قرص مترونیدازول چیست؟ + طریقه مصرف و عوارض
عفونتهای باکتریایی، میتوانند هر قسمتی از بدن شما را درگیر کنند؛ از دندانها گرفته تا معده، پوست، رودهها و… همه میتوانند آلوده به باکتریهای مضر گردند و سلامت شما را به خطر اندازند؛ اگرچه سیستم ایمنی بدن از اولین لحظات تشخیص عفونت، علیه باکتریها فعال میشود؛ اما در بسیاری از موارد، بدون استفاده از آنتی بیوتیک نمیتوان بر آنها غلبه کرد. یکی از این آنتی بیوتیک های پرکاربرد قرص مترونیدازول است که به فراوانی برای درمان عفونتها استفاده میشود. در این مقاله با این داروی پرکاربرد آشنا میشویم و نحوه مصرف، تداخلات دارویی و عوارض جانبی آن را بررسی میکنیم.
قرص مترونیدازول چیست؟
قرص مترونیدازول نوعی آنتی بیوتیک است برای درمان عفونتهای باکتریایی در نقاط مختلف بدن تجویز میشود. این دارو همچنین برای درمان عفونتهای ناشی از میکروبهای تک سلولی (مانند تریکومونیازیس و آمیبیازیس) و باکتریهای بیهوازی نیز مفید است.
به طور کلی از این قرص، برای درمان عفونتهایی مانند معده، کبد، پوست، مفاصل، مغز و نخاع، ریهها، قلب و جریان خون استفاده میشود. همچنین این قرص با اثر طولانی مدت خود، به طور خاص برای درمان عفونت واژن استفاده میشود؛ اما باید توجه داشته باشید که این دارو نیز مانند همه آنتی بیوتیکها، روی عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا تاثیری ندارد.
مطالعه بیشتر: قرص آتورواستاتین
پس از مصرف مترونیدازول، دارو به خوبی جذب شده و طی یک تا دو ساعت به حداکثر میزان غلظت در خون شما میرسد. اگرچه اثر دارو بلافاصله پس از مصرف آغاز میشود، اما ممکن است چند روز طول بکشد تا علائم شما بهتر شود. همچنین پس از احساس بهبودی، باید مصرف دارو را تا اتمام دوره آن ادامه دهید؛ زیرا قطع زود هنگام دارو ممکن است منجر به عود عفونت یا مقاومت به آنتی بیوتیک در آینده شود.
وبسایت معتبر Drugs.com در ارتباط با قرص مترونیدازول اینگونه بیان میکند:
مترونیدازول برای درمان موارد زیر تأیید شده است:
- تریکومونیاز علامتدار: نوعی عفونت مقاربتی (جنسی) در بزرگسالان که با آزمایشهای کشت یا لام مرطوب تشخیص داده شده باشد.
- تریکومونیاز بدون علامت در زنان: در صورتی که با تغییرات دهانه رحم همراه باشد، و همچنین در شرکای جنسی بدون علامت.
- آمیبیاز: نوعی عفونت انگلی که میتواند در بزرگسالان و کودکان ایجاد شود.
- عفونتهای باکتریایی بیهوازی: یعنی عفونتهایی که توسط باکتریهایی ایجاد میشوند که بدون اکسیژن هم زنده میمانند.
اطلاعات دارویی مترونیدازول ( یک جدول کامل میخوام)
در جدول زیر، میتوانید اطلاعات و مشخصات قرص مترونیدازول را به صورت خلاصه ملاحظه کنید:
دسته بندی دارویی |
آنتی بیوتیکهای نیتروایمیدازول |
کاربردها |
درمان عفونتهای باکتریایی در واژن، دندان، روده، پوست، مغز و نخاع و… |
نحوه مصرف |
قرصها را ترجیحا همراه با آب و غذا (برای کاهش تهوع) قورت دهید؛ مصرف باید سر وقت و طبق دستور پزشک انجام شود. |
دوز روزانه |
بزرگسالان معمولا ۲ تا ۳ بار در روز و کودکان بر اساس وزن و تشخیص پزشک |
منع مصرف |
حساسیتهای دارویی، سه ماهه اول بارداری، مصرف همزمان با الکل، سندرم کوکاین |
تداخلات دارویی |
الکل، وارفارین (افزایش خطر خونریزی)، سیزاپراید، دیسولفیرام، دروندارون و… |
عوارض جانبی |
عوارض شایع: تهوع، سردرد، مزه فلزی در دهان |
دوره مصرف |
حداقل ۵ روز تا حداکثر ۱۰ روز (بدون تجویز پزشک بیشتر نشود)؛ حتی با بهبود علائم، دوره را کامل کنید |
نگهداری |
در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد، دور از نور و رطوبت و دور از دسترس کودکان نگهداری شود. |
مترونیدازول برای چیست؟
مترونیدازول میتواند برای درمان بسیاری از عفونتهای باکتریایی و انگلی مانند موارد زیر تجویز شود:
- عفونتهای حفره شکمی
- عوارض عفونی پوست
- بیماریهای التهابی دستگاه تناسلی زنان که جزو بیماری های شایع زنان است.
- بیماریهای خونی ناشی از عفونت
- مننژیت و سایر عفونتهای مغز و نخاع
- عفونت مفصل و استخوان
- عفونت ششها مانند ذات الریه
- عفونتهای قلبی و دریچهای
- بیماریهای مقاربتی مانند تریکومونیازیس ( با انجام آزمایش بیماری های مقاربتی قابل تشخیص است)
- بیماریها روده
- پیشگیری از عفونت پس از جراحی و زخمهای عمیق
طریقه مصرف قرص مترونیدازول
لازم است که مترونیدازول را دقیقا طبق دستور پزشک و همراه با آب میل کنید. مصرف منظم قرص مترونیدازول در ساعات مشخص از روز اهمیت ویژهای دارد و حتی با بهبود علائم، دوره درمان را کامل کنید؛ مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد. در مورد مصرف این دارو برای کودکان نیز حتما با پزشک مشورت کنید؛ زیرا مصرف آن برای کودکان با محدودیتهایی همراه است.
بر حسب نوع عفونت و دوز دارو، ممکن است پزشک مصرف ۲ بار در روز (۱۲ ساعته)، ۳ بار در روز (۸ ساعته) و ۴ بار در روز (۶ ساعته) را تجویز نماید؛ اما توجه داشته باشید این دارو صرفا برای شما تجویز شده و به هیچ وجه نباید آن را به دیگران توصیه نمایید؛ حتی اگر علائم مشابهی با شما داشته باشند. هرگونه استفاده خودسرانه از این دارو میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد.
طریقه مصرف داروی مترونیدازول برای عفونت واژن
معمولا برای درمان بسیاری از عفونت های واژینال، یک دوره مصرف قرص مترونیدازول تجویز میشود. با این حال، در صورت بارداری یا شیردهی ممکن است درمانهای جایگزینی استفاده شود. برای درمان عفونتهای واژن ممکن است از دوز ۲۵۰ یا ۵۰۰ میلیگرم استفاده شود.
طریقه مصرف قرص مترونیدازول ۲۵۰ برای عفونت واژن
در صورتی که عفونت خیلی شدید نباشد یا محدودیتی برای مصرف وجود داشته باشد، دوز ۲۵۰ این دارو تجویز میگردد. طریقه مصرف قرص مترونیدازول برای عفونت واژن به این صورت است که باید بسته به تشخیص پزشک، به مدت ۵ تا ۷ روز، ۲ تا ۳ بار در روز آن را مصرف نمایید. برخی افراد هنگام مصرف مترونیدازول احساس تهوع یا استفراغ میکنند؛ اگر قرصها را بلافاصله بعد از غذا مصرف کنید، احتمال بروز این حالت کمتر میشود؛ طعم فلز نیز از عوارض جانبی رایج آن است.
طریقه مصرف قرص مترونیدازول ۵۰۰ برای عفونت واژن
در عفونتهای شدیدتر، از دوز ۵۰۰ میلی گرم استفاده میشود. میزان معمول مصرف مترونیدازول ۵۰۰، دو بار در روز به مدت ۵ تا ۷ روز است. البته یک دوز واحد ۲ گرمی مترونیدازول نیز میتواند جایگزین شود؛ اگرچه این نحوه مصرف ممکن است تاثیر کمتری داشته و عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند. البته این روش جایگزینی در بارداری توصیه نمیشود.
موارد منع مصرف مترونیدازول
در صورتی که سابقه حساسیت به قرص مترونیدازول یا هر یک از مواد زیر را دارید، از مصرف این دارو خودداری کنید:
- فلاژیل
- لیکمز
- هر داروی دیگر از خانواده نیتروایمیدازولها
- هر یک از مواد تشکیل دهنده محصول تجویز شده
همچنین در صورت ابتلا به سندرم کوکاین که نوعی اختلال ژنتیکی نادر است و بر رشد و نمو بدن تاثیر میگذارد، از مصرف دارو خودداری کنید. استفاده از این دارو در سه ماهه اول بارداری ممنوع است مصرف همزمان با الکل یا محصولات حاوی پروپیلن گلیکول ممکن است عوارض جدی ایجاد کند؛ علاوه بر این، باید در مورد بیماریهای خاص خود با پزشک معالج صحبت کنید.
موارد احتیاط حین مصرف قرص مترونیدازول
به طور کلی، توصیه میشود که در موارد زیر هرگز از این دارو استفاده نکنید:
- حساسیت به مترونیدازول، سکنیدازول یا تینیدازول
- مصرف الکل در ۳ روز گذشته
- استفاده از محصولات حاوی پروپیلن گلیکول (خوراکی یا دارویی) در ۳ روز اخیر
- مصرف دیسولفیرام (آنتابوس) در ۱۴ روز گذشته
- ابتلا به سندرم کوکاین (نوعی اختلال ژنتیکی نادر که مانع رشد و نمو میگردد.)
همچنین پیش از مصرف، این موارد را به پزشک خود اطلاع دهید:
- مشکلات کبدی یا کلیوی (خصوصا اگر دیالیز میشوید)
- اختلالات تپش قلب
- بیماریهای گوارشی مثل کرون
- اختلالات خونی مانند کمخونی یا کاهش گلبولهای سفید
- بیماریهای عصبی یا مغزی
- عفونتهای قارچی یا مخمری
- سابقه مشکلات خونی
- مصرف همزمان برخی داروها
همچنین در صورت بارداری یا برنامهریزی برای آن حتما پزشک خود را مطلع نمایید. اگرچه مطالعات نشان میدهد مصرف این دارو برای درمان عفونتهای واژن میتواند از زایمان زودرس جلوگیری کند، برخی تحقیقات هم میگوید که احتمال کاهش وزن نوزاد یا تولد پیش از موعد وجود دارد. برخی از پزشکان، مصرف آن را در سه ماهه اول بارداری ممنوع اعلام میکنند. در دوران شیردهی نیز، دارو به شیر مادر منتقل میشود؛ بنابراین توصیه میشود طی دوره درمان و تا ۴۸ ساعت پس از آخرین دوز، شیر خود را دوشیده و دور بریزید و از شیر خشک استفاده کنید.
مطالعه بیشتر: عفونت قارچی واژن
تداخلات دارویی قرص مترونیدازول
قرص مترونیدازول، به هیچ وجه نباید با مواد زیر مصرف شود:
- الکل یا هر محصول حاوی الکل
- سیزاپراید(Cisapride)
- دیسولفیرام (Disulfiram)
- دروندارون
- پیموزاید
- تیوریدازین
همچنین مترونیدازول ممکن است با داروهای زیر نیز تداخل داشته باشد:
- قرص اورژانسی
- بوسولفان
- کاربامازپین
- داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین
- سایمتیدین
- لیتیوم
- سایر داروهای تأثیرگذار بر فاصله QT (موجب بینظمی ضربان قلب)
- فنوباربیتال
- فنیتوئین
عوارض قرص مترونیدازول
مصرف مترونیدازول گاهی ممکن است با عوارض جانبی نیز همراه باشد. اگر هر یک از این عوارض قرص مترونیدازول را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- حساسیت شدید مانند پوست ملتهب و قرمز، خارش شدید، ورم صورت یا گلو
- سرگیجههای ناگهانی، اختلال در صحبت کردن
- علائمی مانند تب بالا همراه با سردردهای شدید و حالت تهوع
- تپش قلب؛ ضربان نامنظم، احساس سبکی سر، تنگی نفس
- نشانههای آسیب کبدی مثل درد زیر دندهها، ادرار تیره، زردی پوست
- بیحسی یا گزگز در اندامها
- واکنشهای پوستی شدید، تاولهای دردناک، پوست پوست شدن
- مشکلات بینایی، دید مبهم، درد ناگهانی چشم
همچنین عوارض زیر نیز ممکن است به صورت خفیف رخ دهند که نیازی به مداخله پزشکی نیست؛ با این حال، در صورت تداوم یا شدت باید به پزشک مراجعه نمایید:
- ناراحتیهای گوارشی
- مزه بد دهان
- دل دردهای خفیف
دوره مصرف مترونیدازول
مترونیدازول معمولا برای مصرف در ۱۰ روز متوالی تجویز میگردد؛ اما ممکن است بسته به نوع و شدت عفونت، لازم باشد این دارو را تا چند هفته بعد از آن نیز مصرف کنید. همان طور که گفتیم، این دوره باید طبق دستور پزشک کامل شود و حتی اگر علائم شما به سرعت بهبود یافت، به مصرف این دارو ادامه دهید؛ زیر قطع مصرف دارو میتواند عفونت شما را در برابر دارو مقاوم کند.
این دارو عفونت ویروسی (آنفولانزا یا سرماخوردگی معمولی) را درمان نمیکند؛ همچنین در افراد مبتلا به اختلال شدید کبدی، دوز مصرفی باید ۵۰ درصد کاهش یابد. در بیمارانی که تحت همودیالیز قرار میگیرند، بسته به وضعیت بالینی بیمار، دوز تکمیلی و دوره مصرف، پس از جلسه همودیالیز در نظر گرفته شود.
شرایط نگهداری قرص مترونیدازول
قرص مترونیدازول باید در دمای اتاق (بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) نگهداری شود؛ البته در شرایط خاص مانند حمل و نقل یا مسافرت، قرارگیری کوتاه مدت آن در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد قابل قبول است. این دارو باید در محیطی خشک و خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود. کپسولهای مترونیدازول نیز باید در دمای اتاق (بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد) نگهداری شوند. رعایت شرایط نگهداری برای حفظ کیفیت و اثربخشی این دارو ضروری است.
جمع بندی
قرص مترونیدازول برای درمان عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرد و میتواند برای درمان عفونتهای معده، روده، استخوان، پوست، واژن، دندان و… تجویز شود. این دارو که از دسته آنتی بیوتیکهای نیتروایمیدازول است، بسته به شدت عفونت و دوز دارو، به صورت روزانه ۲، ۳ یا ۴ بار مصرف میشود.
به یاد داشته باشید که حتی در صورت بهبود بیماری، لازم است دوره درمان را که معمولا ۱۰ روز است ادامه دهید تا از مقاوم شدن باکتریها پیشگیری شود. انتظار میرود که برخی افراد با عوارض مانند مشکلات گوارشی، دل درد خفیف یا مزه بد دهان روبرو شوند که جای نگرانی ندارد؛ اما اگر با عوارضی مانند تپش قلب، تنگی نفس، ادرار تیره، زردی پوست و… مواجه شدید، لازم است که سریعا با پزشک خود مشورت نمایید. چنانچه به راهنمایی بیشتری در مورد این دارو نیاز دارید، با هومکا تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- آیا قرص مترونیدازول اشتها آور است؟
خیر، این دارو هیچ تاثیری در افزایش اشتها ندارد و صرفا برای درمان عفونتها استفاده میشود.
۲- نحوه مصرف قرص مترونیدازول برای بوی بد دهان چگونه است؟
این دارو برای بوی دندان تنها با تجویز پزشک و در صورت مرتبط بودن آن با عفونت باکتریایی باید استفاده شود.
۳- آیا قرص مترونیدازول انتی بیوتیک است؟
بله، این دارو از خانواده آنتی بیوتیکهای نیتروایمیدازول است.
۴- قرص مترونیدازول برای چی خوبه؟
این دارو برای درمان عفونتهای باکتریایی در نواحی مختلف بدن مانند معده، کبد، مفاصل، واژن و… استفاده میشود.
۵- قرص مترونیدازول پریود را قطع میکند؟
خیر، تاثیری بر چرخه پریود ندارد.
۶- قرص مترونیدازول پریودی رو عقب میندازه؟
خیر، به طور معمول باعث عقب افتادن عادت ماهیانه نمیشود.
۷- قرص مترونیدازول تا چند روز مصرف شود؟
معمولا و بر اساس نوع عفونت و دوز دارو، بین ۵ تا ۱۰ روز مصرف میشود.
۸- آیا قرص مترونیدازول باعث حالت تهوع می شود؟
بله، تهوع از عوارض شایع آن است و جای نگرانی ندارد؛ اما اگر شدید یا مداوم شد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
۹- قرص مترونیدازول برای زن باردار ضرر دارد؟
به طور معمول، در سه ماهه اول بارداری مصرف آن ممنوع است؛ پس از آن نیز باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شود.
۱۰- آیا امکان دارد قرص مترونیدازول باعث یبوست شود؟
معمولا باعث اسهال میشود نه یبوست؛ اما در مواردی ممکن است باعث یبوست نیز گردد.
۱۱- آیا قرص مترونیدازول برای عفونت دندان موثر است؟
بله؛ گاهی برای درمان عفونتهای باکتریایی دندان تجویز میشود.
۱۲- ایا خوردن قرص مترونیدازول در پریودی ضرر دارد؟
خیر، ضرری خاصی برای آن نشان داده نشده است؛ اما بهتر است پزشک خود را مطلع نمایید.
۱۳- مترونیدازول هر چند ساعت باید خورد
بسته به نوع عفونت و دوز دارو، هر ۶، ۸ یا ۱۲ ساعت تجویز میگردد.
منابع
mayoclinicdrugs.comwebmdmedlineplus.govmy.clevelandclinicتوجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.