اگر تاکنون دردهای عضلانی یا میگرن یا تجربه کرده باشید، شاید با نام قرص دیکلوفناک آشنا باشید. این مسکن رایج که برای بسیاری از دردهای نسبتا شدید استفاده میشود، میتواند با کمترین عوارض و در زمانی نسبتا سریع دردهای شما را تسکین دهد. با این حال شناخت دقیق این دارو پیش از مصرف آن، بسیار ضروری است؛ زیرا مشخص شده است که این دارو برای همه افراد مناسب نیست و گاهی ممکن است آسیبهای جدی به بار آورد. اگر میخواهید با این قرص آشنا شوید و خواص و تداخلات دارویی آن را بشناسید با ما همراه شوید.
قرص دیکلوفناک برای چیست؟
دیکلوفناک یا همان قرص دیکلوفناک سدیم، یکی از داروهای رایج ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای کنترل دردهای خفیف تا نسبتا شدید تجویز میشود. این دارو میتواند علائم ناشی از بیماریهای مفصلی مانند آرتروز و روماتیسم مفصلی شامل درد، ورم، التهاب و خشکی مفاصل را کاهش دهد؛ اما با این حال، این دارو یک درمان محسوب نمیشود و تنها در طول دوره مصرف، تسکین دهنده دردها خواهد بود.
در موارد دیگر مثل التهاب مهرههای ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان) و همچنین دردهای پریود نیز میتوان از این دارو استفاده کرد. دیکلوفناک همچنین در تسکین سریع سردردهای میگرنی (حتی انواعی که با علائم حسی بینایی همراه هستند) در بزرگسالان نیز کاربرد دارد؛ اما نباید انتظار داشت که از بروز حملات بعدی میگرن جلوگیری کند. دیکلوفناک همچنین به صورت کپسول و شیاف نیز عرضه میشود.
وبسایت معتبر Mayo Clinic در ارتباط با دیکلوفناک اینگونه بیان میکند:
دیکلوفناک یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای درمان دردهای خفیف تا متوسط استفاده میشود و به تسکین علائم آرتروز (مثلاً استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید) مانند التهاب، تورم، سفتی و درد مفاصل کمک میکند. این دارو آرتروز را درمان نمیکند و فقط تا زمانی که به مصرف آن ادامه دهید، به شما کمک خواهد کرد.
Diclofenac is a nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) used to treat mild-to-moderate pain, and helps to relieve symptoms of arthritis (eg, osteoarthritis or rheumatoid arthritis), such as inflammation, swelling, stiffness, and joint pain. This medicine does not cure arthritis and will only help you as long as you continue to take it.
اطلاعات شناسنامهای قرص دیکلوفناک
در زیر میتوانید به طور خلاصه با مشخصات دیکلوفناک آشنا شوید:
طور خلاصه با مشخصات دیکلوفناک آشنا شوید:
نام تجاری | قرص دیکلوفناک سدیم، ولتارن، کاتافلام |
دسته دارویی | ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) |
اشکال دارویی | قرص، کپسول، پودر، ژل و شیاف |
دوزهای رایج | ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلیگرم |
موارد مصرف | تسکین درد و التهاب در آرتروز، روماتیسم مفصلی، کمردرد، دردهای عضلانی، میگرن، درد قاعدگی، درد پس از جراحی |
دوز مجاز | بزرگسالان ۵۰ تا ۱۵۰ میلیگرم در روز |
عوارض شایع | ناراحتی معده، سوزش سر دل، سردرد، سرگیجه، افزایش فشار خون |
عوارض جدی | زخم معده، خونریزی گوارشی، نارسایی کلیه یا کبد، حملات قلبی |
تداخلات دارویی | داروهای رقیقکننده خون (وارفارین)، داروهای فشار خون، داروهای ادرارآور، سایر NSAIDها |
ممنوعیت مصرف | حساسیت به NSAIDها، آسم شدید، نارسایی قلبی یا کلیوی پیشرفته، بارداری سهماهه سوم |
نحوه نگهداری | در دمای اتاق (۱۵-۳۰ درجه)، دور از رطوبت و نور، دور از دسترس کودکان |
نحوه مصرف قرص دیکلوفناک
قرص دیکلوفناک میتواند در دوزهای مختلف از ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی گرمی تولید شود که پزشک بسته به نوع و شدت درد شما یکی از آنها را تجویز میکند. شما باید بسته به تجویز پزشک، این دارو را بین ۲ تا ۴ بار در روز مصرف نمایید؛ به طوری که حداکثر دوز مصرفی، از ۷۵ تا ۱۵۰ میلی گرم در روز بیشتر نشود. معمولا برای دردهای خفیف و متوسط، مصرف ۴ قرص دیکلوفناک ۲۵ در روز و برای دردهای شدیدتر مصرف ۲ یا ۳ دیکلوفناک ۵۰ میلی گرمی تجویز میشود. تنظیم دوز این دارو برای کودکان زیر ۱۲ سال، حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود.
عوارض قرص دیکلوفناک
بعضی عوارض شایع دیکلوفناک که ممکن است رخ دهند و معمولا نیازی به مراقبت پزشکی ندارند شامل موارد زیر است:
- سوء هاضمه، نفخ، تهوع، استفراغ، درد معده
- اسهال یا یبوست
- سردرد، سرگیجه، خوابآلودگی
- تغییر در نتایج آزمایشات پزشکی
- خارش، تعریق
- گرفتگی بینی
- افزایش فشار خون
- تورم یا درد در دستها یا پاها
اما در صورت مشاهده علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
- نشانههای واکنش آلرژیک (کهیر، تنفس دشوار، تورم صورت یا گلو)
- واکنش شدید پوستی (تب، گلو درد، سوزش چشمها، درد پوستی، جوش قرمز یا بنفش همراه با تاول و پوسته پوسته شدن)
- علائم حمله قلبی یا سکته مغزی (درد قفسه سینه منتشر به فک یا شانه، بیحسی یا ضعف ناگهانی در یک طرف بدن، گفتار نامفهوم، تنگی نفس)
همچنین اگر علائم زیر ظاهر شد مصرف دارو را قطع کرده و بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید:
- هرگونه جوش پوستی (حتی خفیف)
- علائم شبیه آنفلوانزا
- مشکلات قلبی (تورم، افزایش ناگهانی وزن، تنگی نفس)
- مشکلات کلیوی (ادرار کم یا قطع شده، ادرار دردناک، تورم دستها یا پاها، خستگی یا تنگی نفس)
- مشکلات کبدی (تهوع، اسهال، درد شکم سمت راست بالا، خستگی، خارش، ادرار تیره، زردی پوست یا چشمها)
- علائم خونریزی معده (مدفوع خونی یا قیری، استفراغ خونی یا شبیه تفاله قهوه)
مطالعه بیشتر: آشنایی با قرص متوکاربامول
موارد احتیاط مصرف دیکلوفناک
دقت به نکات زیر پیش از مصرف دیکلوفناک، میتواند از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری نماید:
- اگر قصد دارید عمل جراحی، (حتی جراحی دندان) داشته باشید، پیش از آن به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید که دیکلوفناک مصرف میکنید.
- به پزشک درباره داروهای دارای نسخه و بدون نسخه، ویتامینها، مکملهای غذایی و داروهای گیاهی را مصرف میکنید اطلاع دهید.
- اگر ۷۵ سال یا بیشتر دارید، بدون نسخه پزشک قرص دیکلوفناک نخورید؛ همچنین این دارو را برای مدت طولانیتر یا با دوز بالاتر از مقدار تجویز شده استفاده نکنید.
- مصرف دیکلوفناک در حدود هفته بیستم بارداری یا بعد از آن، میتواند به جنین آسیب برساند و باعث ایجاد اختلالاتی در زایمان گردد.
- دیکلوفناک را با هیچ کس دیگری (حتی اگر علائمی مشابه شما دارد) به اشتراک نگذارید؛ زیرا ممکن است به آنها آسیبهای جبران ناپذیری وارد سازد.
- این دارو ممکن است پوست شما را نسبت به نور خورشید و لامپهای خورشیدی حساستر کند. به همین دلیل، در مدت استفاده از این دارو، قرار گرفتن در معرض نور میتواند باعث آفتاب سوختگی شود.
موارد منع مصرف مسکن دیکلوفناک
این دارو برای بعضی افراد قابل استفاده نیست؛ بنابراین، پیش از مصرف قرص دیکلوفناک، در صورت وجود هر یک از شرایط زیر، باید با پزشک خود مشورت نمایید تا در صورت لزوم، داروهای شما را عوض کند:
- سابقه واکنش آلرژیک به دیکلوفناک
- حساسیت به آسپرین یا سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
- ابتلا به آسم
- تجربه عوارض جانبی ناشی از مصرف NSAIDها شامل خس خس سینه، آبریزش بینی، تورم پوست
- سابقه زخم معده، خونریزی گوارشی یا پرفوراسیون معده
- فشار خون بالا (هایپرتانسیون)
- نارسایی قلبی، بیماری شدید کبدی یا بیماری کلیوی
- بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
- ابتلا به لوپوس
- اختلالات انعقادی
- بارداری، قصد بارداری یا دوره شیردهی
تداخلات دارویی قرص دیکلوفناک
اگر داروهای ضدافسردگی مصرف میکنید، قبل از استفاده از قرص دیکلوفناک با پزشک خود مشورت نمایید. مصرف همزمان برخی از داروهای ضدافسردگی با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ممکن است باعث افزایش احتمال کبودی یا خونریزی شود. همچنین پزشک خود را در جریان تمام داروهای مصرفی خود به ویژه موارد زیر قرار دهید:
- داروهای قلبی یا فشار خون، از جمله دیورتیکها (قرصهای ادرارآور)
- سایر شکلهای دیکلوفناک (مانند آرتروتک، پنسید، سولاراز، ژل ولتارن)
- داروهای رقیقکننده خون مانند وارفارین، کومادین یا جانتوون
- سایر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، ایندومتاسین، ملوکسیکام و…
دوره مصرف دیکلوفناک
مدت زمان مصرف قرص دیکلوفناک، بیش از هر چیز به دلیل مصرف آن بستگی دارد. برای مثال در مواردی مانند کمردرد، آسیب دیدگی یا پس از جراحی دندان، ممکن است فقط به مصرف ۱ تا ۲ روزه آن نیاز داشته باشید. اما برای بیماریهای مزمنی مانند روماتیسم، ممکن است به مصرف طولانی مدت آن نیاز پیدا کنید. اگر به مصرف قرص یا کپسول دیکلوفناک برای مدت طولانی نیاز داشته باشید، ممکن است پزشک دارویی برای محافظت از معده در برابر عوارض جانبی تجویز کند. بهترین روش مصرف، استفاده از کمترین دوز موثر در کوتاهترین زمان ممکن برای کنترل علائم بیماری است.
شرایط نگهداری مسکن دیکلوفناک
قرص دیکلوفناک را در بستهبندی اصلی خود و در دمای اتاق (دور از گرما و رطوبت زیاد) و خارج از دسترس کودکان نگهداری کنید. از قرار دادن دارو در محیطهای مرطوب خودداری نمایید. به طور کلی، تمام داروها را باید دور از دید و دسترس کودکان نگهداری کرد؛ زیرا بسیاری از ظروف و بستهبندیهای دارو در برابر کودکان مقاوم نیستند. این دارو باید دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شده و پس از گذشت انقضا دور ریخته شود.
جمع بندی
دیکلوفناک یکی از داروهای مسکن رایج است که برای کنترل و درمان دردهای خفیف تا نسبتا شدید تجویز میشود. این دارو در دسته ضدالتهابهای غیراستروئیدی (NSAID) دستهبندی میشود و میتواند برای تسکین دردهایی مانند آرتروز، میگرن، دردهای عضلانی، دردهای پریود و دردهای پس از جراحی مورد استفاده قرار گیرد؛ با این حال، مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمیشود. چنانچه از بیماریهایی مانند زخم معده، نارسایی قلبی، بیماریهای کلیوی، فشار خون و… رنج میبرید، لازم است پیش از مصرف قرص دیکلوفناک حتما به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف این دارو همچنین پس از هفته ۲۰ بارداری، میتواند برای جنین خطرناک باشد. چنانچه به راهنمایی بیشتری در این مورد نیاز دارید با هومکا تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- عوارض قرص دیکلوفناک سدیم ۱۰۰ چیست؟
عوارض دیکلوفناک سدیم ۱۰۰ میتواند شامل ناراحتی معده، سردرد، سرگیجه و در موارد نادرتری خونریزی معده یا مشکلات کلیوی باشد.
۲- اگر مصرف یک دوز دیکلوفناک را فراموش کردم، چه کاری باید انجام دهم؟
به محض یادآوری، آن را مصرف نمایید؛ اما اگر به زمان دوز بعدی نزدیک هستید، از مصرف آن خودداری کنید. هیچگاه دو دوز را به طور همزمان مصرف ننمایید.
۳- قرص دیکلوفناک ۲۵ برای چیست؟
برای کنترل دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، دردهای عضلانی و دردهای قاعدگی تجویز میشود.
۴- قرص دیکلوفناک سدیم برای چیست؟
این دارو برای کاهش التهاب و تسکین درد بیماریهایی مانند میگرن، آرتروز، روماتیسم مفصلی، دردهای عضلانی و دردهای پس از جراحی استفاده میشود.
منابع
nhsmayoclinicdrugsnhs.ukmedlinepluswebmdmedicalnewstoday
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.