نشانه ها و علائم سکته قلبی که جانتان را نجات می‌دهد!

سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد(Myocardial infarction) یک وضعیت پزشکی است که در صورت توقف اکسیژن‌رسانی به قلب بروز می‌کند. حمله قلبی زمانی رخ می‌‌دهد که یک یا چند بخش از عضله قلب اکسیژن کافی دریافت نکنند. بر این اساس زمانی که شریان‌ها دچار انسداد می‌شوند، جریان خون کاهش‌یافته و با انسداد کامل متوقف می‌شود. وقتی جریان خون کاملاً قطع شود، هیچ خونی به عضله قلب نمی‌رسد و فرد سکته می‌کند. در این مقاله قصد داریم در مورد علائم سکته قلبی صحبت کنیم. برای آشنایی بیشتر با علائم سکته قلبی با ما همراه باشید.

نشانه ها و علائم سکته قلبی چیست؟

به‌صورت خلاصه می‌توان گفت که علائم و نشانه های سکته قلبی شامل موارد زیر می‌شود که در ادامه در مورد هر کدام نیز توضیحاتی بیان شده است.

• تعریق زیاد بدن
• احساس درد در بالاتنه و فک
• احساس ناراحتی یا درد در ناحیه قفسه سینه
• دل‌ درد
• تهوع و استفراغ
• احساس سبکی در سر
• تنگی نفس
• احساس اضطراب
• تپش قلب
• سرفه و خس خس سینه

همچنین بیماری‌های قلبی و سکته نیز جزو بیماری های شایع زنان است که بهتر است نسبت به علائم آن توجه بیشتری کرد.

تعریق زیاد بدن

یکی از علائم سکته قلبی تعریق زیاد بدن است. درحالی‌که فرد تا لحظاتی قبل در حالت نرمال بوده و اصلاً احساس گرما نمی‌کرد، حالا دچار تعریق زیاد و ناگهانی شده است. پوست او همراه با تعریق زیاد بسیار سرد می‌شود.

احساس درد در بالاتنه

درد در بالاتنه یکی از شایع‌ترین علائم سکته قلبی است. درد ناشی از حمله قلبی امکان دارد به بخشی بالاتر از قفسه سینه سرایت کند. در این صورت بیمار درد و ناراحتی را در ناحیه بازوها، دندان‌ها، فک، پشت و گردن نیز احساس خواهد کرد. همچنین برخی از مبتلایان به سکته قلبی عنوان می‌کنند، که در هنگام بروز درد، ناراحتی و فشار را تنها در بخش بالاتر از سینه تجربه کردند و خود قفسه سینه دردی نداشته است.

برای مطالعه‌ی مقاله‌ی درد قلب کلیک کنید.

احساس ناراحتی یا درد در ناحیه قفسه سینه

این ناراحتی یا درد ممکن است، شبیه درد شدید، پری یا فشردن و احساس فشار در ناحیه قفسه سینه باشد. این درد معمولاً چند دقیقه طول می‌کشد. همچنین این درد می‌تواند عودکننده و فروکش‌کننده باشد.

(مطالعه بیشتر: نارسایی قلبی)

دل‌ درد

دل‌درد دیگر علامت شایع سکته قلبی است. بسیاری از افرادی که تجربه سکته قلبی داشتند درد در ناحیه سر دل را نیز همراه با علائم دیگر عنوان می‌کنند. این درد و ناراحتی امکان دارد به طرف پایین در ناحیه شکم انتشار پیدا کند. گاهی نیز دل درد در قالب سوزش سر دل خود را نشان می‌دهد.  به‌طورکلی درد قلب، می‌تواند از ناحیه ناف تا فک تحتانی بروز کند.

تهوع و استفراغ

دیگر علامتی که می‌تواند نشانه سکته قلبی باشد، حالت تهوع و استفراغ است. امکان دارد فرد بدون دلیل مشخصی در ناحیه معده احساس بدی داشته باشد و بالا بیاورد.

احساس سبکی در سر

ضمن اینکه فرد پیش از سکته یا در هنگام بروز سکته قلبی فشار مضاعفی را در ناحیه قفسه سینه تجربه می‌کند، ممکن است احساس سبکی سر نیز  داشته باشد. همراه با سبکی سر علائم دیگری همچون بیهوشی و سرگیجه شدید نیز بروز می‌کند.

تنگی نفس

فرد پیش از بروز حمله قلبی احساس سنگینی زیادی حین تنفس دارد و تلاش می‌کند نفس عمیق بکشد. این حالت بیشتر ناشی از بروز درد و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه است. گاهی نیز فرد دچار تنگی نفس می‌شود، اما هیچ دردی در ناحیه قفسه سینه احساس نمی‌کند.

اضطراب

اضطراب دیگر علامت معمولی است که افراد با تجربه سکته قلبی آن را عنوان می‌کنند. ممکن است بدون دلیل احساس عذاب داشته باشید، اما دلیل آن را ندانید. برخی از افراد نیز پیش از بروز سکته قلبی بدون هیچ دلیلی درگیر به حمله پانیک می‌شوند.

تپش قلب

تپش قلب به این صورت است که فرد احساس می‌کند قلب در حال پال زدن است. همچنین فرد متوجه می‌شود که به‌صورت خیلی واضح قلب در حال تپیدن است و شرایط نرمال همیشگی را ندارد.

دلیل بروز علائم حمله قلبی

علت اصلی بروز سکته قلبی ایجاد حالتی به نام آترواسکلروز است. منظور از آترواسکلروز تجمع پلاک‌ها در شریان‌ها است. پلاک‌ها ماده‌ای هستند که به وسیله‌ی در کنار هم قرار گرفتن کلسترول، رسوبات و دیگر ترکیبات به وجود می‌آیند. پلاک‌ها قابلیت چسبیدن به دیواره شریان و انباشته شدن در آن را دارند. درصورتی‌که انباشت پلاک‌ها ادامه پیدا کند، به‌تدریج شریان‌ها تنگ‌تر شده و در نهایت مسدود می‌شوند.

درصورتی‌که یک پلاک بشکند یا پاره شود، بلافاصله در رگ لخته خون ایجاد می‌شود. این لخته خون دلیل اصلی بروز سکته قلبی شناخته می‌شود. با بروز حمله قلبی این هشدار از بدن صادر می‌شود، که قلب دیگر اکسیژن و خون دریافت نمی‌کند. درصورتی‌که جریان خون و اکسیژن متوقف شود، سلول‌های ماهیچه‌ای قلب آسیب‌دیده و مرگ سلولی رخ می‌دهد.

(مطالعه‌ی بیشتر: ایست قلبی چیست؟)

علائم حمله قلبی خاموش

آیا ممکن است سکته قلبی به‌صورت خاموش رخ دهد؟ پاسخ بله است. برخی از افراد تقریباً پیش از بروز سکته قلبی هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند، بنابراین بیش از سایرین در معرض خطر قرار دارند. اگر دقت کرده باشید در بیشتر برنامه‌های تلویزیونی و مجازی این‌گونه به افراد القا می‌شود، که سکته قلبی علائمی فوق‌العاده دردناک دارد. اما باید بگوییم که بیشتر موارد ابتلا به سکته قلبی با علائم کوچک و خفیف آغاز می‌شوند. گاهی دردهای ناشی از حمله قلبی به حدی خفیف هستند که حتی فرد آن‌ها را به‌عنوان یک نوع درد نیز در نظر نمی‌گیرد.

مطالعه بیشتر: سکته قلبی در جوانان)

این دردهای خفیف خود سبب می‌شوند که فرد مبتلا به عارضه قلبی چندان مشکوک نشود و نسبت به درمان و کنترل وضعیت قلب خود اقدام نکند. تصور نکنید که همیشه دردهای خفیف و چند روزه نشانه اضطراب، استرس و تغذیه بد هستند. بهتر است اگر دردی بیش از ۵ دقیقه طول کشید آن را جدی بگیرید. با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید و یا اینکه از کسی بخواهید تا شما را به بیمارستان منتقل کند.

علائم سکته قلبی چقدر طول می‌کشد؟

بعضی از حملات قلبی به‌طور ناگهانی شروع می‌شوند اما در موارد دیگری بسیاری از افراد چند ساعت، چند روز یا چند هفته قبل علائم حمله قلبی و نشانه‌های هشداردهنده را احساس می‌کنند. درد یا فشار قفسه سینه که مدام تکرار می‌شود و با استراحت از بین نمی‌رود ممکن است یک علامت هشداردهنده اولیه چند روز قبل از وقوع سکته باشد. این علامت به دلیل کاهش جریان خون به قلب بروز می‌کند.

علائم حمله قلبی و سکته خفیف ممکن است فقط دو تا ۵ دقیقه طول بکشد و سپس با استراحت متوقف شود اما یک حمله قلبی کامل که در آن عروق به‌طور کامل بسته‌شده‌اند می‌تواند بیش از ۲۰ دقیقه طول بکشد. زمان بهبودی پس از حمله قلبی به میزان آسیب عضله قلب بستگی دارد. برخی افراد ممکن است آن‌قدر بهبودی سریعی داشته باشند که دو هفته پس از حمله قلبی به سر کار بازگردند، اما برخی دیگر ممکن است چندین ماه طول بکشد تا به حالت طبیعی برگردند.

علائم سکته قلبی در خواب

بسیاری از افراد در خواب دچار سکته قلبی می‌شوند و سکته قلبی در خواب می‌تواند بسیار خطرناک‌تر از سکته در وضعیت‌های دیگر باشد. فردی که در آستانه سکته قلبی در خواب قرار دارد، معمولاً علائم زیر را تجربه می‌کند:

• احساس سبکی سر
• سرگیجه ناگهانی و بدون دلیل روشن
• بروز علائم آنژین
• احساس درد و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه
• تنگی نفس
• احساس خستگی مفرط
• حالت تهوع
• تعریق ناگهانی که سرد است
• احساس درد و فشار در ناحیه بالای سینه

به گفته‌ی وب‌سایت hopkinsmedicine با دانستن ریسک‌فاکتورهای حمله قلبی می‌توانید اقداماتی را برای پیشگیری از بروز مشکلات قلبی انجام دهید. حتی اگر قبلا هم سابقه سکته قلبی را داشته‌اید و در خطر بیشتری هستید می‌توانید با چند تغییر کوچک در سبک زندگی خود سلامت قلب خود را بهبود بخشید.

• سیگار نکشید
• رژیم غذایی بیماران قلبی باید کم‌نمک و کم‌چرب باشد.
• فشار خون و کلسترول خود را به‌طور منظم توسط پزشک کنترل کنید
• ورزش و فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود قرار دهید
• اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید
• در صورت تجویز دارو توسط پزشک، داروهای خود را به صورت منظم مصرف کنید

علائم حمله قلبی در افراد دیابتی و سالمند

سالمندان و افراد مبتلا به بیمار‌ی‌های زمینه‌ای همچون دیابت شدیداً در معرض خطر سکته قلبی قرار دارند، به‌ویژه گروهی که سبک زندگی بدی دارند و دیابت را کنترل نمی‌کنند. دلیل اینکه می‌گوییم ریسک بروز سکته قلبی در این دو گروه بالاتر است، خاموش بودن علائم سکته در آن‌هاست. بیشتر افرادی مبتلا به دیابت و افرادی که مسن هستند، هیچ علائمی از سکته قلبی تجربه نمی‌کنند و یا اینکه علائمشان به‌شدت خفیف است.

علائم قلبی در سالمندان و مبتلایان به دیابت ممکن است شباهت زیادی به شرایط پزشکی دیگر داشته باشد، بنابراین لازم است که نسبت به تغییرات ناگهانی این افراد شدیداً هوشیار باشید. حتی اگر علائم فرد خیلی خفیف است، آن‌ها را جدی بگیرید و نسبت به کنترل وضعیت قلب او توسط پزشک اقدام کنید.

علائم سکته قلبی قبل از وقوع

بعضی از علائم سکته قلبی در زنان تا حدودی با علائم سکته قلبی در مردان متفاوت است؛ اما علائم و نشانه‌های اولیه سکته قلبی هم در مردان و هم زنان به شرح زیر است:

• تورم دست یا مچ پا
• عوض شدن تن صدا
• سرفه‌های پی‌درپی
• حالت تهوع
• بی‌خوابی
• خستگی
• درد و سوزش قفسه سینه
• غش و سرگیجه شدید
• دل‌درد
• برهم خوردن ریتم ضربان قلب
• تعریق ناگهانی
• دشوار شدن تنفس

اگر این علائم هشداردهنده حمله قلبی را تجربه کردید، مراقبت و توجه به سلامتی خود را به تعویق نیندازید. در اسرع وقت به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا معاینه کامل از قلب شما انجام شود. درمان زمانی مؤثرتر است که در مراحل اولیه باشد و می‌توان با انجام مراقبت‌های درمانی از وقوع حمله قلبی پیشگیری کرد.

(مطالعه بیشتر: بعد از سکته قلبی چه اتفاقی می‌افتد)

علائم حمله و سکته قلبی در زنان

گفته می‌شود که گروهی از بانوان علائمی متمایز از مردان را حین سکته قلبی تجربه می‌کنند. خوب است بدانید که بسیاری از زنان پیش از سکته قلبی چند مورد یا هیچ‌یک از علائم یادشده معمول در سکته قلبی را تجربه نمی‌کنند. البته درد، فشار و ناراحتی شدید در قفسه سینه همچنان ازجمله علائم شایع سکته است و در زنان نیز دیده می‌شود. باوجوداین برخی از زنان بدون تجربه درد و ناراحتی در قفسه سینه، علائم زیر را خواهند داشت:

• تنگی نفس
• سرگیجه و غش
• خستگی مفرط و بدون دلیل
• خستگی در طول چند روز
• احساس درد در ناحیه شکم یا سوزش سر دل
• درد در ناحیه گردن
• احساس درد در ناحیه فک، شانه و پشت
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس درد و ناراحتی در یک یا هر دو بازو

علائم سکته قلبی خفیف در مردان

سکته قلبی خفیف به شرایطی گفته می‌شود که انسداد نسبی در عروق کرونر اتفاق افتاده باشد (نه کامل). درست همانند علائم سکته خفیف مغزی، علائم ایجادشده در طول یک سکته قلبی نیز ممکن است بسیار کوتاه‌مدت و خفیف باشند؛ بنابراین، این علائم شدت یک حمله قلبی کامل را ندارند. علائم سکته خفیف قلبی عبارت‌اند از:

• احساس درد قفسه سینه یا احساس فشار و گرفتگی در مرکز قفسه سینه. این علامت ممکن است چنددقیقه‌ای طول بکشد. همچنین ممکن است حالت عود شونده داشته باشد
• امکان بروز درد در ناحیه حلق نیز وجود دارد. این علائم ممکن است با سوءهاضمه یا ریفلاکس معده اشتباه گرفته شود
• خستگی زیاد
• تنگی نفس در زمان بروز درد قفسه سینه
• ناراحتی در قسمت فوقانی پشت، فک، گردن و نواحی بالاتنه و معده
• احساس سبکی سر و حالت تهوع
• تعریق سرد

اگر علائم ذکرشده در بالا را تجربه کردید فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.

(مطالعه بیشتر: چگونه متوجه گرفتگی رگ قلب شویم؟)

در صورت مشاهده علائم حمله قلبی چه کنیم؟

اگر علائم حمله قلبی را در خود یا شخص دیگری مشاهده کردید فوراً با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید. هر چه زودتر تحت مراقبت‌های اورژانسی قرار بگیرید، آسیب به عضله قلب کمتر خواهد بود. در بیمارستان، پزشکان معاینات و یا آزمایش‌هایی برای پی بردن به این‌که آیا سکته قلبی رخ داده یا نه انجام می‌دهند.

در بعضی موارد، حمله قلبی نیاز به احیای قلبی ریوی (CPR) یا شوک الکتریکی (دفیبریلاسیون) قلب دارد تا قلب دوباره پمپاژ خود را شروع کند. به یاد داشته باشید، هر چه درمان اورژانسی زودتر شروع شود شانس بهبودی بیشتر است. رعایت نکات زیر در هنگام مشاهده علائم سکته قلبی مهم است:

• از فرد بخواهید بنشیند و آرامش خود را حفظ کند
• لباس‌های تنگ و چسبیده را از تن او خارج کنید
• بپرسید که آیا داروی قلبی مانند نیتروگلیسیرین برای او تجویزشده است یا خیر و به او کمک کنید آن را مصرف کند
• اگر فرد بی‌هوش است و پاسخ نمی‌دهد با ۱۱۵ تماس بگیرید و سپس انجام CPR را شروع کنید
• شخص را تنها نگذارید مگر اینکه به دنبال درخواست کمک باشید
• اجازه ندهید که شخص آسیب‌دیده شما را متقاعد کند که به کمک اورژانسی نیازی ندارد
• منتظر نمانید تا ببینید آیا علائم از بین می‌روند یا خیر
• خوراکی یا نوشیدنی به فرد ندهید مگر اینکه داروی قلبی مانند نیتروگلیسیرین یا آسپیرین باشد

برای پیشگیری از حمله قلبی چه کنیم؟

جلوگیری از سکته قلبی فوری

با توجه به اینکه علائم سکته قلبی در افراد ممکن است تا حدودی متفاوت باشد، بنابراین همیشه باید نسبت به بیشتر علائم آن آگاهی داشته باشید. ممکن است یک فرد تنها در ناحیه قفسه سینه احساس ناراحتی داشته باشد، درحالی‌که شخص دیگری یک نوع درد غیرقابل‌تحمل را در همان ناحیه احساس کند. بهترین کار در این موقعیت این است که به فرد قرص آسپرین داده شود.

آسپرین ضد انعقاد خون است و سریعاً لخته خون را برطرف می‌کند. همچنین بلافاصله باید با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. درصورتی‌که تمام گزینه‌های ایمن برای شما غیرقابل‌دسترس بودند، لازم است خودتان بیمار را به بیمارستان منتقل کنید.

اگر علائم سکته قلبی را تجربه کرده‌اید و قصد دارید بدانید آیا دچار حمله قلبی شده‌اید یا خیر، پزشک آزمایش تروپونین را در کنار نوار قلب برای شما تجویز خواهد کرد. اگر میزان Troponin در آزمایش شما افزایش یابد، می‌تواند تاییدی بر سکته قلبی باشد. همچنین با انجام تست چربی خون در خانه، به راحتی می‌توانید از خدمات بیمه پایه و تکمیلی نیز بهره‌مند شوید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقالات ناراحتی قلبی و بیماری های قلبی را مطالعه نمایید.

سوالات متداول

علائم سکته قلبی چقدر طول می‌کشد؟
از چند دقیقه تا بیش از ۲۰ دقیقه ادامه دارد و معمولاً با استراحت بهبود نمی‌یابد.

بعد از سکته قلبی چه اتفاقی می‌افتد؟
بخشی از عضله قلب آسیب می‌بیند و در صورت عدم درمان سریع، می‌تواند دائمی شود.

سکته قلبی معمولاً چه علائمی دارد؟
درد یا فشار قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق سرد، تهوع و درد در بازو یا فک.

آیا همه افراد در هنگام سکته دچار درد قفسه سینه می‌شوند؟
خیر، به‌ویژه زنان، سالمندان و دیابتی‌ها ممکن است فقط ضعف، تنگی نفس یا تهوع داشته باشند.

چه دردی درد قلبی نیست؟
دردی که با حرکت، لمس یا تغییر وضعیت بدن تشدید یا کاهش یابد معمولاً قلبی نیست.

آیا سکته قلبی در خواب هم رخ می‌دهد؟
بله، حتی در خواب یا استراحت هم می‌تواند اتفاق بیفتد.

علائم سکته قلبی خفیف در زنان چیست؟
خستگی غیرعادی، تنگی نفس، تهوع، سرگیجه و فشار ملایم در قفسه سینه.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.