قرص سیپروفلوکساسین برای چیست؟ نحوه مصرف و عوارض

قرص سیپروفلوکساسین یکی از قوی‌ترین آنتی بیوتیک‌هایی است که برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود. این دارو با وجود اثرگذاری بسیار بالا، می‌تواند با عوارضی همراه باشد و به همین دلیل، مصرف خودسرانه یا طولانی مدت آن می‌تواند خطرناک باشد؛ بنابراین لازم است پیش از مصرف، از خواص و کاربردهای آن، عوارض احتمالی و نحوه مصرف آن آگاه شوید. در این مقاله به معرفی کامل قرص سیپروفلوکساسین می‌پردازیم.

سیپروفلوکساسین برای چیست؟

قرص سیپروفلوکساسین یک آنتی بیوتیک قوی از گروه فلوروکینولون‌ها است که با از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زا باعث درمان عفونت می‌شود. این دارو طیف اثر گسترده‌ای دارد و برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی مانند موارد زیر تجویز می‌شود:

• عفونت‌های ادراری که آنتی بیوتیک‌های دیگر برای آن‌ها مناسب نباشند و همچنین عفونت‌های ادراری پیچیده
• عفونت‌های ریوی (شامل ذات‌الریه)
• عفونت‌های پوست و استخوان
• انواع بیماری‌ های مقاربتی
• التهاب ملتحمه و عفونت چشمی
• عفونت گوش
• عفونت‌های مقاوم به آنتی بیوتیک‌های دیگر

همچنین از این قرص برای پیشگیری از مننژیت در صورت تماس نزدیک استفاده می‌شود. این دارو فقط با نسخه پزشک قابل خرید است و به اشکال مختلفی از جمله قرص، شربت و قطره سیپروفلوکساسین (قطره گوش و قطره چشم) تولید می‌شود. به دلیل خطر عوارض جدی و طولانی مدت، این دارو فقط زمانی تجویز می‌شود که هیچ آنتی بیوتیکی دیگری جوابگو نباشد.

وبسایت معتبر Mayoclinic در ارتباط با این دارو اینگونه بیان می‌کند:

سیپروفلوکساسین برای درمان عفونت‌های باکتریایی در بخش‌های مختلف بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. شکل خوراکی مایع و قرص سیپروفلوکساسین همچنین برای درمان عفونت سیاه‌زخم پس از مواجهه تنفسی به کار می‌رود. این دارو همچنین برای درمان و پیشگیری از طاعون (از جمله طاعون ریوی و طاعون سپتی‌سمیک) استفاده می‌شود.

متن انگلیسی

Ciprofloxacin is used to treat bacterial infections in many different parts of the body. Ciprofloxacin oral liquid and tablets are also used to treat anthrax infection after inhalational exposure. This medicine is also used to treat and prevent plague (including pneumonic and septicemic plague).

اطلاعات شناسنامه‌ای سیپروفلوکساسین

در جدول زیر می‌توانید مشخصات قرص سیپروفلوکساسین را به طور خلاصه مشاهده کنید:

نحوه مصرف سیپروفلوکساسین

سیپروفلوکساسین را با یک لیوان آب پر مصرف نمایید؛ معمولا این قرص را باید ۱ یا ۲ بار در روز مصرف کنید که دوز تجویزی آن به عواملی مانند نوع و شدت بیماری، سن بیمار و سایر شرایط پزشکی مانند وجود بیماری کلیوی و… بستگی دارد. معمولا پزشک درمان را با کمترین دوز ممکن شروع کرده و در صورت نیاز به تدریج آن را افزایش داده تا به دوز مناسب برای شما برسد. دوز رایج قرص سیپروفلوکساسین شامل موارد زیر است:

• دوز رایج برای عفونت‌های عادی: ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت حداکثر تا ۱۴ روز
• دوز برای عفونت ادراری: ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۳ تا ۱۴ روز
• دوز برای عفونت استخوان و مفاصل: ۵۰۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۴ تا ۸ هفته
• دوز برای اسهال عفونی: ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۵ تا ۷ روز
• دوز مصرفی برای عفونت‌های تنفسی: ۵۰۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۷ تا ۱۴ روز
• دوز مصرفی برای عفونت‌های سینوسی: ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۱۰ روز
• دوز مصرفی برای عفونت‌های شکمی: ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۷ تا ۱۴ روز
• دوز مصرفی کودکان (۱ تا ۱۷ سال): ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۱۲ ساعت به مدت ۷ تا ۲۱ روز (حداکثر دوز مجاز ۷۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت است)

مطالعه بیشتر: آشنایی با یکی از پرمصرف ترین آنتی بیوتیک‌ها با نام قرص مترونیدازول

عوارض قرص سیپروفلوکساسین

شایع‌ترین عوارض سیپروفلوکساسین شامل موارد زیر است که اغلب آن‌ها موقتی هستند. با این حال، در صورت ادامه‌دار شدن یا آزاردهنده بودن آن‌ها با پزشک تماس بگیرید:

• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال
• تغییر در نتایج آزمایش‌های کبدی
• افت قند خون
• جوش یا حساسیت پوستی
• عفونت قارچی (در صورت استفاده طولانی مدت)
• گرفتگی یا تورم بینی و گلو
• سردرد
• افزایش احساس ادرار

در بعضی موارد نادر، ممکن است فرد با عوارض جدی‌تری مانند موارد زیر روبرو شوید:

• مشکلات تاندون: تاندون‌ها استخوان و ماهیچه را به هم متصل می‌کنند. مصرف سیپروفلوکساسین، حتی تا چند ماه پس از قطع دارو می‌تواند باعث بروز مشکلات تاندونی شود. این عارضه ممکن است به صورت التهاب تاندون یا حتی پارگی تاندون ظاهر شود. شایع‌ترین محل درگیری تاندون آشیل (پشت پاشنه پا) است و در صورت احساس هرگونه مشکل در تاندون‌ها باید سریعا مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک مشورت نمایید.
• آسیب عصبی: آسیب به رشته‌های عصبی که نوروپاتی محیطی نامیده می‌شود، ممکن است فرد را دچار بی حسی، گزگز، احساس سوزش در دست‌ها، بازوها، پاها یا کف پا کند.
• تغییرات جدی خلق و رفتار: عصبی بودن، گیجی، بیقراری، بدبینی، توهم، مشکلات حافظه، اختلال در تمرکز یا افکار خودکشی می‌تواند رخ دهد.
• افزایش فشار داخل جمجمه: این مشکل می‌تواند با علائمی چون سردرد شدید، صدای زنگ در گوش، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات بینایی، درد پشت چشم‌ها و… ظاهر شود.
• آسیب کبدی: درد بالای شکم سمت راست، بی‌اشتهایی، تهوع، مدفوع روشن، ادرار تیره، زردی پوست و چشم‌ها، ضعف غیرعادی و… می‌تواند نشانه آسیب کبدی باشد.
• آلرژی شدید: بعضی افراد ممکن است به دلیل حساسیت به دارو با واکنش آلرژیک شدید مانند آلرژی گلو، تپش قلب، غدد لنفاوی متورم و… مواجه شوند.

موارد احتیاط مصرف سیپروفلوکساسین

دقت به نکات زیر، می‌تواند اثر دارو را به حداکثر رسانده و از بروز عوارض ناخواسته پیشگیری نماید:

• از مصرف همزمان این دارو با لبنیات یا محصولات غنی شده با کلسیم خودداری کنید؛ زیرا جذب دارو از معده را مختل می‌کنند.
• قرص سیپروفلوکساسین ممکن است باعث خستگی، کاهش هوشیاری یا سوزش موقت چشم‌ها شود. تا زمانی که حال شما عادی نشده است، از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین یا فعالیت‌های نیازمند تمرکز اجتناب نمایید.
• اگرچه بروز عوارض روانی نادر است؛ اما اگر تغییرات خلقی یا رفتاری غیرعادی مشاهده کردید، فورا با پزشک تماس بگیرید.
• اثر این دارو معمولا سریع است و بسته به نوع عفونت، علائم شما طی ۲ تا ۳ روز بهتر می‌شود. اگر روند بهبودی بیشتر طول کشید، حتما پبا زشک مشورت کنید.
• داروهای آنتی‌بیوتیک می‌توانند باعث اسهال شوند که ممکن است نشانه‌ای از عفونت جدید باشد. اگر اسهال آبکی یا خونی دارید، قبل از استفاده از داروهای ضد اسهال با پزشک خود تماس بگیرید.

موارد منع مصرف قرص سیپروفلوکساسین

قبل از مصرف این دارو، در صورت وجود هر یک از شرایط زیر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید؛ زیرا ممکن است که باعث منع یا محدودیت مصرف سیپروفلوکساسین گردد:

• سابقه واکنش آلرژیک به سیپروفلوکساسین یا سایر داروها
• تجربه عوارض جانبی شدید ناشی از سیپروفلوکساسین یا آنتی بیوتیک‌های مشابه (به ویژه فلوروکینولون‌ها)
• سابقه اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک
• سابقه افسردگی، اضطراب، افکار خودکشی یا سایر اختلالات روانی
• ابتلا به آنوریسم آئورت شکمی یا سایر مشکلات عروق آئورت (یا سابقه خانوادگی این بیماری)
• ضربان قلب سریع، تپش قلب یا نامنظمی ضربان
• عفونت قلبی، بیماری مادرزادی قلب یا مشکلات دریچه قلب
• فشار خون کنترل نشده
• روماتیسم، بیماری بهجت یا اختلالات بافت همبند مانند سندرم مارفان
• مشکلات تاندونی
• صرع یا سایر شرایطی که خطر تشنج را افزایش می‌دهند
• نارسایی کلیوی
• دیابت (به دلیل احتمال تاثیر بر سطح قند خون)
• بارداری، برنامه‌ریزی برای بارداری یا شیردهی

تداخلات دارویی سیپروفلوکساسین

برخی داروها اثر قرص سیپروفلوکساسین را به شدت کم می‌کنند. در صورتی که هر یک از داروهای زیر را مصرف می‌کنید، سیپروفلوکساسین را ۲ ساعت قبل یا ۶ ساعت بعد از آن‌ها مصرف نمایید:

• داروهای زخم معده مانند سوکرالفیت
• آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم، منیزیم یا آلومینیوم (مثل مالوکس، میلک آو مگنزیا، میلانتا و…)
• دیدنوزین (ویدکس) به صورت پودر یا قرص جویدنی
• مکمل‌های ویتامینی یا معدنی حاوی کلسیم، آهن، منیزیم یا روی

مصرف این داروها را نیز حتما به پزشک خود اطلاع دهید:

• داروهای خاص مانند کلوزاپین، سیکلوسپورین، متوترکسات و…
• رقیق‌کننده‌های خون (وارفارین و مشتقات آن)
• داروهای قلبی یا دیورتیک‌ها (قرص‌های آب)
• داروهای دیابت خوراکی
• محصولات حاوی کافئین
• داروهای ضد افسردگی یا روانپزشکی
• کورتون‌ها (مانند پردنیزولون)
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و…

دوره مصرف سیپروفلوکساسین

دوره مصرف این قرص بسته به نوع و شدت عفونت، سن بیمار و سایر شرایط می‌تواند متفاوت باشد. برای بعضی عفونت‌ها ممکن است این دارو بین ۳ تا ۱۴ روز تجویز گردد؛ اما در بعضی موارد مانند عفونت استخوان و مفاصل ممکن است لازم باشد تا چندین هفته این دارو را مصرف نمایید. از آنجا که قرص سیپروفلوکساسین یک آنتی بیوتیک قوی است، مصرف طولانی مدت آن می‌تواند باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید بدن و در نتیجه فراهم شدن امکان رشد عفونت‌های قارچی گردد؛ بنابراین هیچ‌گاه بدون مشورت پزشک دوره مصرف این دارو را افزایش ندهید.

شرایط نگهداری سیپروفلوکساسین

قرص سیپروفلوکساسین را باید در دمای اتاق (بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) و دور از رطوبت و نور مستقیم آفتاب نگهداری نمایید. همچنین این دارو را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید. لازم است سیپروفلوکساسین و هر دارویی را پس از پایان انقضا دور بیندازید.

جمع بندی

قرص سیپروفلوکساسین نوعی آنتی بیوتیک فلوروکینولون است که برای درمان عفونت‌های پیچیده یا عفونت‌هایی که با سایر آنتی بیوتیک‌ها درمان نشده‌اند استفاده می‌شود. این دارو می‌تواند برای درمان عفونت‌های ادراری، عفونت‌های ریوی، عفونت استخوان و مفاصل، عفونت های مقاربتی و… مورد استفاده قرار گیرد. این دارو در دوزهای مختلف ۱۰۰، ۲۵۰، ۵۰۰، ۷۵۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم تولید می‌شود و بسته به نوع و شدت عفونت، باید یک یا دو بار در زور مصرف گردد. سیپروفلوکساسین می‌تواند با عوارضی چون حالت تهوع، اسهال، افت قند خون، گرفتگی و تورم گلو و… همراه شود؛ همچنین در موارد نادری می‌تواند باعث عوارض جدی‌تری چون آسیب به تاندون‌ها، آسیب‌های عصبی، حساسیت و… گردد. همچنین اگر مدت زیادی آنتی بیوتیک مصرف کرده‌اید و قصد انجام چکاپ سلامتی را دارید، می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید.

سوالات متداول

۱- قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای چیست؟

سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای درمان انواع عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت ادراری، تنفسی، پوستی و استخوانی که با آنتی بیوتیک‌های رایج درمان نمی‌شوند، تجویز می‌گردد.

۲- عوارض قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ چیست؟

عوارض رایج آن شامل تهوع، اسهال و سردرد بوده و عوارض نادر ولی جدی آن مشکلات تاندونی یا عصبی است.

۳- قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت ادراری مفید است؟

بله، این دارو یکی از داروهای اصلی و مفید برای درمان عفونت‌های ادراری محسوب می‌گردد.

۴- دوز سیپروفلوکساسین در عفونت ادراری زنان چقدر است؟

دوز رایج برای زنان ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به مدت ۳ تا ۱۴ روز بسته به نوع و شدت عفونت است.

۵- قطره سیپروفلوکساسین برای عفونت گوش تجویز می‌شود؟

این قطره برای درمان عفونت‌های گوش خارجی ناشی از باکتری تجویز می‌شود.

۶- درمان عفونت ادراری با سیپروفلوکساسین چگونه است؟

درمان آن معمولا با دوز ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت شروع می‌گردد و در بیشتر موارد طی چند روز علائم شروع به کاهش می‌کنند.

۷- سیپروفلوکساسین در بارداری مجاز است؟

مصرف این قرص در بارداری فقط در موارد ضروری و با تجویز پزشک مجاز است؛ زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند.

منابع

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.