قرص سیتریزین از داروهایی است که هم به صورت نسخهای و بدون نسخه قابل خرید است؛ این دارو معمولا برای رفع علائم حساسیت تجویز میشود و میتواند در مدت زمان کوتاهی آنها را کاهش دهد. اگر پزشک شما این دارو را تجویز کرده است یا به دلیل حساسیت فصلی یا سرماخوردگی قصد استفاده از آن را دارید، میتوانید با مطالعه این مقاله با آن آشنا شده و نحوه مصرف، موارد احتیاط، تداخلات دارویی و عوارض احتمالی آن را بیاموزید.
قرص سیتریزین برای چیست؟
قرص ستیریزین که در دسته داروهای آنتی هیستامین نسل دوم قرار میگیرد، با مهار کردن هیستامین (یک ماده شیمیایی طبیعی در بدن) عمل میکند. ترشح هیستامین در بدن میتواند به بروز ناراحتیهایی مانند عطسه، احساس خارش، جاری شدن اشک از چشم و آبریزش بینی منجر شود.
کاربرد اصلی این دارو، تسکین این علائم ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی است. علاوه بر این، ستیریزین برای سایر واکنشهای آلرژیک، مانند خارش و تورم ناشی از کهیر مزمن نیز نقش درمانی دارد. به طور کلی، این دارو میتواند علائم بیماریهایی مانند آلرژی دائمی، حساسیت فصلی، کهیر مزمن با علت ناشناخته، آسم ناشی از آلرژی، کهیر با محرک فیزیکی و اگزما (درماتیت آتوپیک) را کاهش داده یا به طور کامل برطرف نماید.
مطالعه بیشتر: همه چیز در مورد شربت دیفن هیدرامین
اطلاعات شناسنامهای قرص سیتریزین
در جدول زیر میتوانید اطلاعات داروی سیتریزین را به صورت خلاصه مشاهده نمایید:
رده دارویی |
آنتی هیستامین نسل دوم |
نامهای تجاری |
سیتریزین، زایرتک |
اشکال دارویی |
قرص سیتریزین ۱۰ میلی گرم، قرص ۵ میلی گرم، قرص جویدنی، کپسول، شربت، قرص حل شونده در دهان |
موارد مصرف |
درمان علائم آلرژی (عطسه، خارش، آبریزش بینی، کهیر) |
نحوه اثر |
مهار گیرندههای هیستامین و کاهش علائم آلرژی |
دوز بزرگسالان |
۱۰ میلیگرم روزانه (در موارد خفیف ۵ میلیگرم) |
دوز کودکان |
بالای ۶ سال: ۱۰ میلیگرم روزانه بین ۲ تا ۶ سال: تعیین دوز با مشورت پزشک زیر ۲ سال: توصیه نمیشود |
عوارض شایع |
خواب آلودگی، خشکی دهان، خستگی، سردرد، ناراحتی گوارشی |
موارد منع مصرف |
حساسیت به سیتریزین، نارسایی کلیوی و کبدی، کودکان زیر ۲ سال |
تداخلات دارویی |
الکل، داروهای آرامبخش، برخی داروهای ضدافسردگی، مسکنهای اوپیوئیدی، سایر آنتیهیستامینها |
نحوه مصرف سیتریزین
ستیریزین در شکلهای دارویی مختلفی شامل قرص معمولی، قرص جویدنی، کپسول، قرص حل شونده در دهان و شربت تولید میشود. این دارو به طور معمول، یک بار در روز، با غذا یا بدون غذا مصرف میشود. بهتر است ستیریزین هر روز در ساعت تقریبا ثابتی استفاده شود. حتما دوز مصرفی را دقیقا مطابق دستور پزشک یا بروشور داخل دارو رعایت کنید و از افزایش یا کاهش خودسرانه دوز و یا تکرار بیش از حد نوبتهای مصرف خودداری نمایید.
برای مصرف قرص حل شونده در دهان، با دستان خشک پوشش فویلی را باز کنید، بلافاصله قرص را خارج کرده و روی زبان قرار دهید. قرص به سرعت حل میشود و با بزاق دهان قابل قورت دادن است. دوز رایج مصرف این دارو به شرح زیر است:
- بزرگسالان زیر ۶۵ سال و کودکان بالای ۶ سال: روزانه یک عدد قرص یا کپسول ۱۰ میلیگرمی
- در موارد حساسیت خفیف: پزشک ممکن است دوز ۵ میلیگرم یک یا دو بار در روز تجویز نماید.
- افراد بالای ۶۵ سال و کودکان بین ۲ تا ۶ سال: دوز و نحوه مصرف باید توسط پزشک تعیین گردد.
- حداکثر مجاز مصرف: نباید بیش از ۱۰ میلیگرم در ۲۴ ساعت مصرف شود.
مطالعه بیشتر: آشنایی با قرص لوراتادین
موارد احتیاط مصرف قرص سیتریزین
پیش از مصرف این دارو، حتما به رعایت نکات زیر دقت کنید:
- در صورت وجود سابقه حساسیت به سیتریزین، هر یک از اجزای تشکیلدهنده این دارو یا هر نوع دارو، ماده غذایی یا ماده آلرژیزای دیگر با پزشک خود صحبت کنید.
- تمامی داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامینها، مکملهای غذایی و داروهای گیاهی که در حال مصرف هستید یا قصد مصرف همزمان با قرص ستیریزین را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
- ستیریزین ممکن است باعث خواب آلودگی شود. تا زمانی که از هوشیاری کامل خود مطمئن نشدهاید، از رانندگی یا کار با دستگاهها و ماشین آلات خودداری کنید.
- در صورت بارداری، برنامهریزی برای بارداری یا شیردهی با پزشک خود صحبت کنید؛ اگر در طول درمان با ستیریزین باردار شدید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
- این دارو برای کودکان زیر ۶ سال فقط با تجویز پزشک قابل استفاده است.
- توجه داشته باشید که مصرف همزمان نوشیدنیهای الکلی با این دارو، باعث افزایش خواب آلودگی شما میشود. بنابراین در طول دوره درمان با سیتریزن از مصرف الکل پرهیز نمایید.
- پس از قطع مصرف ستیریزین، به ویژه پس از مصرف منظم برای چندین ماه، ممکن است خارش شدیدی در طی چند روز آینده ظاهر شود. در صورت داشتن هرگونه سوال درباره عوارض مرتبط با مصرف طولانیمدت فرآوردههای حاوی ستیریزین، با پزشک خود مشورت کنید.
مطالعه بیشتر: فکسوفنادین برای چیست؟ داروی حساسیت
مصرف سیتریزین در بارداری
به طور کلی، مصرف ستیریزین در دوران بارداری مجاز است؛ مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری داشته باشد. اگرچه مطالعات محدودی درباره مصرف این دارو در دوران بارداری وجود دارد، اما هیچ شواهدی مبنی بر ایجاد خطر و عوارض برای جنین ثابت نشده است. همچنین در صورت نیاز به مصرف آنتی هیستامین در دوران شیردهی، ستیریزین یکی از آنتی هیستامینهای مناسب محسوب میشود. زیرا طبق تحقیقات موجود، تنها مقادیر بسیار ناچیزی از ستیریزین وارد شیر مادر میشود. با این حال، به دلیل حساسیت دوران بارداری و شیردهی، پیش از مصرف آن باید با پزشک خود مشورت نمایید.
موارد منع مصرف قرص سیتریزین
مصرف ستیریزین ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. به همین دلیل، اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، پیش از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید:
- اگر قبلا به ستیریزین یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشتهاید.
- اگر به افزودنیهای غذایی حساسیت دارید.
- اگر به بادام زمینی یا سویا آلرژی دارید (توجه داشته باشید که برخی برندهای کپسول ستیریزین (و نه قرصهای آن) حاوی سویا هستند).
- اگر مبتلا به نارسایی کلیه هستید.
- اگر سابقه ابتلا به بیماریهای کبدی دارید.
- اگر مبتلا به صرع یا هر مشکل سلامتی دیگری هستید که شما را در معرض خطر تشنج قرار میدهد.
- اگر به شرایطی مبتلا هستید که دفع ادرار را برای شما دشوار میسازد.
- اگر قرار است تست آلرژی انجام دهید (مصرف ستیریزین میتواند بر نتایج این آزمایش تاثیر بگذارد)
مطالعه بیشتر: قرص نئوتادین برای چیست؟
تداخلات دارویی سیتریزین با سایر داروها
مصرف همزمان قرص ستیریزین با موارد زیر میتواند موجب تداخل شود:
- نوشیدنیهای الکلی
- داروهای ضد اضطراب و خوابآور
- مسکنهای ایپوئیدی مانند استامینوفن و کدئین
- سایر داروهای ضد سرماخوردگی و آلرژی
- ایزوکاربوکسازید (ضد افسردگی)
البته توجه کنید این فهرست لزوما شامل تمام داروهای تداخلی نیست. به همین دلیل، باید پیش از مصرف این قرص، همه داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. همچنین درباره مصرف سیگار، الکل یا مواد مخدر نیز پزشک خود را مطلع سازید؛ چرا که برخی از این موارد ممکن است با داروی شما تداخل ایجاد کنند.
دوره مصرف قرص سیتریزین
مدت دوره مصرف ستیریزین کاملا به علت مصرف آن بستگی دارد. در برخی موارد ممکن است تنها در زمان بروز علائم، به صورت تک دوز یا چند دوز به مصرف آن نیاز داشته باشید. برای مثال، پس از گزش حشرات یا تماس با یک محرک آلرژیک مانند موی حیوانات، حداکثر یک تا دو روز مصرف کافی است.
در مقابل، برای پیشگیری از علائم مزمن مانند حساسیت فصلی در فصول بهار و تابستان، ممکن است مصرف منظم و طولانی مدت دارو ضروری باشد. در صورت تردید درباره مدت زمان مناسب مصرف، حتما با پزشک یا داروساز خود مشورت نمایید.
طبق آنچه در مقالهای در سایت پزشکی Webmd منتشر شده است:
«اگر علائم آلرژی یا کهیر شما پس از ۳ روز درمان بهتر نشد، یا اگر کهیر شما بیش از ۶ هفته طول کشید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر وضعیت شما بدتر شد یا اگر فکر میکنید مشکل پزشکی جدی دارید (مانند واکنش آلرژیک بسیار جدی / آنافیلاکسی)، فورا کمک پزشکی دریافت کنید.»
شرایط نگهداری سیتریزین
این دارو را باید مانند همه داروهای دیگر، دور از تابش مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید. همچنین این دارو باید در دمای اتاق (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) محافظت شود؛ اگرچه برای جابجایی موقت میتوان آن را در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نیز نگهداری کرد. قرص سیتریزین را دور از دسترس اطفال قرار داده و از مصرف داروهای تاریخ مصرف گذشته اجتناب نمایید.
عوارض جانبی سیتریزین
ستیریزین هم مانند قرص نئوتادین از نسل دوم آنتی هیستامینها محسوب میشود که برخلاف نسل اول، با احتمال کمتری عوارضی مانند خواب آلودگی خطرناک، خشکی دهان، تاری دید و افزایش دمای بدن را ایجاد میکنند. با وجود این، مصرف ستیریزین ممکن است تا حدودی با این عوارض و عوارض دیگر همراه باشد:
- احساس خواب آلودگی
- خستگی مفرط
- خشکی دهان
- درد شکم
- اسهال
- استفراغ
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی غیرمنتظره در طول دوره درمان، پزشک خود را مطلع سازید. همچنین عوارضی که تداوم داشته یا برای شما آزاردهنده هستند نیز به مشاوره پزشکی نیاز دارند. توجه داشته باشید که عوارض بالا معمولا جزو موارد اورژانسی محسوب نمیشوند.
نکته: هر دارویی ممکن است در افراد معدودی باعث حساسیت شود که باید فورا به پزشک مراجعه کرد. علائم حساسیت شامل تورم صورت، دهان و گلو، تپش قلب، خارش و قرمز شدن پوست و… است.
جمع بندی
سیتریزین نوعی آنتی هیستامین نسل دوم است که با مسدود کردن اثر هیستامین در بدن، علائم آلرژی مانند عطسه، خارش، آبریزش بینی و کهیر را درمان میکند. این دارو در اشکال مختلفی شامل قرص معمولی، کپسول، شربت و قرصهای حل شونده در دهان تولید میشود.
دوز رایج برای بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال ۱۰ میلیگرم در روز است؛ در حالی که برای حساسیتهای خفیف ممکن است قرص سیتریزین ۵ میلی گرم تجویز شود. دوز این دارو برای کودکان ۲ تا ۶ سال حتما باید تحت نظر پزشک تعیین گردد.
قرص سیتریزین میتواند عوارضی مانند خواب آلودگی، خشکی دهان و خستگی ایجاد کند که معمولا خفیف هستند. این دارو با الکل، داروهای آرامبخش و برخی مسکنها تداخل دارد و در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی یا کبدی به مشورت با پزشک نیاز دارد. اگرچه مصرف آن در بارداری و شیردهی معمولا ایمن است، اما پیش از مصرف باید با پزشک مشورت شود. چنانچه به راهنمایی بیشتری در این زمینه نیاز دارید، با هومکا تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- قرص ستیریزین ۵ برای چیست؟
این دوز معمولا برای کودکان ۲ تا ۶ سال یا بزرگسالانی که حساسیت خفیف دارند استفاده میشود. همچنین برای افراد مسن یا مبتلایان به مشکلات کلیوی تجویز میگردد.
۲- قرص سیتریزین ۱۰ برای چیست؟
این دوز از دارو قویتر بوده و برای درمان علائم آلرژی مانند عطسه، خارش، آبریزش بینی و کهیر که ناشی از حساسیت شدیدتری هستند به کار میرود.
۳- نحوه مصرف قرص ستیریزین ۱۰ چگونه است؟
این قرص معمولا برای بزرگسالان تجویز میشود و روزی یک قرص با غذا یا بدون غذا مصرف میگردد. بهترین نتیجهگیری با مصرف منظم در ساعت مشخصی از روز به دست میآید.
۴- عوارض قرص سیتریزین برای بزرگسالان چیست؟
شایعترین عوارض آن شامل خواب آلودگی، خشکی دهان و سردرد است. در موارد نادر ممکن است باعث ناراحتی معده شود.
۵- نحوه مصرف قرص ستیریزین ۱۰ برای کودکان چگونه است؟
معمولا روزی یک قرص ۱۰ میلیگرمی برای کودکان بالای ۶ سال تجویز میشود. مصرف آن برای کودکان زیر ۶ سال فقط با دستور پزشک مجاز است.
۶- قرص سیتریزین خواب آور است؟
بله، این دارو ممکن است در برخی افراد باعث خواب آلودگی شود؛ اگرچه این دارو در مقایسه با آنتی هیستامینهای نسل اول کمتر احتمال خواب آلودگی دارد.
۷- چقدر طول میکشد تا سیتریزین اثر کند؟
معمولا یک ساعت پس از مصرف، باید احساس بهتری پیدا کنید.
منابع:
drugsnhsnhs.ukmedlineplus.govhealthlinenhsmayoclinicتوجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.