داروهای ضدحساسیت شامل مجموعه بزرگی از داروها هستند که با نام آنتی هیستامین شناخته میشوند. یکی از این آنتی هیستامینهای پرکاربرد و موثر، قرص کلماستین است که برای درمان بسیاری از علائم آلرژی و سرماخوردگی مانند عطسه، سرفه، آبریزش بینی، خارش، قرمزی پوست و کهیر استفاده میشود. این دارو در اشکال دیگری مانند شربت و آمپول نیز تولید میشود و میتواند برای بزرگسالان و کودکان (با تجویز پزشک) مصرف گردد. در این مقاله به معرفی کامل این دارو، نحوه مصرف، موارد احتیاط و تداخلات دارویی مهم آن میپردازیم.
کلماستین برای چیست؟
کلماستین برای تسکین علائم حساسیت فصلی و آلرژی شامل عطسه، آبریزش بینی و قرمزی، خارش و اشک چشم تجویز میگردد. همچنین فرمهای قویتر این دارو با تجویز پزشک، برای کاهش خارش و تورم ناشی از کهیر مورد استفاده قرار میگیرد.
با این حال، باید توجه داشت که کلماستین تنها علائم آلرژی و سرماخوردگی را کنترل میکند؛ اما علت اصلی این بیماریها را درمان نکرده و روند بهبود را تسریع نمیکند. این دارو از دسته آنتیهیستامینها محسوب شده و با مهار اثر هیستامین (مادهای در بدن که باعث علائم آلرژی میشود) عمل میکند.

اطلاعات شناسنامهای کلماستین
در جدول زیر میتوانید مشخصات کلماستین را به صورت خلاصه مشاهده نمایید:
|
نام دارو |
کلماستین (Clemastine) |
|
گروه دارویی |
آنتی هیستامین |
|
اشکال دارویی |
قرص، شربت، آمپول کلماستین |
|
دوز رایج |
قرص کلماستین ۲.۶۸ میلی گرمی |
|
کاربرد |
درمان علائم آلرژی، کنترل کهیر (خارش و تورم)، کمک به کنترل علائم سرماخوردگی |
|
نحوه اثر |
مسدود کردن گیرندههای هیستامین در بدن |
|
تداخلات دارویی |
مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز(MAOIs)، الکل، باربیتوراتها، داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب، داروهای خواب آور، شلکنندههای عضلانی، مواد مخدر |
|
عوارض جانبی |
خوابآلودگی، خشکی دهان، بینی و گلو، سرگیجه، خشکی چشم، تحریکپذیری (بهویژه در کودکان) |
|
دوز بزرگسالان |
۱.۳۴ میلیگرم، دو بار در روز (حداکثر ۲.۶۸ میلیگرم سه بار در روز) |
|
دوز کودکان |
زیر ۶ سال: ۰.۳۳۵-۰.۶۷ میلیگرم در روز |
|
مدت مصرف |
حداکثر ۷ روز متوالی |
نحوه مصرف کلماستین
مصرف این دارو باید دقیقا مطابق دستور نوشته شده روی جعبه یا طبق تجویز پزشک باشد. از مصرف مقادیر بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده و همچنین مصرف طولانی مدت آن خودداری کنید. به طور کلی، میتوان این دارو را هم همراه با غذا و هم بدون غذا مصرف نمود. دوز مصرفی رایج این دارو به شرح زیر است:
مطالعه بیشتر: شربت دیفن هیدرامین
برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال:
دوز اول ۱.۳۴ میلی گرم (نصف قرص)، دو بار در روز؛ دوز میتواند در صورت لزوم افزایش یابد، اما نباید از ۲.۶۸ میلیگرم، سه بار در روز تجاوز کند.
برای کودکان:
- کمتر از ۶ سال: ۰.۳۳۵ تا ۰.۶۷ میلی گرم در روز به صورت خوراکی تقسیم شده در ۲ یا ۳ دوز؛ حداکثر دوز روزانه: ۱.۳۴ میلیگرم
- ۶ تا ۱۲ سال: ۰.۶۷ تا ۱.۳۴ میلیگرم، دو بار در روز به صورت خوراکی؛ حداکثر دوز روزانه: ۴.۰۲ میلیگرم

موارد احتیاط مصرف کلماستین
پیش از مصرف قرص کلماستین، حتما به نکات زیر دقت نمایید:
- در صورتی که علائم شما بهتر نشد یا تشدید گردید، بلافاصله پزشک خود را مطلع سازید.
- این دارو ممکن است بر میزان هماهنگی حرکتی، زمان عکس العمل و قضاوت شما تاثیر بگذارد؛ بنابراین، تا زمانی که از چگونگی اثر این دارو بر خود آگاهی کامل پیدا نکردهاید، از رانندگی یا کار با دستگاهها و ماشین آلات خودداری کنید.
- امکان بروز خشکی دهان وجود دارد. جویدن آدامس فاقد قند یا مکیدن آبنباتهای سفت و نوشیدن مقادیر کافی آب میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- این دارو میتواند حساسیت پوست شما به نور خورشید را افزایش دهد. از قرار گرفتن در معرض آفتاب پرهیز کنید. در صورت اجبار به حضور در آفتاب، از لباسهای پوشیده و محافظ و کرم ضدآفتاب استفاده نمایید. استفاده از دستگاههای سولاریوم و برنزه کردن پوست ممنوع است.
- در صورت وجود هرگونه حساسیت به کلماستین، سایر داروهای آنتیهیستامین و هر داروی دیگر با پزشک خود مشورت کنید.
- در صورت بارداری، قصد بارداری در آینده نزدیک یا شیردهی، پزشک خود را مطلع کنید. اگر در طول درمان با کلماستین باردار شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر بیش از ۶۵ سال دارید، در مورد فواید و خطرات مصرف کلماستین با پزشک خود مشورت کنید. معمولا مصرف این دارو برای سالمندان توصیه نمیشود.
مطالعه بیشتر: قرص سیتریزین برای چیست؟
مصرف کلماستین در بارداری
هنوز اطلاعات دقیقی در مورد تاثیر کلماستین بر بارداری یا احتمال آسیب به جنین در دست نیست. به همین دلیل، در صورت بارداری یا قصد بارداری، حتما پزشک خود را مطلع کنید. پزشک با توجه به شرایط شما، تصمیم خواهد گرفت که آیا مصرف این دارو در دوران بارداری مجاز است یا خیر؛ همچنین در دوران شیردهی از مصرف کلماستین خودداری نمایید؛ زیرا این دارو میتواند وارد شیر مادر شود و بر نوزاد اثر بگذارد. در صورت شیردهی به کودک، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد منع مصرف کلماستین
مصرف قرص کلماستین برای بعضی گروهها با محدودیتهایی روبرو است. بنابراین چنانچه با مشکلات زیر روبرو هستید یا سابقه ابتلا به آنها را داشتهاید، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید:
- افزایش فشار داخل چشم یا گلوکوم
- مشکلات معده یا روده مانند زخمهای گوارشی یا انسداد روده
- مشکلات مثانه یا پروستات مانند انسداد مجاری ادراری یا بزرگی پروستات
- مشکلات تنفسی یا ریوی، از جمله آسم
- اختلالات تیروئید
- بیماریهای قلبی
- فشار خون بالا
- ابتلا به صرع یا تشنج
مطالعه بیشتر: آشنایی با قرص لوراتادین
تداخلات دارویی کلماستین با سایر داروها
این دارو را نباید با داروهای زیر مصرف نمایید:
- مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) مانند: Carbex، Eldepryl، Marplan، Nardil و Parnate
همچنین درباره مصرف داروهای زیر باید با پزشک خود مشورت کنید:
- نوشدینیهای الکلی
- باربیتوراتها مانند فنوباربیتال
- داروهای تجویزی برای افسردگی، اضطراب یا سایر اختلالات سلامت روان
- داروهای خوابآور
- شلکنندههای عضلانی
- مواد مخدر
- سایر داروهای مورد استفاده برای سرماخوردگی، سرفه یا آلرژی

دوره مصرف قرص کلماستین
معمولا دوره مصرف این دارو کوتاه مدت بوده و فقط تا زمان برطرف شدن علائم بیماری استفاده میشود. به طور نرمال، مصرف این دارو به صورت متوالی نباید بیش از ۷ روز ادامه یابد. در صورتی که پس از ۷ روز مصرف، علائم شما بهبود نیافت، یا با تب، سردرد یا بثورات پوستی مواجه شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. مصرف طولانی مدت این دارو حتما باید با تجویز پزشک انجام شود.
مطالعه بیشتر: قرص نئوتادین
شرایط نگهداری کلماستین
قرص کلماستین را باید در دمای استاندارد (بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) نگهداری کنید؛ با این حال، نگهداری موقت آن در محدوده دمایی ۱۵ تا ۳۰ درجه نیز مانعی ندارد. این دارو همچنین باید دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری شده و از نفوذ رطوبت دور بماند. همچنین باید از یخ زدن شربت کلماستین پیشگیری نمایید. این دارو را دور از دسترس کودکان قرار داده و پس از پایان تاریخ انقضا دور بریزید.
مطالعه بیشتر: انواع قرص آنتی هیستامین
مصرف کلماستین چه خطراتی دارد؟
مصرف قرص کلماستین میتواند با برخی عوارض همراه باشد. در صورت شدید بودن یا تداوم هر یک از نشانههای زیر، پزشک خود را مطلع سازید:
- خواب آلودگی
- خشکی دهان، بینی و گلو
- سرگیجه
- کاهش هماهنگی حرکتی
- حالت تهوع
- احساس گرفتگی در قفسه سینه
- سردرد
- حالت تحریکپذیری و بیقراری (به ویژه در کودکان)
- عصبی بودن
علاوه بر این موارد، باید توجه داشت که هر دارویی ممکن است در موارد نادری باعث بروز حساسیت شود. چنانچه پس از مصرف قرص کلماستین با عوارضی چون مشکل در بلع، ضربان قلب سریع و کوبنده، تاری دید، خارش و تورم روبرو شدید سریعا به اورژانس مراجعه کنید.
در مقالهای که در سایت پزشکی Cleveland clinic منتشر شده است، درباره عوارض احتمالی کلماستین آمده است:
این دارو ممکن است باعث خشکی چشم و تاری دید شود. اگر از لنزهای چشمی استفاده میکنید، ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید؛ در این شرایط قطرههای روانکننده میتوانند کمککننده باشند. اگر مشکل برطرف نشد یا شدید بود، به پزشک مراجعه کنید.
جمع بندی
کلماستین معمولا برای درمان عوارض حساسیت فصلی، آلرژی و سرماخوردگی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و کهیر مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو نوعی آنتی هیستامین است که با کاهش اثر هیستامین به درمان علائم حساسیت کمک مینماید. کلماستین در اشکال دارویی مختلف شامل قرص، شربت و آمپول در دسترس است و برای گروههای سنی مختلف دارای دوزبندی مشخصی است. با این حال، برای تعیین نحوه دقیق مصرف، باید با پزشک خود مشورت کنید.
از عوارض شایع آن، میتوان به خواب آلودگی، خشکی دهان و سرگیجه اشاره کرد و در صورت مشاهده واکنش آلرژیک باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. همچنین این دارو میتواند با الکل، داروهای آرامبخش و مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) تداخل داشته باشد. این دارو برای سالمندان معمولا توصیه نمیشود و در دوران بارداری و شیردهی نیز فقط با مجوز پزشک قابل استفاده است. چنانچه به راهنمایی و مشاوره بیشتری در این زمینه نیاز دارید، با هومکا تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- قرص کلماستین برای چی خوبه؟
این دارو برای درمان علائم آلرژی و حساسیت فصلی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و کهیر استفاده میشود. این قرص با خنثی کردن اثر هیستامین در بدن به کاهش این علائم کمک میکند.
۲- نحوه تزریق آمپول کلماستین چگونه است؟
تزریق این دارو باید تنها توسط پزشک یا پرستاران مجرب انجام شود و معمولا به صورت عضلانی یا وریدی تجویز میگردد. دوز و روش مصرف حتما باید مطابق دستور پزشک تعیین شود.
۳- قرص کلماستین خواب آور است؟
بله، خواب آلودگی یکی از عوارض شایع این دارو محسوب میشود. به همین دلیل هنگام مصرف آن از رانندگی یا فعالیتهای نیازمند هوشیاری کامل خودداری کنید.
۴- آمپول کلماستین مینو برای چیست؟
این آمپول برای درمان علائم آلرژی، به خصوص واکنشهای شدید پوستی مانند کهیر تجویز میشود. مصرف آن حتما باید با نظر پزشک باشد.
۵- اگر یک دوز را فراموش کردم چه کاری انجام دهم؟
در صورت فراموش کردن یک نوبت، به محض یادآوری آن را مصرف نمایید. اما اگر زمان نوبت بعدی مصرف فرا رسیده باشد، فقط همان نوبت را طبق برنامه عادی استفاده کنید.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.



