قرص مفنامیک اسید؛ نحوه مصرف،عوارض و تداخلات دارویی!

قرص مفنامیک اسید یکی از شناخته‌شده‌ترین مسکن‌هایی است که به خصوص در دوره پریود برای کاهش درد و خونریزی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما این تنها کاربرد مفنامیک اسید نیست و می‌توان از آن برای کنترل بسیاری از دردها و عوارض بیماری‌ها استفاده کرد. با این حال، مصرف بی‌رویه این دارو می‌تواند با عوارض جدی همراه باشد. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به این پرسش پاسخ دهیم که مفنامیک اسید برای چیست و چگونه باید آن را مصرف کرد؟ عوارض احتمالی آن چیست و با چه داروهایی تداخل دارد؟

قرص مفنامیک اسید چیست؟

قرص مفنامیک اسید نوعی مسکن ضدالتهاب است که به عنوان داروهای غیراستروئیدی (NSAIDs) نیز شناخته می‌شوند. این دارو برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط مانند دردهای ناشی از آرتروز، درد همراه با خونریزی شدید پریود و همچنین درد پس از عمل جراحی تجویز می‌شود. این دارو همچنین می‌تواند در کاهش تب نقش موثری داشته باشد.

مکانیسم اثر مفنامیک اسید به این صورت است که با کنترل آنزیم‌های سیکلوکسیژناز (COX)، تولید مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندین‌ها را کاهش می‌دهد. پروستاگلاندین‌ها در محل آسیب یا التهاب ترشح می‌شوند و باعث ایجاد درد و تورم می‌گردند. با مهار آنزیم‌های COX، میزان تولید این مواد نیز کمتر شده و در نتیجه درد و التهاب کاهش می‌یابد.

مطالعه بیشتر: همه چیز در مورد قرص ایبوپروفن

اطلاعات شناسنامه‌ای داروی مفنامیک اسید

در جدول زیر می‌توانید مشخصات قرص مفنامیک اسید را به طور خلاصه مشاهده نمایید:

نحوه مصرف مفنامیک اسید

میزان مصرف این قرص برای بیماران مختلف، یکسان نیست؛ به همین دلیل حتما باید طبق دستور پزشک یا برچسب درج شده روی دارو عمل کنید. به طور کلی، می‌توان گفت اطلاعات ارائه شده در زیر، مقدار میانگین و رایج دوزهای مصرف قرص مفنامیک اسید است؛ اما اگر مقدار تجویز شده برای شما غیر از این است، بدون مشورت با پزشک، آن را تغییر ندهید؛ زیرا مقدار داروی مصرفی، تعداد دفعات استفاده در روز، فاصله زمانی بین دوزها و مدت زمان درمان، بستگی به قدرت دارو و نوع بیماری شما دارد.

مطالعه بیشتر: قرص مسکن استامینوفن

برای دردهای قاعدگی:

• بانوان و دختران ۱۴ سال به بالا: در آغاز یک دوز ۵۰۰ میلی گرمی؛ سپس در صورت لزوم هر ۶ ساعت ۲۵۰ میلی گرم، حداکثر برای ۲ تا ۳ روز.
• دختران زیر ۱۴ سال: مقدار مصرف باید توسط پزشک مشخص گردد.

برای درد خفیف تا متوسط:

• بزرگسالان و نوجوانان ۱۴ سال به بالا: در آغاز یک قرص ۵۰۰ میلی گرمی؛ سپس در صورت لزوم هر ۶ ساعت ۲۵۰ میلی گرم، حداکثر برای یک هفته.

کودکان زیر ۱۴ سال: مقدار مصرف باید توسط پزشک مشخص گردد.

عوارض قرص مفنامیک اسید

عوارضی که رایج‌تر بوده و معمولا نیاز به مراجعه پزشکی ندارند شامل موارد زیر است:

• سردرد
• کاهش اشتها
• یبوست یا اسهال
• تهوع
• سرگیجه
• ناراحتی معده

اما عوارض نادرتری که باید فورا به پزشک خود اطلاع‌ دهید عبارتند از:

• واکنش‌های آلرژیک مانند عوارض پوستی، خارش، تورم صورت و لب‌ها، کهیر
• خونریزی‌های مانند مدفوع خونی یا سیاه (شبیه قیر)، استفراغ خونی یا موادی به رنگ قهوه‌ای (شبیه تفاله قهوه)، ادرار قرمز یا قهوه‌ای تیره، لکه‌های پوستی کوچک قرمز یا بنفش، کبودی یا خونریزی غیرعادی
• حمله قلبی با علائمی مانند درد در قفسه سینه، کتف، بازو یا فک، تهوع، دشواری تنفس، سرد شدن بدن یا تعریق، احساس ضعف یا سبکی سر
• نارسایی قلبی با علائمی مانند سختی تنفس، تورم پاها یا دست‌ها، افزایش سریع وزن، ضعف یا خستگی غیرطبیعی
• افزایش فشار خون
• آسیب کلیوی با نشانه‌های کاهش حجم ادرار، تورم دست‌ها یا پاها
• آسیب کبدی با درد در بالای راست شکم، کاهش اشتها، تهوع، مدفوع به رنگ روشن، ادرار زرد تیره یا قهوه‌ای، زرد شدن پوست یا چشم‌ها، ضعف یا خستگی غیرعادی

مطالعه بیشتر: آشنایی با قرص مسکن گاباپنتین

موارد احتیاط مصرف قرص مفنامیک اسید

پیش از مصرف مفنامیک اسید، باید به موارد زیر دقت نمایید:

• هرگز بیش از دوز تجویز شده مصرف نکنید؛ در صورت مشکوک بودن به اوردوز، فورا به بخش اورژانس مراجعه کنید و بسته‌بندی دارو را همراه داشته باشید، حتی اگر خالی باشد.
• این دارو مخصوص شما است و حتی در شرایط مشابه نباید به دیگران داده شود.
• مصرف طولانی مدت برخی مسکن‌های ضدالتهابی ممکن است خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش دهد.
• در هنگام خرید هرگونه دارو، با داروساز مشورت کنید تا مطمئن شوید برای شما مناسب است. زیرا نباید قرص مفنامیک اسید را با سایر مسکن‌های ضدالتهابی که برخی از آن‌ها بدون نسخه به فروش می‌رسند، مصرف کنید.
• مصرف دخانیات یا الکل، سن بالا و وضعیت نامناسب سلامتی می‌تواند عوارض این دارو را افزایش دهد.
• در صورت انجام عمل جراحی یا درمان دندانپزشکی، پزشک را از داروهای مصرفی خود مطلع سازید.
• اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید؛ مگر اینکه زمان مصرف دوز بعدی نزدیک باشد. در این صورت فقط دوز بعدی را مصرف کرده و از مصرف دوز فراموش شده خودداری کنید؛ هرگز دو دوز را همزمان مصرف نکنید.

موارد منع مصرف قرص مفنامیک اسید

به طور کلی مفنامیک اسید محدودیت مصرف زیادی ندارد؛ اما اگر یکی از بیماری‌ها یا شرایط زیر را دارید، حتما قبل از شروع مصرف این قرص، پزشک خود را در جریان قرار دهید:

• سابقه زخم معده یا اثنی عشر، یا بیماری‌های التهابی روده مانند کرون یا کولیت اولسراتیو
• ابتلا به آسم یا سایر اختلالات آلرژیک
• بارداری، قصد بارداری یا شیردهی (به خصوص پس از هفته ۲۰ بارداری ممکن است خطرناک باشد)
• مشکلات کبدی یا کلیوی
• بیماری‌های قلبی، عروقی یا اختلالات گردش خون
• فشار خون بالا
• اختلالات انعقاد خون
• صرع
• سطح قند یا کلسترول خون بالا
• بیماری‌های بافت همبند مانند لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE)
• پورفیری (یک اختلال خونی نادر ارثی)
• سابقه واکنش آلرژیک به سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند آسپرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین) یا هر داروی دیگر

تداخلات دارویی قرص مفنامیک اسید

مصرف همزمان بعضی داروها با قرص مفنامیک اسید می‌تواند عوارض جانبی را افزایش داده یا اثربخشی دارو را تغییر دهد. بنابراین، حتما پیش از شروع مصرف آن، با پزشک خود در مورد داروهای مصرفی مشورت نمایید. به طور کلی، داروهای زیر ممکن است با مفنامیک اسید تداخل داشته باشند:

رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین (برای پیشگیری از لخته شدن خون)

• داروهای ضدافسردگی مانند SSRIها و SNRIها
• متوپرولول، آتنولول یا پروپرانولول (برای مشکلات قلبی یا فشارخون)
• مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARB) (برای فشارخون بالا و نارسایی قلبی)
• داروهای دسته ACE (برای فشارخون و مشکلات کلیوی)
• داروهای ادرارآور یا دیورتیک‌ها (برای کاهش احتباس مایعات و فشارخون)
• دیگوکسین (برای درمان آریتمی قلبی)
• لیتیوم (برای برخی اختلالات روانپزشکی)
• متوترکسات (برای آرتریت روماتوئید یا برخی سرطان‌ها)
• سیکلوسپورین (داروی تضعیف‌کننده سیستم ایمنی)
• سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• آسپرین
• پمتیرکسد (برای درمان برخی سرطان‌ها)
• آنتی‌اسیدهای حاوی هیدروکسید منیزیم

دوره مصرف مفنامیک اسید

مصرف طولانی مدت قرص مفنامیک اسید می‌تواند ریسک بیماری‌های قلبی عروقی مانند لخته خون، حمله قلبی، سکته مغزی یا نارسایی قلبی را افزایش دهد. این مشکلات در بعضی موارد حتی می‌توانند کشنده باشند و باید جدی گرفته شوند. خطر این عوارض در صورتی که از قبل بیماری قلبی داشته باشید یا مفنامیک اسید را برای مدت طولانی یا با دوز بالا مصرف کنید، افزایش می‌یابد؛ به همین دلیل نباید مفنامیک اسید را بیش از یک هفته مصرف کنید؛ در صورتی که درد و نارحتی شما همچنان ادامه داشت، لازم است مجددا با پزشک مشورت نمایید.

شرایط نگهداری قرص مفنامیک اسید

قرص مفنامیک اسید باید در دمای اتاق (بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود. در صورت نیاز، می‌توان آن را برای مدتی کوتاه (مانند هنگام حمل و نقل) در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد نیز قرار داد. همچنین باید دارو را در ظرف دربسته، در محل خشک و خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

جمع بندی

قرص مفنامیک اسید نوعی داروی مسکن است که می‌تواند در مواردی مانند دردهای پریود همراه با خونریزی، درد دندان، درهای آرتروز و سایر دردهای خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار گیرد. این دارو در دسته ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs) قرار می‌گیرد و با تغییر در تولید مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندین‌ها، از ایجاد احساس درد و تورم پیشگیری می‌نمایند.

این دارو می‌تواند با عوارض شایعی مانند تهوع، سرگیجه، مشکلات معده، اسهال، یبوست و… همراه باشد. اما در موارد نادر می‌تواند باعث بروز آلرژی، مشکلات قلبی و عروقی، آسیب کلیوی و… شود که در صورت بروز علائم باید سریعا با پزشک مشورت کرد.

این دارو همچنین می تواند با داروهای ضدافسردگی، داروهای فشار خون، داروهای بیماری‌های قلبی، سایر NSAIDها و… تداخل داشته باشد؛ به همین دلیل باید پیش از استفاده از مفنامیک اسید، در مورد همه داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت نمایید. چنانچه به مشاوره و راهنمایی بیشتری نیاز دارید، توصیه می‌شود با کارشناسان هومکا مشورت نمایید.

سوالات متداول

۱- قرص مفنامیک اسید برای قطع پریودی مناسب است؟

مفنامیک اسید به طور مستقیم باعث قطع پریود نمی‌گردد؛ اما با کاهش تولید مواد شیمیایی التهاب‌زا در بدن، می‌تواند درد و عوارض پریود را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

۲- عوارض قرص مفنامیک اسید در دوران قاعدگی چیست؟

رایج‌ترین عوارض آن تهوع، سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده است؛ اما در موارد نادر ممکن است باعث خونریزی گوارشی یا واکنش‌های آلرژیک شود که نیازمند مراقبت پزشکی است.

۳- نحوه مصرف مفنامیک اسید برای دندان درد چگونه است؟

برای درمان درد دندان معمولا هر ۶ ساعت یک قرص ۲۵۰ یا ۵۰۰ مصرف می‌شود؛ اما نباید بدون تجویز پزشک بیش از یک هفته استفاده کنید.

۴- آیا مفنامیک اسید خونریزی را کم می‌کند؟

بله؛ این دارو با کنترل تولید پروستاگلاندین، می‌تواند خونریزی‌های قاعدگی را کاهش دهد.

۵- مصرف همزمان ترنسید و مفنامیک اسید مفید است؟

در بعضی موارد پزشکان از ترکیب هم زمان این دو دارو برای کنترل خونریزی استفاده می‌کنند؛ با این حال نباید بدون تجویز پزشک به صورت همزمان از این دو استفاده نمایید؛ زیرا ممکن است خطر عوارض را افزایش دهد.

۶- عقب انداختن پریود با قرص مفنامیک اسید امکان‌پذیر است؟

مفنامیک اسید تاثیر خاصی در به تاخیر انداختن پریود را ندارد و فقط برای کاهش درد و خونریزی استفاده می‌شود.

۷- آیا مفنامیک اسید خواب آور است؟

این دارو به طور مستقیم برای خواب آوری استفاده نمی‌شود؛ اما ممکن است تا حدودی باعث گیجی و کاهش هوشیاری گردد.

۸- مفنامیک اسید جز کدام دسته دارویی است؟

این قرص جزو NSAIDها (داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی) است.

۹- جایگزین قرص مفنامیک اسید برای پریود چیست؟

مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن، ناپروکسن یا ملوکسیکام می‌توانند با مشورت پزشک به عنوان جایگزین این قرص استفاده شوند.

منابع

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.