علت ریزش مو + علائم ریزش مو

ریزش مو (آلوپسی) ممکن است فقط سر را تحت تأثیر قرار داده و یا کل بدن شما را درگیر کند. این عارضه می‌تواند موقتی یا دائمی باشد. ریزش مو ممکن است نتیجه وراثت، تغییرات هورمونی، شرایط پزشکی و یا بخشی از روند طبیعی افزایش سن باشد. همه در معرض ریزش مو قرار دارند، اما این عارضه در مردان شایع‌تر است. اما علت ریزش مو چیست؟ در این مقاله تصمیم داریم در مورد علت ریزش مو، علائم و نشانه‌های آن و نحوه پیشگیری از ریزش مو را صحبت کنیم.

طاسی زمانی ایجاد می‌شود که ریزش موی سر بیش‌ازحد معمول باشد. ریزش موی ارثی شایع‌ترین علت ریزش مو است. برخی افراد ترجیح می‌دهند که روند ارثی ریزش مو بدون درمان ادامه یابد اما برخی آن را با مدل موی خاص، کلاه گیس و یا پروتز مو بپوشانند و بعضی از افراد نیز به دنبال درمان هستند و برای جلوگیری از ریزش مو به پزشک مراجعه می‌کنند.

فهرست مطالب

علت ریزش مو چیست؟

عوامل متعددی در ریزش مو دخیل هستند که نمی‌توان تمام آن‌ها را در یک مقاله بیان کرد. در این بخش، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در ریزش مو عنوان شده است.

ریزش موی ارثی

این نوع ریزش هم در مردان و هم در زنان رخ می‌دهد و شایع‌ترین علت‌ ریزش مو در سراسر جهان است. ریزش موی ارثی در مردان به ریزش مو با الگوی مردانه و ریزش موی زنان به ریزش مو با الگوی زنانه معروف است. صرف نظر از اینکه ریزش مو در مردان باشد یا زنان، اصطلاح پزشکی آن آلوپسی (طاسی) آندروژنیک است.

ژن‌هایی که فرد از والدین خود به ارث می‌برد کیفیت و قوام فولیکول‌های او را تعیین می‌کنند. بعضی ژن‌ها باعث شوند که فولیکول‌ها در طول زمان خاصیت اولیه خود را ازدست‌داده و درنتیجه رشد موها متوقف گردد. کوچک شدن و از دست رفتن فولیکول در حالت ارثی، معمولاً از اوایل نوجوانی شروع ‌شده و در بزرگ‌سالی به اوج خود می‌رسد. اولین علامت ریزش موی ارثی در زنان کم‌پشت شدن موها است. اما در مردان اولین علامت معمولاً عقب‌نشینی خط موی سر است.

سن

سن یکی دیگر از علت‌های ریزش مو است. با افزایش سن به طور طبیعی ریزش مو بیشتر می‌شود و این اتفاق در برخی‌ها شدیدتر است. بعضی مواقع گذر زمان باعث ضعیف شدن فولیکول‌های سر می‌شود. سایر تأثیرات سن بر موها شامل از دست رفتن رنگ و سفید شدن موها به‌مرور زمان است. در زنان نیز با افزایش سن خط مو به‌تدریج عقب‌نشینی می‌کند.

آلوپسی آره‌آتا (رسزش موی سکه‌ای)

آلوپسی آره‌آتا یک نوع بیماری خود ایمن است که در آن سلول‌های سیستم ایمنی به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند و ریزش مو رخ می‌دهد. ریزش موی ناشی از آلوپسی آره‌آتا ممکن است در هر نقطه از بدن مثل سر، مژه‌ها، ابروها، داخل بینی و یا گوش ایجاد شود.

درمان سرطان و ریزش مو

بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی سر و گردن خود دارند، ممکن است طی چند هفته تمام یا بیشتر موهای خود را از دست دهند.

زایمان، بیماری یا سایر عوامل استرس‌زا

این احتمال وجود دارد که چند ماه پس از زایمان، یا در زمان ابتلا به یک بیماری و یا پس از انجام عمل جراحی ریزش موهای شما بیشتر از قبل شود. این حالت در دوره‌های پراسترس زندگی مثل طلاق و یا مرگ اطرافیان نیز ممکن است دیده شود.

عدم تعادل هورمونی

یکی دیگر از علت ریزش مو در افراد عدم تعادل هورمونی است. از نمونه‌های بارز اختلال هورمونی در بدن سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است که معمولاً در زنان مبتلا به چاقی بروز کرده و یکی از علائم آن ریزش مو است. از دیگر اختلالات هورمونی، توقف مصرف هورمون‌های ضدبارداری است که در عملکرد غدد درون ربز تغییر ایجاد کرده و علائمی مثل کم‌پشت شدن موها را در به دنبال دارد.

عفونت پوست سر

در عفونت‌های باکتریایی و قارچی که در پوست سر رخ می‌دهند التهاب ایجادشده باعث صدمه به فولیکول مو شده و ریشه مو قدرت اولیه خود را از دست می‌دهد. ازاین‌رو، درنتیجه چنین عفونت‌هایی احتمال ریزش مو به‌صورت منطقه‌ای در محل عفونت وجود دارد.

عوارض جانبی داروها

یکی از عوارض احتمالی بعضی از داروها ریزش مو است. اگر احساس می‌کنید پس از مصرف یک دارو، ریزش مو در شما شدت پیداکرده، ممکن است این حالت ناشی از عوارض دارو باشد. ازاین‌رو بهتر است موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. از توقف مصرف دارو بدون اطلاع پزشک اکیداً اجتناب کنید چراکه ممکن است مشکلات جدی برای سلامتی شما به همراه داشته باشد.

پسوریازیس پوست سر

از سایر بیماری‌های دخیل در ریزش مو ابتلا به بیماری پسوریازیس سر است که التهاب ناشی از آن در آسیب به ریشه مو تأثیر دارد.

کشیدن مو

برخی افراد در زمان استرس به‌طور ناخودآگاه شروع به کندن موهای خود می‌کنند. اصطلاح پزشکی این نوع اختلال تریکوتیلومانیا یا کندن موی وسواسی است.

آلوپسی اسکار (زخم)

این وضعیت زمانی دیده می‌شود که بروز التهاب به دلیل عفونت باعث از بین رفتن فولیکول‌های مو شود. پس از تخریب فولیکول‌ها، مو قدرت رشد خود را از دست می‌دهد.

عفونت‌های مقاربتی

عفونت‌های مقاربتی (STI) اگر به‌موقع درمان نشوند ممکن است یکی از پیامدهای آن ریزش موی سر باشد. سیفیلیس یک عفونت مقاربتی است که در صورت عدم درمان ممکن است موجب ریزش موی سر، ابرو، ریش و یا هر نقطه دیگر از بدن شود.

اختلالات تیروئید

این اختلالات باعث کم‌پشت شدن موها می‌شوند به‌طوری‌که در هنگام شانه زدن سر ریزش مو قابل‌توجه خواهد بود. کم‌کاری تیروئید، بیماری هاشیموتو و … از اختلالات تیروئیدی موثر در ریزش مو است.

کمبود بیوتین، آهن، پروتئین یا روی

هر کدام از این ویتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهمی در سلامت و تقویت ریشه مو دارند. در صورت فقر غذایی و بروز کمبودهای تغذیه‌ای، ریزش مو شدت می‌گیرد.

سمیت

دریافت تدریجی برخی سموم به دلیل هوای آلوده یا غذای آلوده می‌تواند منجر به ریزش مو شود. سموم آرسنیک، تالیم، جیوه و لیتیوم در ریزش مو تأثیر دارند. علاوه بر موارد ذکرشده، زیاده‌روی در مصرف بعضی مکمل‌ها مثل ویتامین A و سلنیوم نیز می‌تواند باعث ریزش مو شود.

به گفته وب‌سایت mayoclinic بیشتر طاسی‌ها به دلایل ژنتیکی است. معمولاً این نوع ریزش مو قابل‌پیشگیری نیست. درهرصورت، رعایت نکات زیر به سلامت و جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کنند.

• با موهای خود به ملایمات رفتار کنید
• هنگام  شانه کردن به‌خصوص بعد از شست‌وشو از اسپری نرم‌کننده سر استفاده کنید و موهای خود را نکشید
• از برس دانه درشت استفاده کنید
• از موهای خود در برابر نور خورشید و سایر منابع نور ماوراءبنفش محافظت کنید
• مصرف سیگار را ترک کنید
• اگر در دوره‌های شیمی‌درمانی قرار دارید، از پزشک خود در مورد کلاه خنک‌کننده سوال کنید

علائم و نشانه‌های ریزش مو چیست؟

کم‌پشت شدن موهای سر

این نوع ریزش مو یکی از شایع‌ترین مشکلات با افزایش سن است. در مردان اغلب با افزایش سن خط مو عقب‌نشینی می‌کند. یک الگوی رایج ریزش مو در زنان مسن‌تر، عقب‌نشینی خط مو با نام آلوپسی فیبروزان پیشانی است.

نقاط طاسی دایره‌ای یا چندتکه‌ای

برخی افراد موهای خود را به‌صورت مناطق طاسی دایره‌ای یا تکه‌ای در ناحیه سر، ریش یا ابرو از دست می‌دهند. در چنین حالتی پوست ممکن است قبل از ریزش مو دچار خارش یا سوزش شود.

ضعیف شدن ناگهانی مو

یک شوک فیزیکی یا روحی می‌تواند باعث تضعیف مو شود. در چنین حالتی ممکن است در هنگام شانه زدن یا شستن موها یا حتی با کشیدن ملایم آن‌ها، به ریزش موهای خود پی ببرید. این نوع ریزش مو معمولاً به صورت موقتی باعث کم‌پشت شدن مو می‌شود.

ریزش موی کل بدن

بعضی دوره‌های درمانی مانند شیمی‌درمانی منجر به ریزش مو در سراسر بدن می‌شود. البته پس از بهبودی موها دوباره رشد می‌کنند.

پوسته‌پوسته شدن پوست

این حالت معمولاً نشان‌دهنده بیماری قارچی پوست است و همراه با آن علائمی مثل موهای شکسته، التهاب و قرمزی و گاهی ترشحات پوستی ظاهر می‌شود.

چه زمانی برای ریزش مو باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر ریزش مو مداوم بوده و موجب نگرانی شما شده است به پزشک مراجعه کنید. زنانی که دچار عقب‌نشینی خط مو (آلوپسی فیبروزان پیشانی) شده‌اند، با پزشک خود در مورد درمان زودهنگام صحبت کنند تا از طاسی دائمی جلوگیری گردد. همچنین اگر هنگام شانه‌ زدن یا شستن موهای خود متوجه ریزش موی ناگهانی و بیش‌ازحد شده‌اید با پزشک خود صحبت نمائید. ریزش ناگهانی می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد. همچنین فراموش نکنید که برای تشخیص دقیق‌تر ریزش مو، آزمایش ریزش مو بسیار کمک‌کننده است.

چه عواملی خطر ریزش مو را افزایش می‌دهند؟

مهم‌ترین عوامل که می‌توانند خطر ریزش مو را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی طاسی از طرف پدر یا مادر
• سن
• کاهش وزن قابل‌توجه در کوتاه‌مدت
• برخی شرایط پزشکی مانند دیابت و لوپوس
• استرس و فشار روانی
• تغذیه نامناسب

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.