HPV چیست؟ + علائم ابتلا به ویروس اچ پی وی

تا چندی پیش کسی اطلاعات زیادی راجع به بیماری اچ پی وی نداشت، اما اکنون اچ پی وی به‌عنوان یکی از بیماری‌های مقاربتی ویروسی شایع در بین مردم شناخته‌شده است. ویروس HPV یک ویروس جدید نیست، اما بااین‌حال بسیاری از مردم در مورد آن اطلاعات کافی ندارند. HPV یا در اصل Human Papillomavirus به معنی ویروس پاپیلومای انسانی است که عموماً از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. ویروس HPV، باعث ایجاد یک سری تغییرات در بافت پوست و تولید توده‌های کوچک به نام زگیل در نواحی تناسلی زنان و مردان می‌شود. در ادامه همراه ما باشید در مجله سلامت هومکا تا درباره بیماری اچ پی وی، بیشتر بدانید.

فهرست مطالب

ویروس اچ پی وی چیست؟

تا کنون بیش از صد نوع مختلف از ویروس پاپیلومای انسانی شناخته شده است. انواع مختلف ویروس اچ پی وی، علائم متفاوتی را به همراه دارند. برای مثال برخی از گونه‌های این ویروس منجر به ایجاد زگیل تناسلی مردان و زگیل تناسلی در زنان می‌شوند، درحالی‌که برخی دیگر از آن‌ها ریسک و خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را در زنان بیشتر می‌کنند.

HPV همیشه با ایجاد علائم همراه نیست و بسیاری از افراد مبتلا به این ویروس از بیماری خود مطلع نیستند. بیش از ۹۰ درصد عفونت‌های جدید HPV حتی بدون درمان در عرض دو سال از بین می‌روند یا غیرقابل تشخیص می‌شوند. بااین‌حال برخی از موارد عفونت‌های HPV می‌توانند در بدن باقی بمانند و منجر به عوارض مختلفی ازجمله زگیل تناسلی شوند.

علائم اچ پی وی چیست؟

انواعی از ویروس اچ پی وی که بر اندام تناسلی تأثیر می‌گذارند معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند. در هنگام بروز علائم، شایع‌ترین علامت این ویروس ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی فرد مبتلا است. زگیل‌های تناسلی توده‌هایی خشن و شبیه گل‌کلم هستند که روی پوست رشد می‌کنند و ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از آلوده‌شدن به ویروس اچ پی وی، ظاهر شوند.

زگیل ناشی از ویروس HPV، می‌تواند کوچک یا بزرگ، صاف یا برجسته باشد. همچنین ممکن است این زگیل‌ها به‌صورت منفرد یا به‌صورت خوشه‌ای ایجاد شوند و ظاهری شبیه به گل‌کلم داشته باشند. زگیل‌های تناسلی عموماً در قسمت بیرونی واژن و بر روی آلت تناسلی مردانه ظاهر می‌شوند. علاوه بر این عفونت اچ پی وی می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های جدی‌تری مانند انواع خاصی از سرطان شود. سرطان دهانه رحم شایع‌ترین نوع سرطان مرتبط با HPV است. البته به خاطر داشته باشید که داشتن ویروس HPV (حتی اگر یک گونه پرخطر باشد) به این معنی نیست که شما به انواع سرطان مبتلا خواهید شد.

انواع زگیل ناشی از اچ پی وی

سیستم ایمنی معمولاً قبل از ایجاد زگیل تناسلی، ویروس اچ پی وی را از بین می‌برد. بااین‌حال افراد مبتلا به این ویروس ممکن است زگیل‌های زیر را در خود مشاهده کنند:

• زگیل در ناحیه تناسلی زنان و مردان که به صورت توده‌های کوچک و شبیه به گل‌کلم ظاهر می‌شود
• زگیل‌های رایج که به شکل یک سری برجستگی خشن روی دست و انگشتان ایجاد می‌شوند
• زگیل کف پا که معمولاً در پاشنه پا ایجاد می‌شوند. زگیل ایجادشده در کف پا ممکن است برای فرد ناراحت‌کننده باشد
• زگیل‌های مسطح که برجستگی کمی دارند و ممکن است در هر جایی رشد کنند. به‌طورکلی زگیل‌های مسطح در زنان بیشتر بر روی پا و در مردان بیشتر در ریش ظاهر می‌شوند. همچنین زگیل مسطح در کودکان بیشتر بر روی صورت ایجاد می‌شود

چه سرطان‌هایی با ویروس اچ پی وی در ارتباط هستند؟

مسلما تمام گونه‌های ویروس اچ پی وی منجر به سرطان نمی‌شوند. بااین‌حال این ویروس ریسک ابتلا به سرطان‌های زیر را در افراد مبتلا افزایش می‌دهد:

• سرطان دهانه رحم
• سرطان مقعد
• آلت تناسلی
• سرطان واژن و فرج
• سرطان ولو
• دهان و حلق (سرطان اوروفارنکس)

عفونت ناشی از گونه‌های مختلف ویروس HPV، عموماً از طریق تماس جنسی و یا دیگر تماس‌های پوستی منتقل می‌شود.

اچ پی وی در زنان

برخی از انواع ویروس HPV در زنان منجر به ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند. این زگیل‌ها ممکن است در فرج، مقعد، درون واژن یا در دهان و گلو ایجاد شوند. گاهی اندازه این زگیل‌ها به قدری کوچک است که فرد حتی متوجه آن‌ها نمی‌شود. زگیل تناسلی ناشی از ویروس اچ پی وی در زنان به‌صورت توده‌های گوشتی برجسته که ممکن است منفرد یا خوشه‌ای باشند، ظاهر می‌شود.

اگر این زگیل‌ها در درون واژن ایجاد شده باشند، منجر به خروج ترشحات غیرعادی از واژن و همچنین خونریزی در حین رابطه جنسی می‌شوند. در مواقعی که زگیل تناسلی در مسیر مجرای ادراری تشکیل شده باشد، فرد ممکن است علائم ادراری اعم از سوزش ادرار، درد در هنگام دفع و همچنین کاهش جریان ادرار را تجربه کند. اچ پی وی در زنان با انجام آزمایش HPV و تست پاپ اسمیر تشخیص داده می‌شود. برای ثبت درخواست آزمایش بیماری مقاربتی زنان کلیک کنید.

اچ پی وی در مردان

اکثر مردان مبتلا به ویروس اچ پی وی، هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند و متوجه بیماری خود نمی‌شوند. در بیشتر موارد عفونت اچ پی وی در مردان، پس از گذشت مدتی به‌صورت خود به خودی از بین می‌رود؛ اما اگر این ویروس از بین نرود، می‌تواند منجر به ایجاد زگیل تناسلی شود. در مردان زگیل تناسلی بیشتر در روی آلت تناسلی ظاهر می‌شود، اما در بخش‌های دیگر مثل کشاله ران، دهان و گلو، مقعد یا حتی بر روی کیسه بیضه نیز زگیل تناسلی دیده شده است.

مردان برای پیشگیری از ایجاد زگیل تناسلی هر گونه تغییر غیرعادی مثل ایجاد توده، تورم، زگیل و همچنین زخم‌های پوستی در ناحیه تناسلی را با پزشک متخصص در میان بگذارند. زگیل تناسلی ناشی از اچ پی وی در مردان، معمولا به شکل برجستگی‌های گوشتی کوچک در ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود. این برجستگی‌ها می‌توانند کوچک، بزرگ، صاف، منفرد و یا به صورت خوشه‌ای باشند. در برخی موارد اندازه و تعداد این زگیل‌ها با گذشت زمان افزایش پیدا می‌کند.

به گفته‌ی وب‌سایت mayoclinic ریسک‌فاکتورهای ویروس HPV عبارت است از:

• تعداد شرکای جنسی: هرچه تعداد شرکای جنسی فرد بیشتر باشد احتمال ابتلا به این ویروس بیشتر می‌شود
• سن: زگیل تناسلی بیشتر در جوانان بروز می‌کند
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا به ویروس HIV مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت HPV هستند
• پوست آسیب‌دیده
• تماس با زگیل تناسلی بدون محافظ

تشخیص اچ پی وی

پزشک معمولا با نگاه کردن به زگیل‌های تناسلی، می‌تواند عفونت HPV را تشخیص دهد؛ اما اگر زگیل تناسلی قابل مشاهده نباشد، تشخیص نهایی به کمک آزمایش‌های زیر صورت می‌گیرد.

آزمایش محلول سرکه (اسید استیک)

در این آزمایش، محلول سرکه روی نواحی تناسلی آلوده به HPV اعمال می‌شود. زگیل‌های تناسلی در اثر مواجه‌شدن با سرکه، سفید می‌شوند. به‌این‌ترتیب به کمک این آزمایش می‌توان ضایعات مسطحی را که به‌سختی قابل‌مشاهده هستند، به‌آسانی تشخیص داد.

تست پاپ اسمیر

پزشک در زنان برای تشخیص قطعی اچ پی وی ممکن است به نمونه سلول‌های دهانه رحم یا واژن نیاز داشته باشد. در تست پاپ اسمیر، به کمک یک اپلکیاتور نمونه‌برداری از سلول‌های دهانه رحم یا واژن انجام شده و سپس برای تجزیه‌وتحلیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این تست می‌تواند ناهنجاری‌هایی را که ممکن است منجر به سرطان شوند به‌خوبی تشخیص دهد.

کولپوسکوپی

اگر نتیجه آزمایش HPV مثبت باشد و یا نتیجه تست پاپ اسمیر حاکی از وجود سلول‌های غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است کولپوسکوپی را تجویز کند. در این روش از یک ابزار به نام کولپوسکوپ استفاده می‌شود که دهانه رحم را برای مشاهده سلول‌های غیرطبیعی باز می‌کند. ممکن است از این سلول‌ها نمونه‌برداری شود و از آن در آزمایش بیوپسی برای بررسی علائم پیش سرطانی استفاده شود.

درمان ویروس اچ پی وی

مهم‌ترین عارضه ویروس اچ پی وی، زگیل تناسلی است که در بیشتر افراد به‌خصوص در کودکان بدون نیاز به درمان از بین می‌رود. بااین‌حال تاکنون هیچ درمان قطعی برای بیماری اچ پی وی مطرح نشده است و امکان تشکیل مجدد زگیل تناسلی وجود دارد. اچ پی وی معمولا به کمک یکی از روش‌های زیر درمان می‌شود:

• مصرف دارو: برای درمان اچ پی وی داروهای مختلفی ازجمله سالیسیلیک اسید، ایمیکیمود، تری کلرواستیک اسید و پودوفیلوکس استفاده می‌شوند. این داروها معمولا به صورت موضعی و مستقیما بر روی زگیل تناسلی اعمال می‌شوند (هرگز بدون دستور پزشک این داروها را مصرف نکنید)
• حذف زگیل تناسلی با کمک جراحی
• حذف زگیل با کرایوتراپی (انجماد با نیتروژن مایع)
• جراحی لیزر
• حذف زگیل تناسلی به روش کوتر الکتریکی (سوزاندن زگیل با استفاده از جریان الکتریکی)

همچنین اگر در زنان سرطان دهانه رحم یا تظاهرات پیش سرطانی وجود داشته باشد، باید درمان صورت بگیرد.

درمان اچ پی وی

آیا HPV قابل درمان است؟ خیر. درمانی برای HPV وجود ندارد. با وجوداین سیستم ایمنی بدن نقش مهمی در مبارزه با این ویروس دارد. حدود ۹۰ درصد عفونت‌های HPV در سی یک یا دوسال از بین می‌روند. به‌طورکلی هیچ درمان قطعی برای ویروس اچ پی وی وجود ندارد و ممکن است ویروس اچ پی وی نهفته در بدن، سال‌ها بعد دوباره فعالیت خود را شروع کرده و منجر به بروز علائم این بیماری گردد.

انواع ویروس hpv

ویروس اچ پی وی بیش از ۱۷۰ سویه مختلف دارد که از بین آن‌ها، تنها ۴۰ سویه می‌توانند بر ناحیه تناسلی تأثیر بگذارند. همچنین بیشتر سویه‌های ویروس اچ پی وی خطر جدی برای سلامت افراد ندارند. احتمال اینکه یک فرد به‌طور همزمان با بیش از یک سویه HPV آلوده شده باشد، وجود دارد. سویه‌های مختلف ویروس اچ پی وی بر اساس تعداد شناسایی می‌شوند و در یکی از دو گروه زیر قرار می‌گیرند.

• ویروس پاپیلومای انسانی کم‌خطر

عفونت با بیشتر گونه‌های کم‌خطر ویروس HPV علائمی ایجاد نمی‌کند و زمانی که بدن در برابر این ویروس‌ها مصونیت پیدا می‌کند، آن‌ها ناپدید می‌شود. سویه‌های کم‌خطر ویروس پاپیلومای انسانی هیچ ارتباطی با سرطان ندارند، بااین‌حال ممکن است باعث تشکیل زگیل تناسلی شوند.

علاوه بر فرج و آلت تناسلی زگیل ممکن است در دهانه رحم یا واژن در زنان، کیسه بیضه در مردان، یا در داخل و اطراف مقعد مردان و زنان ظاهر شود. همچنین گاهی ممکن است زگیل تناسلی در دهان و گلو ظاهر شود. دو سویه ویروس HPV یعنی سویه ۶ و ۱۱، باعث تشکیل ۹۰ درصد این زگیل‌ها می‌شوند برخی از گونه‌های کم‌خطر ویروس HPV نیز می‌توانند باعث دیسپلازی خفیف دهانه رحم (تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های سطح دهانه) رحم شوند. البته این تغییرات پیش سرطانی نیستند و جای نگرانی وجود ندارد.

• ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر

عفونت با HPV پرخطر می‌تواند منجر به دیسپلازی وسیع‌تر دهانه رحم و بروز انواع خاصی از سرطان‌ها شود. حداقل ۱۲ گونه پرخطر ویروس HPV وجود دارد، اما تنها دو نوع آن‌ها، یعنی سویه ۱۶ و ۱۸ عامل اصلی سرطان‌های مرتبط با HPV هستند. علاوه بر این برخی از این سویه‌های پرخطر HPV می‌توانند منجر به سرطان‌های گلو، زبان و لوزه‌ها شوند که به سرطان اوروفارنکس معروف است. البته یادآوری این نکته مهم است که در اکثر افراد سیستم ایمنی می‌تواند در عرض دو سال بدن را از شر ویروس HPV خلاص ‌کند. اگرچه که عفونت با سویه‌های پرخطر HPV می‌تواند منجر به سرطان شود، اما اکثر افرادی که به این گونه‌ها آلوده می‌شوند به سرطان مبتلا نمی‌شوند.

کدام ویروس اچ پی وی شایع‌تر است؟

از بین صدها گونه مختلف ویروس اچ پی وی، HPV ۱۶ خطرناک‌ترین آن‌ها است که به‌تنهایی نیمی از سرطان‌های دهانه رحم را تشکیل می‌دهد. به‌طورکلی سویه‌های HPV ۱۶ و HPV ۱۸ روی‌هم‌رفته دلیل بیش از ۷۰ درصد سرطان‌های دهانه رحم هستند. این در حالی است که سویه‌های HPV ۶ و HPV ۱۱ شایع‌ترین انواع ویروس اچ پی وی بوده و عامل ایجاد بیش از ۹۰ درصد زگیل‌های تناسلی در زنان و مردان هستند.

سخن پایانی از هومکا

HPV یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی در جهان است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می‌شود. مهم‌ترین عارضه این بیماری، زگیل تناسلی است. البته تمام افراد مبتلا به این ویروس، زگیل تناسلی را تجربه نخواهند کرد. با اینکه عامل اصلی انتقال این بیماری برقراری رابطه جنسی است، اما ممکن است افراد از طرق دیگری نیز به این بیماری مبتلا شوند. به همین دلیل افزایش اطلاعات افراد در رابطه با روش‌های مختلف این ویروس و علائم آن بسیار اهمیت دارد و درنهایت منجر به کاهش موارد ابتلا می‌شود. بهترین روش پیشگیری از ابتلا به این ویروس تزریق واکسن HPV است.

در این مقاله ما در رابطه با بیماری اچ پی وی و علائم آن صحبت کردیم. چنانچه نگران ابتلا به این ویروس هستید، می‌توانید از طریق خدمت آزمایش بیماری های مقاربتی  از سلامت خود مطمئن شوید.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.