستورالعمل‌ها و توصیه‌های غذایی در کمک به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به ام اس است. رژیم غذایی مناسب از راه‌های زیر به بهبود ام اس کمک می‌کند، ازجمله:
- جلوگیری از پیشرفت بیماری
- کمک به مدیریت علائم
- کاهش التهاب در بدن
در حالت ایده آل، یک رژیم غذایی مناسب برای ام اس باید:
- جهت مبارزه با التهاب سرشار از آنتی‌اکسیدان باشد
- غنی از فیبر برای کمک به حرکات روده باشد
- برخوردار از کلسیم و ویتامین D برای مبارزه با پوکی استخوان باشد
- حاوی مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی برای مبارزه با کاهش انرژی و تعدیل سیستم ایمنی باشد
به‌موازات مصرف مواد غذایی ذکرشده، بایستی مواد غذایی مضر و التهاب‌زا در رژیم غذایی محدود شوند. برخی شواهد علمی نشان می‌دهد که بعضی از رژیم‌های غذایی نظیر رژیم کتوژنیک ممکن است به بهبود علائم در افراد مبتلا به ام اس کمک کند. با وجود این، تحقیقات ادامه دارد و دانشمندان در حال بررسی بیشتر نقش رژیم غذایی در بهبود ام اس هستند.
ms میتونه باعث مرگ بشه؟
مریم عزیز
مرگ بر اثر ms غیرممکن نیست اما به‌ندرت این اتفاق می‌افتد.
بسیاری از افراد سالیان سال با ms زندگی می‌کنند اما بعضی از مبتلایان به ناتوانی‌هایی دچار می‌شوند که آنها را به شدت آسیب پذیر می‌کند.