هفته بیست و هشتم بارداری + علائم و بایدها و نبایدهای دوران بارداری

تبریک می‌گوییم! شما وارد سه‌ماهه سوم بارداری شده‌اید. این دوران مملو از تجربیات و علائم تازه هست و احتمالاً حس و حال مادرانه شما با برآمده شدن بیشتر شکمتان بیش از بیش خودش را نشان می‌دهد. احتمالاً طی هفته بیست و هشتم بارداری با علائمی مانند کمردرد و درد سیاتیک روبرو می‌شوید. کودک شما روزبه‌روز مهارت‌های بیشتری پیدا می‌کند. برای مثال اکنون می‌تواند پلک بزند و حتی خواب ببیند. البته این تازه آغاز کار است.

فهرست مطالب

وضعیت جنین در هفته بیست و هشتم بارداری

وزن نوزاد شما اکنون حدود یک کیلوگرم و اندازه آن تقریباً مثل یک بادمجان است! به‌طور دقیق در هفته بیست و هشتم بارداری، اندازه نوزاد حدود ۱۰ اینچ (۲۵.۴ سانتی‌متر) از بالای سر تا پایین باسن (معروف به طول تاج گردن) است و قد نوزاد بیش از ۱۴ اینچ (۳۶.۱ سانتی‌متر) از بالای سر تا پاشنه پا (طول تاج پاشنه) است.

در طی این هفته کودک شما فضای بیشتری را در رحمتان اشغال می‌کند و با گذشت هفته‌های متمادی، ممکن است با داشتن احساس ناراحتی، خستگی و کمردرد، بزرگ شدن او را بیشتر از قبل احساس کنید. در هفته بیست‌وهشت بارداری، کودک شما دارای دوره‌های منظمی برای خواب و فعالیت خواهد بود. از این دوره‌ها احتمالاً با توجه به حرکات آن‌ها در رحمتان مطلع خواهید شد.

به الگوهای حرکتی جنین خود توجه کنید. زیرا کند شدن و توقف طولانی‌مدت حرکات جنین باید فوراً توسط پزشک، بررسی شود. در صورت مشاهده تغییرات غیرطبیعی در حرکات نوزاد، از اقدامات ضروری توسط پزشک یا سایر ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی مطلع شوید.

موقعیت نوزاد شما در حال تغییر است

نوزاد شما در وضعیت مناسبی برای تولد قرار می‌گیرد، یعنی سر در قسمت پایین و به سمت خروجی بدن خواهد بود. کودک شما این روزها مشغول پلک زدن است. در دنیای خارج از بدن شما، پلک زدن برای کمک به جلوگیری از ورود اجسام خارجی به چشم ضروری است. این مهارت تنها یکی از مجموعه مهارت‌هایی است که جنین شما در حال یادگیری است. مجموعه این مهارت‌ها شامل توانایی سرفه کردن، مکیدن شدید انگشت، سکسکه کردن و مهم‌ترین آن‌ها تنفس بهتر است.

پوشش محافظ از سلول‌های عصبی

در سه ماه پیش رو، یک پوشش محافظتی به نام میلین در اطراف سلول‌های عصبی جنین شما شروع به شکل‌گیری می‌کند. این فرایند تا یک سال پس از تولد نیز ادامه می‌یابد.

رشد مغزی جنین

در طی این هفته جنین شما در یک دوره رشدی سریع ازنظر تکامل مغز قرار دارد. بافت مغزی آن‌ها در حال شکل دادن برجستگی‌ها و شیارهایی است که به مغز ظاهر شیاردار و چین‌خورده می‌دهد.

حرکات چشم جنین

نوزادان از هفته ۱۴ بارداری شروع به پلک زدن می‌کنند، اما این حرکات در حدود هفته بیست و هشتم بارداری افزایش می‌یابد. میزان حرکات چشم جنین شما با میزان خواب (REM) و رشد مغزی آن‌ها مرتبط است.

بند ناف جنین

بند ناف، خون را بین جفت و جنین شما مبادله می‌کند. ضمن انتقال مواد مغذی و اکسیژن برای کودک شما بند ناف به حذف مواد زائد بدن او نیز کمک می‌کند. تا هفته دوازدهم بارداری بند ناف به‌طور کامل شکل می‌گیرد، اما رشد آن ازنظر قطر و طول، تا هفته بیست و هشتم بارداری ادامه پیدا می‌کند. تا زمان تولد جنین، بند ناف بین ۳۰-۱۰۰ سانتی‌متر به لحاظ طولی و بیش از ۱۶ میلی‌متر به لحاظ عرضی خواهد بود.

تغییرات مادر در هفته بیست و هشتم بارداری

با شروع سه‌ماهه آخر یعنی هفته بیست و هشتم بارداری به بعد، نوزادتان ازنظر رشد و تکامل نسبت به هفته‌های قبلی تغییرات واضح‌تری خواهند داشت. در هفته‌های باقی‌مانده ممکن است ازنظر جسمی زودتر خسته شوید زیرا بدن در حال تغییر و تکامل شما در سه‌ماهه پایانی بارداری، کار بزرگی و سختی را انجام می‌دهد و در حال آماده کردن شرایط لازم برای آسایش کودک در حال رشد شما در اولین خانه‌اش است.

در طی این هفته بیش‌ازپیش به رژیم غذایی خود توجه کرده و هرروز از وعده‌های غذایی سالم و مغذی استفاده کنید. اگر احساس خواب‌آلودگی می‌کنید و یا پای چشمانتان نسبتاً گود شده، خوردن غذاهای سرشار از آهن به حفظ سطح انرژی و تأمین نیاز ضروری بدن شما کمک کند.

درنهایت، شروع و ادامه دادن فعالیت‌های ورزشی مخصوص زمان بارداری، به افزایش سطح انرژی شما کمک می‌کند. اگر نگران افزایش وزن خود در هفته بیست و هشتم بارداری هستید، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید وزن شما با میزان ایده آل مطابقت دارد. همچنین می‌توانید حرکات مناسب اصلاحی را برای کاهش کمردرد و یا حفظ وزن طبیعی بارداری، از کارشناس ورزش دریافت کنید.

همچنین درصورتی‌که پزشک شما صلاح بداند، ممکن است احتیاج باشد هم‌زمان از ویتامین‌ها یا مکمل‌های خاص دوران بارداری استفاده کنید. تا مطمئن شوید که به میزان کافی کلسیم، آهن و سایر مواد لازم را دریافت می‌کنید.

علائم هفته بیست و هشتم بارداری

 کمردرد در هفته ۲۸ بارداری

آرامش خودتان را حفظ کنید. در جریان هستیم که این مشکل چقدر برای شما عذاب‌آور است. درد کمر برای بسیاری از مادران آینده به‌ویژه در سه‌ماهه آخر بارداری وجود دارد. به‌منظور آماده شدن برای زایمان، مفاصل و رباط‌های لگن شروع به تغییر یا به‌اصطلاح شل شدن می‌کنند. این مورد گاهی باعث درد کمر و لگن شما می‌شود.

ممکن است هنگام بالا رفتن از پله‌ها یا هنگام سوارشدن یا پیاده شدن از اتومبیل بیشتر متوجه این دردها شوید. با بزرگ شدن شکم، مرکز ثقل بدن شما تغییر می‌کند. درنتیجه حالت کلی بدن شما تغییر کرده و اغلب باعث می‌شود عضلات کمرتان تحت‌فشار قرار بگیرند. اگر بیش‌ازحد تحت‌فشار کمردرد، درد ناحیه لگن یا مفصل ران هستید، با پزشک خود مشورت کنید.

سعی کنید بیشتر کفش‌های طبی و یا اسپرت بپوشید و تا جایی که ممکن است از راه رفتن زیاد خودداری کنید. هنگام نشستن روی صندلی نیز می‌توانید بالشتکی را پشت سر و کمر خود قرار دهید. شما می‌توانید با یادآوری این واقعیت که این علائم معمولاً پس از زایمان تمام می‌شود، کمی خود را آرام کنید!

تنگی نفس

با بزرگ شدن رحم، به سایر اندام‌های داخل شکم شما مثل ریه فشار وارد می‌شود. همچنین معده و دیافراگم نیز می‌توانند به ریه‌های شما فشار بیاورند و تنفس عمیق را دشوارتر کنند. البته نگران نباشید این مشکل برای جنین شما نخواهد بود. نوزاد شما هوای کافی را دریافت می‌کند، حتی اگر احساس کند که شما با مشکل مواجه هستید.

اگر احساس می‌کنید که تنفس شما دچار مشکل شده، آرامش خود را حفظ کنید. سعی کنید به وضعیت خود توجه داشته باشید. ایستادن مستقیم می‌تواند به ریه‌های شما فضای بیشتری برای گسترش دهد و باعث تنفس راحت‌تر شود.

بواسیر در هفته ۲۸ بارداری

رحم در حال رشد شما در هفته بیست و هشتم بارداری، بر رگ‌ها فشار می‌آورد. این فشار در مواردی منجر به گرفتگی و احساس درد در ناحیه راست‌روده شما شده و در ادامه باعث بواسیر می‌شود. اگر از یبوست نیز رنج می‌برید، فشار روی روده می‌تواند یبوست را بدتر کند.

برای کمک به جلوگیری از هموروئید و یبوست، مطمئن شوید که مقدار زیادی فیبر از طریق گیاه‌خواری در رژیم غذایی خود دریافت می‌کنید. غذاهای پر فیبر مانند میوه‌ها، سبزی‌ها و نان‌های فراوری‌شده و یا غلات را انتخاب کنید. در صورت بروز هموروئید، نشستن در حمام گرم ممکن است برخی از ناراحتی‌ها را برطرف کند. در این مواقع شما باید توصیه‌های درمانی بیشتر را از پزشک خود دریافت کنید.

انقباضات براکستون هیکس

این انقباضات تمرینی درواقع یکی از راه‌هایی است که بدن شما برای زایمان آماده می‌شود و ممکن است در هر زمان رخ دهد. بااین‌حال این انقباضات دهانه رحم شما را باز نمی‌کند، بنابراین لازم نیست نگران باشید. ممکن است این انقباضات را با سفت شدن شکمتان و مقدار کمی درد احساس کنید. این انقباضات بیشتر در هنگام عصر یا بعد از فعالیت‌های بدنی شدید مانند ورزش یا رابطه جنسی ایجاد می‌شود.

انقباضات براکستون هیکس اغلب با پیشرفت بارداری بیشتر می‌شود و گاهی اوقات تشخیص اینکه آیا شما در حال تجربه براکستون هیکس هستید یا انقباضات واقعی زایمان، می‌تواند کمی مشکل باشد. اگر در مورد آنچه تجربه می‌کنید نگرانی دارید، از پزشک خود راهنمایی بخواهید.

تکرر ادرار

ممکن است شما در اوایل بارداری با این علامت مزاحم روبرو شده باشید. تکرر ادرار در سه‌ماهه سوم بارداری بیشتر می‌شود. در هفته‌های اولیه بارداری، تکرر ادرار به دلیل افزایش میزان خون در بدن شما ایجاد می‌شود و باعث می‌شود کلیه‌ها بیش‌ازحد کار کنند.

تکرر ادرار در سه‌ماهه سوم به‌احتمال‌زیاد به دلیل فشار آوردن جنین کوچک شما به مثانه است. مصرف آب و مایعات دیگر را کاهش ندهید، اما اگر با بی‌اختیاری ادراری روبرو هستید، از شلوار دارای آستری استفاده کنید. برخی دیگر از علائم بارداری در هفته بیست و هشتم بارداری که در هفته‌های گذشته هم تجربه کرده‌اید عبارت‌اند از:

• یبوست و نفخ معده
• بدخوابی
• ترشح از پستان
• ترش کردن
• رفلاکس معده یا سوزش سر دل
• وارس پا
• ترشحات زیاد واژن

به گفته وب‌سایت whattoexpect یکی دیگر از علائم بارداری در هفته بیست و هشتم، ظاهرشدن ماسک بارداری یا ملاسما است. هورمون‌های بارداری می‌توانند باعث بروز لکه‌های تیره یا خال روی پوست شوند (به‌خصوص اگر پوست تیره‌تری دارید).

این تغییرات پوستی بعد از زایمان برطرف می‌شوند. نور خورشید می‌تواند باعث تشدید ملاسما شود. به همین علت بهتر است سعی کنید در معرض تابش نور خورشید قرار نگیرید. اگر در معرض تابش خورشید بودید از کرم ضدآفتاب (با حداقل SPF ۳۰) استفاده کنید.

وزن گیری در هفته ۲۸ بارداری

با توجه به رشد روز افزون رحم، وزن گیری مادر در هفته ۲۸ به طور میانگین به ۷٫۷ تا ۱۰٫۸ کیلوگرم می‌رسد. البته این مقدار بستگی به شاخص توده بدنی یا BMI دارد هر چه BMI مادر کمتر باشد میزان وزن گیری بیشتر است. علاوه بر شاخص توده بدنی میزان فعالیت و نوع برنامه غذایی نیز در این وزن گیری اثر گذار است.

• مادرانی که BMI کمتر از ۱۸٫۵ دارند بین ۱۳ تا ۱۸ کیلوگرم وزن گیری دارند
• مادرانی که شاخص توده بدنی آن‌ها در محدوده نرمال یعنی ۱۸٫۵ تا ۲۴٫۹ قرار دارد بین ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم به وزن آن‌ها اضافه می‌شود
• ماردان مبتلا به چاقی که BMI آن‌ها بیش از ۲۴٫۹ است به طور میانگین ۵ تا ۹ کیلوگرم به وزن آن‌ها افزوده می‌شود

تغذیه در هفته بیست و هشتم بارداری

در سه‌ماهه سوم بارداری، مصرف مولتی‌ویتامین بسیار اهمیت دارد تا اطمینان حاصل شود که تمام نیازهای ضروری بدن خود را ازنظر ویتامین‌ها و مواد معدنی در اواخر دوران بارداری تأمین می‌کنید. خوردن غذاهای حاوی چربی و امگا۳ که برای رشد مغز نوزاد شما ضروری است، بسیار مفید هستند. برای تنوع در رژیم غذایی می‌توانید این گزینه‌ها را به‌عنوان میان وعده‌های غنی از مواد مغذی و انرژی، امتحان کنید:

• میوه تازه و خشک‌شده
• سالاد
• نان‌های بخارپز
• سویا
• رشته‌فرنگی
• آجیل

نوزادان بیشتر ذخایر آهن خود را در سه‌ماهه سوم دریافت می‌کنند. بنابراین شما می‌توانید سطح آهن خود در طی هفته بیست و هشتم بارداری با خوردن غذاهای غنی از آهن افزایش دهید. این غذاها شامل گوشت قرمز، ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ، حبوبات (مثل نخود، لوبیا و عدس)، نان سبوس‌دار، آجیل، سبزی‌های برگ سبز، میوه‌های خشک و مقداری غلات صبحانه هستند.

مراقبت‌های پزشکی هفته ۲۸ بارداری

در سه ماهه آخر بارداری لازم است که هر دو هفته یکبار توسط پزشک معاینه شوید. در ویزیت‌های پزشکی هفته ۲۸ بارداری معاینات و آزمایش‌های زیر انجام می‌شود:

• ارزیابی فشار خون
• اندازه گیری وزن و دور شکم به منظور ارزیابی رشد جنین
• اندازه گیری پروتئین در ادرار
• اگر در آزمایش خون Rh مادر منفی باشد یک آمپول رگام برای محافظت از نوزاد تزریق می‌شود

آزمایشات هفته بیست و هشتم بارداری (سه‌ماهه سوم)

طی سه ماه آخر بارداری پزشک برای بررسی بیشتر وضعیت سلامت مادر و جنین، غربالگری سه ماهه سوم را تجویز می‌کند. آزمایشات تصویر برداری (سونوگرافی) نیز در صورت صلاحدید پزشک برای ارزیابی میزان رشد جنین و سلامت او تجویز می‌شوند.­ تمام این تست‌ها ایمن هستند و طوری طراحی شده‌اند که سلامتی مادر و جنین در بالاترین سطح ممکن باشد. در ادامه مطلب به رایج‌ترین آزمایشات سه ماهه سوم می‌پردازیم.

آزمایش مربوط به فاکتور Rh در هفته بیست و هشتم بارداری

در اوایل بارداری، آزمایش خون به‌منظور بررسی فاکتور Rh (پروتئینی که در سطح گلبول‌های قرمز اکثر افراد وجود دارد)، انجام می‌شود. اگر ازنظر فاکتور Rh منفی باشید اما نوزاد شما مثبت باشد، ناسازگاری Rh پیش می‌آید. این بدان معناست که بدن شما می‌تواند آنتی‌بادی علیه خون کودکتان در هنگان زایمان تولید کند. این آنتی‌بادی به سلول‌های نوزاد شما آسیب می‌رساند.

اگر RH منفی باشید، در هفته بیست و هشتم بارداری، آزمایش خون دیگری را برای بررسی این آنتی‌بادی‌ها انجام می‌دهید. پزشک شما به‌ احتمال‌ زیاد توصیه می‌کند که این هفته آمپول Rhogam را تزریق کنید. با این تزریق آنتی‌بادی‌های خاصی که در بدن شما ساخته می‌شود، از بین می‌رود. همچنین ۷۲ ساعت بعد از تولد نوزاد، یک‌بار دیگر این آمپول را دریافت خواهید کرد.

تست غیر استرسی

در این تست یک حسگر کوچک به شکم مادر متصل می‌شود تا ضربان قلب جنین را ارزیابی کند. این تست به دلیل اینکه هیچ گونه استرس و فشاری بر جنین وارد نمی‌کند به تست غیر استرسی مشهور است. در حاملگی‌های پر ریسک این آزمایش به صورت هفتگی معمولاً از هفته ۲۸ یا هفته ۳۴ بارداری به بعد انجام می‌شود. تست غیر استرسی معمولاً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامد.

تست استرسی انقباضی

این تست که در اواخر دوران بارداری انجام می‌شود چندان رایج نیست و معمولاً در حاملگی‌های پر خطر انجام می‌شود. در این تست با تزریق اکسی توسین به رحم میزان پاسخ جنین به شوک استرسی سنجیده می‌شود. با نتایج این تست پزشک می‌تواند سلامت جنین و جفت را ارزیابی کند.

بقا و تولد جنین در هفته بیست و هشتم بارداری

با گذشت هفته‌های بیشتر، شانس زنده ماندن نوزاد در خارج از رحم افزایش می‌یابد و خطرات ناشی از تولد زودرس به لحاظ فیزیکی و ذهنی کاهش می‌یابد. با مراقبت‌های ویژه، نوزادی که در هفته بیست و هشتم به‌صورت نارس متولد می‌شود، ۹۴ درصد شانس زنده ماندن در خارج از رحم را دارد.

نکات مراقبت از خود در هفته بیست و هشتم بارداری

برای مراقبت از خود در طی هفته بیست و هشتم بارداری، همان عادات سالمی که تاکنون با نظر پزشک رعایت می‌کردید را در بالای لیست خود قرار دهید. ممکن است که لازم باشد برای مقابله با مشکلات و دردهای جدید برخی از تغییرات را در روال عادی روزمره خود ایجاد کنید. شما همچنین می‌توانید هرروز زمانی را به استراحت و احساس حرکات کودک خود اختصاص دهید.

مقابله با کمردرد در هفته بیست و هشتم بارداری

علی‌رغم اینکه ممکن است در طی ماه‌ها یا هفته‌های قبلی با کمردرد ناشی از بارداری دست‌وپنجه نرم کرده باشید، احتمالاً مانند بسیاری از زنان، با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن رحم شرایط بدتر شود. برای رفع درد ناشی از فشار به کمر یا سیاتیک، موارد زیر را امتحان کنید:

• اجتناب از هرگونه جابجایی اجسام سنگین
• ماساژ
• انجام طب سوزنی
• توجه و تنظیم وضعیت استاندارد بدن خود
• انجام ریلکسیشن در هنگام درد
• رعایت دستورالعمل‌های توصیه‌شده برای کاهش وزن اضافی
• کشش و تقویت عضلات با ورزش
• سعی کنید برای مدت طولانی نایستید
• فیزیوتراپی و دریافت تمرینات ویژه بارداری
• هنگام نشستن از بالش یا حوله جمع شده به‌عنوان پشتی استفاده کنید
• بستن کمربند به کمر و شکم
• پوشیدن کفش راحت و دوری از کفش‌های پاشنه‌بلند

بایدها و نبایدهای هفته ۲۸ بارداری

• در مورد تزریق واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه با پزشک خود مشورت کنید. حتی اگر پیش از این واکسن را تزریق کرده‌اید شاید نیاز باشد برای بالا بردن سطح ایمنی نوزاد یکبار دیگر تزریق واکسن انجام شود
• از نظر روحی و روانی خود را ارتقا دهید. بدین منظور می‌توانید از تکنیک‌های کنترل استرس و آرام سازی ذهن مثل یوگا و مراقبه کمک بگیرید
• در این هفته ممکن است کیفیت خواب شما مثل قبل نباشد و در طول شب از خواب بیدار شوید. بنابراین بهتر است قبل از خواب از نوشیدن چای و قهوه خودداری نمائید
• ویتامین‌هایی که پزشک تجویز کرده است را همچنان ادامه دهید
• روزانه حدود ۸ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید
• غذاهای غنی از پروتئین و سبزیجات بیشتر مصرف کنید
• در مورد علائمی همچون کمر درد با پزشک خود مشورت کنید

با دیدن چه علائمی در هفته ۲۸ بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:

• بروز علائمی که غیر نرمال به نظر می‌آیند
• خونریزی
• ترشحات زیاد و بد بوی واژن
• بروز تب و لرز و یا احساس درد در هنگام ادرار
• بروز سردرد
• ابتلا به انقباضات عضلانی مداوم و دردناک
• کاهش حرکت جنین
• درد در ناحیه سینه و مشکل در نفس کشیدن

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی شرایط شما و جنینتان در هفته بیست و هشتم بارداری پرداختیم. طی این هفته جنین مهارت‌های زیادی را مثل پلک زدن آموخته و احتمالاً تحرک بیشتری را از او خواهید دید. در طی این هفته مانند هفته‌های گذشته لازم است نسبت به رژیم غذایی و چکاپ‌های بارداری خود دقت لازم را داشته باشید؛ زیرا با نزدیک شدن به اواخر بارداری، پزشک لازم است آنالیزهای دقیقی از شرایط شما برای زایمان و کنترل رشد جنین داشته باشد.

بهتر است که در ماه هفتم با بیمارستان‌های تخصصی هماهنگ کنید تا برای شرکت در کلاس‌های تخصصی بارداری با شما تماس بگیرند. چنانچه به دلیل شرایط قرنطینه، در خصوص انجام مشاوره یا خدمات آزمایشگاهی با مشکل مواجه شدید، از خدمات آزمایش در منزل شرکت هومکا استفاده کنید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.