آزمایش SPEP
اگر پزشک شما بعد از ارزیابی معاینات بالینی متوجه بروز علائم بعضی بیماری‌های خاص مانند عفونت شود ممکن است چندین آزمایش را برای بررسی علت مشکل تجویز نماید. عفونت و التهاب می‌تواند باعث بروز تغییراتی در خون شما ازجمله تغییر میزان پروتئین‌های آن شود. تغییرات میزان پروتئین‌ها می‌تواند به دلایل دیگری نیز اتفاق افتد. آزمایش SPEP یکی از رایج‌ترین تست‌هایی است که برای بررسی میزان پروتئین‌های خون شما تجویز می‌شود. در این مقاله با این آزمایش و نحوه تفسیر آن آشنا می‌شویم. برای ثبت درخواست آزمایش در منزل بر روی بنر زیر کلیک کنید.
آزمایش الکتروفورز پروتئین (SPEP) چیست؟
این آزمایش به منظور بررسی سطح پروتئین‌های سرم خون انجام می‌شود. سرم قسمت مایع خون است. خون ما در حالت عادی یک مجموعه واحد قرمزرنگ به نظر می‌رسد؛ درحالی‌که خون دارای چندین جزء است. سلول‌های خونی قسمت جامد خون هستند. وقتی این سلول‌ها از خون جدا می‌شوند، مایعی باقی خواهد ماند که به آن سرم می‌گویند.
اگر سطح پروتئین‌های سرم خون شما به‌طور غیرطبیعی بالا باشد، می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی در سلامتی شما باشد که باعث می‌شود پزشک آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین علت آن تجویز کند. پروتئین‌ها عملکرد بسیار مهمی در بدن دارند، ازجمله اینکه بخش قابل‌توجهی از سرم خون را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، میزان پروتئین‌ها می‌تواند یک شاخص عالی در تشخیص مشکلاتی مانند سرطان باشد.
آزمایش SPEP انواع پروتئین را در سرم خون شما از هم جدا می‌کند و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهد. این آزمایش میزان ۵ گروه از پروتئین‌های سرم خون را اندازه می‌گیرد.
چرا آزمایش الکتروفورز پروتئین (SPEP) تجویز می‌شود؟
این آزمایش می‌تواند به عنوان بخشی از آزمایش تشخیص التهاب، بیماری‌های خود ایمنی، سرطان و اختلالات خونی تجویز شود. آزمایش SPEP برای بررسی چگونگی تأثیر بیماری بر روند تولید پروتئین در بدن بیمار نیز انجام می‌شود. علائم زیر ممکن است باعث شود پزشک انجام آزمایش الکتروفورز پروتئین را تجویز کند:
- تب طولانی
- ضعف
- تشنگی مکرر
- درد استخوان
- تکرر ادرار
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- ضعیف شدن استخوان‌ها
- کمردرد
- عفونت‌های مکرر
همچنین می‌توان از الکتروفورز پروتئین برای کمک به تشخیص موارد زیر استفاده کرد:
- دیابت
- مشکلات تیروئید
- کم‌خونی
- تغذیه نامناسب یا ناتوانی در جذب مواد مغذی
- بیماری‌های کبدی
- برخی بیماری‌های خود ایمنی
اگر قصد انجام آزمایش SPEP را دارید برای ثبت درخواست آزمایش در منزل کلیک کنید.
شرایط انجام آزمایش SPEP
آمادگی ویژه‌ای پیش از انجام این آزمایش لازم نیست. ممکن است پزشک از شما بخواهد که حدود ۱۲ ساعت پیش از انجام این آزمایش ناشتا باشید و غذا نخورید و چیزی جز آب ننوشید.
بعضی داروها نیز ممکن است بر نتیجه آزمایش شما تأثیر کاذب بگذارند. داروهای خود را با پزشک در میان بگذارید. او به شما می‌گوید که آیا نیاز به قطع مصرف دارو هست یا خیر. هیچ دارویی را پیش از مشورت با پزشک خود قطع نکنید.
تفسیر آزمایش SPEP چگونه انجام می‌شود؟
میزان نرمال هر کدام از پروتئین‌های خون شما به شرح زیر است:
- پروتئین کل: ۶٫۴ تا ۸٫۳ گرم در دسی لیتر
- گلوبولین آلفا-۱: ۰٫۱ تا ۰٫۳ گرم در دسی لیتر
- گلوبولین آلفا-۲: ۰٫۶ تا ۱ گرم در دسی لیتر
- آلبومین: ۳٫۵ تا ۵ گرم در دسی لیتر
- گاما گلوبولین: ۰٫۷ تا ۱٫۶ گرم در دسی لیتر
- بتا گلوبولین: ۰٫۷ تا ۱٫۲ گرم در دسی لیتر
این سطوح میزان‌های رایج برای نتایج طبیعی این آزمایش هستند. میزان نرمال می‌تواند بین آزمایشگاه‌های مختلف کمی متفاوت باشد. به‌طورمعمول این محدوده در برگه آزمایش شما ذکر می‌شود. اگر نتایج آزمایش شما خارج از این محدوده باشد ممکن است نشانه بروز بعضی بیماری‌ها مانند عفونت، مشکلات کبد و کلیه و حتی سرطان باشد. البته نتیجه آزمایش الکتروفورز پروتئین لزوماً به معنای ابتلا به یک بیماری مهم نیست. اگر میزان پروتئین‌های خون شما به‌طور غیرعادی بالا باشد، ممکن است پزشک برای دریافت اطلاعات بیشتر آزمایش‌های تشخیصی بیشتری را تجویز کند.
اگر آزمایش SPEP را انجام داده‌اید و می‌خواهید تفسیر نتیجه آن را بدانید، برای تفسیر آزمایش خود برای تفسیر آزمایش خود کلیک کنید.
اما دلایل غیر نرمال بودن نتیجه آزمایش SPEP چیست؟ وب‌سایت healthline درباره این سوال اینگونه می‌گوید:
پروتئین‌های مختلف در بدن عملکردهای مختلفی دارند. این به این مسئله معنی است که میزان بالا یا پایین هر کدام از پنج نوع پروتئین موردبررسی در این آزمایش می‌تواند نشانه بیماری‌های متفاوتی باشد. البته معمولاً نتایج این آزمایش به‌طور مستقل مبنای تصمیم‌گیری قرار نمی‌گیرند و به آزمایش‌های بیشتر نیاز است. غیر نرمال بودن نتیجه آزمایش SPEP می‌تواند در اثر کم‌آبی بدن، عفونت، التهاب، سوءتغذیه، بیماری‌های کبد و کلیه و در برخی موارد سرطان خون باشد.
تست‌های مرتبط با تست SPEP
ممکن است همراه با آزمایش SPEP یا بعدازاینکه نتیجه این آزمایش شما مثبت شود آزمایش‌های زیر برای تشخیص بهتر تجویز شود:
- الکتروفورز پروتئین ادرار: میزان پروتئین‌ها را در ادرار شما بررسی می‌کند
- ایمونوفیکساسیون سرم: به اندازه‌گیری بعضی انواع آنتی‌بادی در خون شما می‌پردازد
- بیوپسی مغز استخوان: در صورت بروز علائم سرطان خون یا اختلالات مغز استخوان از نمونه‌گیری می‌شود
- تست ایمونوتایپینگ: برای یافتن نوع پروتئین M موجود است
- شمارش کامل خون (آزمایش CBC): سلول‌های خونی شما را مورد شمارش قرار می‌دهد
- آزمایش کلسیم و الکترولیت خون
- آزمایشات خون کبد و آزمایشات کلیه
- رادیوگرافی و سی‌تی‌اسکن
برای ثبت درخواست آزمایش خون، آزمایش ادرار و یا آزمایش مدفوع در منزل کلیک کنید.
بیماری‌های مرتبط با بالا یا پایین بودن SPEP در آزمایش خون
بسته به غیرطبیعی بودن میزان هر کدام از این ۵ پروتئین ممکن است مشکلات سلامتی متفاوتی وجود داشته باشد. کاهش پروتئین کل خون ممکن است نشان‌دهنده یکی از موارد زیر باشد:
- از دست دادن غیرطبیعی پروتئین از طریق دستگاه گوارش یا ناتوانی آن در جذب مواد پروتئینی
- سوءتغذیه
- نوعی اختلال کلیوی به نام سندرم نفروتیک
- سیروز کبد یا سایر مشکلات کبدی
افزایش یا کاهش پروتئین گلوبولین آلفا-۱ ممکن است به دلایل زیر باشد:
- بیماری التهابی حاد
- سرطان
- بیماری التهابی مزمن مانند روماتیسم
- کمبود آنتی تریپسین آلفا-۱
افزایش یا کاهش پروتئین آلفا-۲ گلوبولین ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- التهاب حاد
- التهاب مزمن
- تجزیه گلبول‌های قرمز خون
افزایش یا کاهش پروتئین بتا گلوبولین ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- اختلالی که موجب شود بدن در تجزیه چربی‌ها مشکل پیدا کند. به‌عنوان مثال هیپرلیپوپروتئینمی و هیپرکلسترولمی خانوادگی
- استروژن درمانی
- پایین بودن LDL در آزمایش خون
- سوءتغذیه
افزایش یا کاهش پروتئین گاما گلوبولین ممکن است نشان‌دهنده موارد زیر باشد:
- سرطان خون
- بیماری التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید
- بیماری مزمن کبد
- عفونت حاد
آزمایش SPEP در منزل با هومکا!
اگر پزشک شما انجام این آزمایش را برای شما تجویز کرده باشید می‌توانید به‌راحتی این تست را در منزل خود و در شرایط کاملاً بهداشتی انجام دهید. با استفاده از خدمات آزمایش در منزل هومکا می‌توانید یک آزمایشگاه مجهز را در منزل خود داشته باشید. برخی از خدمات هومکا عبارت است از: آزمایش خون در منزل، تفسیر آزمایش خون، تفسیر آزمایش ادرار، تفسیر آزمایش مدفوع، آزمایش ادرار ۲۴ ساعته، آزمایش عفونت خون، کلیه فاکتورهای آزمایشی و ... .
برای ثبت درخواست آزمایش می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا روی بنر زیر کلیک کنید تا پس از تکمیل اطلاعات اولیه همکاران ما با شما تماس بگیرند. خدمات هومکا در سراسر استان تهران و شهرستان‌های کرج، قم، رشت، تبریز، قزوین، اصفهان، اهواز، مشهد، یزد، آمل و شیراز قابل‌ارائه است.
سوالات متداول
پرسش و پاسخ با پزشک
ثبت درخواست