آزمایش SGPT (ALT)

علائمی مانند ادرار تیره رنگ، ضعف و خستگی و تهوع و استفراغ، می‌تواند نشان از مشکل در کبد شما باشد. به طور کلی، آزمایش SGPT با بررسی آنزیم‌های کبدی، می‌تواند خیال شما را از مشکلات کبدی راحت کند. ابتلا به هپاتیت ویروسی، سرطان کبد، دیابت و مسمومیت،‌ با انجام آزمایش SGPT قابل تشخیص است. بهتر است بدانید که حدود ۲۵٪ افراد در دنیا با مشکلات کبدی روبرو هستند. از این رو، اگر قصد دارید تا در ارتباط با آزمایش SGPT بیشتر بدانید، ادامه مطالب را از دست ندهید.

SGPT یا ALT در آزمایش خون چیست؟

آزمایش SGPT یا ALT، به بررسی عملکرد کبد می‌پردازد. اگر بخواهیم کمی علمی‌تر آن را معرفی کنیم، باید گفت این تست به بررسی آنزیمی به نام آلانین آمینوترانسفراز می‌پردازد. حالا این آنزیم چیست و چرا اندازه‌گیری می‌شود؟  

جـگر یا کبـد بزرگترین غده در بدن است که در فرایند سوخت و ساز (متابولیسم) و گوارش نقش مهمی دارد. سوخت و ساز یا همان متابولیسم یعنی همان تکنیک‌هایی که بدن برای تبدیل غذا به انرژی انجام می‌دهد. یکی از این مواد غذایی پروتئین‌ها هستند. برای اینکه پروتئین در کبد تجزیه یا به اصطلاح سنتز شود به آنزیم نیاز دارد. آلانین آمینوترانسفراز یکی از همین آنزیم‌ها است که سطح آن در آزمایش SGPT بررسی می‌شود. بالا بودن ALT در آزمایش خون یعنی التهابی در کبد وجود دارد که باید مورد بررسی قرار گیرد.  

بروز التهاب در کبد بدون علامت نیست. این عضو در ذخیره کردن آهن، دفع سموم، تولید صفرا و ... کارکرد مهمی دارد. وقتی عملکرد آن دچار مشکل می‌شود یعنی باید نگران ذخایر آهن، ویتامین‌ها، تولید صفرا و هضم چربی و دفع سموم از بدن شد. 

علت تجویز آزمایشSGPT یا ALT چیست؟

SGPT آنزیمی است که سلول‌های کبدی آن را ترشح می‌کنند. با انجام این آزمایش میزان آسیب وارد شده به کبد ارزیابی می‌شود. وقتی کبد دچار آسیب شودT این آنزیم به داخل جریان خون آزاد می‌شود. بنابراین اگر مقدار SGPT در خون زیاد باشد مشکل کبدی برای پزشک محرز خواهد شد. تست ALT با عنوان تست SGPT یا گلوتامین پیروویک ترانسامیناز هم شناخته می‌شود.
آزمایش ALT به پزشک کمک می‌کند تا اختلالات مربوط به عملکرد کبد را بررسی کند. اشخاص زیادی این تست را به عنوان قسمتی از پنل کامل متابولیک انجام می‌دهند. پنل جامع متابولیک، آزمایش خون معمولی است که در آن سطح گلوکز خون، شیوه عملکرد کلیه و کبد بررسی می‌شود. از طریق این آزمایش، پزشک نمای کلی از وضعیت بیمار به دست می‌آورد. پزشک ممکن است به دلایل مختلف انجام این آزمایش را برای شما تجویز کند. از جمله این دلایل، به گفته سایت معتبر Web MD عبارتند از:

• در معرض ویروس هپاتیت قرار گرفته باشید.
• مصرف زیاد الکل
• سابقه خانوادگی بیماری کبدی داشته باشید.
• دارویی مصرف می‌کنید که ممکن است باعث آسیب به کبد شود.
• اگر علائم بیماری کبدی یا آسیب دیدگی کبد دارید ، مانند:
  • درد یا تورم شکم
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • پوست یا چشم زرد (بیماری به نام زردی)
  • ضعف
  • خستگی شدید (خستگی)
  • ادرار تیره رنگ
  • مدفوع رنگ روشن
  • خارش پوست

شرایط آزمایش SGPT یا ALT چیست؟ 

برای آزمایش SGPT به شرایط خاصی مانند ناشتا بودن نیازی نیست. اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید حتما راجع به آن با پزشک مشورت داشته باشید. مصرف برخی داروها بر نتیجه آزمایش می‌توانند تاثیرگذار باشند.

تفسیر آزمایش SGPT یا ALT چگونه است؟

در بیشتر موارد اگر نتایج آزمایش از میزان نرمال SGPT پایین‌تر باشد، پزشک تشخیص می‌دهد که کبد سالم است. البته پایین بودن مقادیر آنزیم‌ها از حد نرمال مطلقأ به معنای عدم نیاز مراجعه به پزشک و پیگیری روند درمان نیست زیرا به گفته برخی از پزشکان کم بودن مقدار آنزیم‌ها در مدت زمان طولانی می‌تواند اثر مخربی بر عملکرد کبد داشته باشد.

اگر در مورد پایین بودن عدد آنزیم‌ها در آزمایش نگران هستید، با پزشکتان صحبت کنید یا از خدمات پزشک متخصص در منزل استفاده کنید. خوب است بدانید که مقدار بالاتر از میزان نرمال ALT می‌تواند نشان دهنده صدمه به کبد باشد.
لازم به ذکر است که افزایش سطح ALT به میزان جزئی ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

• استفاده از مشروبات الکلی
• سیروز ( یعنی صدمه طولانی مدت به کبد یا ایجاد زخم کبد)
• مونونوکلئوز ( نوعی بیماری عفونی است)
• استفاده از داروهایی مانند استاتین‌ها، آسپرین و بعضی از داروهای خواب

مقدار نرمال ALT-SGPT  باید کمتر از ۴۱ باشد. مقدار بحرانی آزمایش ALT-SGPT بیشتر از ۵۰ است.

میزان نرمال SGPT در آزمایش خون چقدر است؟‌

میزان نرمال SGPT در آزمایش خون حدود ۷ تا ۵۶ واحد در هر لیتر است. نتیجه این تست در کنار آزمایش SGOT یا AST بررسی می‌‌شود. میزان نرمال  SGOT در آزمایش خون  ۵ تا ۴۰ واحد در هر لیتر در نظر گرفته شده است.

در بسیاری از اختلالات کبدی، میزان  SGPT بیشتر از SGOT است. این امر سبب می‌شود تا نسبت SGOT / SGPT پایین باشد. این نسبت برای افرادی که به هپاتیت الکلی، سیروز و جراحت ماهیچه‌ای مبتلا هستند، افزایش خواهد یافت. 

میزان نرمال SGPT  بر اساس نوع بافت طبق جدول زیر است: 

برای ثبت رایگان درخواست و تفسیر آزمایش خون می‌توانید همین حالا کلیک کنید. 

بالا بودن SGPT در آزمایش خون به چه معناست؟ 

مهم‌ترین دلیل افزایش آنزیم‌های کبدی را می‌توان بیماری کبد چرب معرفی نمود. تحقیقات نشان داده است که ۲۵ تا ۵۰ درصد مبتلایان به آنزیم‌های کبدی، کبدی چرب دارند. مقدار بالای آزمایش SGPT یا ALT در خون می‌تواند علامتی از بیماری‌های زیر باشد:

• ابتلا به تتراکلرید کربن
• ورود آسیب به کبد مانند هپاتیت ویروسی
• مسموم شدن از طریق سرب
• اکنش‌های دارویی
• ایجاد شوک در بدن
• نکروز تومور بزرگ
• مسموم شدن با استامینوفن
• هپاتیت
• سندرم متابولیک
• بیماری سلیاک
• دیابت
• هپاتیت اتوایمیون (در این بیماری سیستم ایمنی به سلول‌های كبد حمله می‌کند)
• هموکروماتوز (بیماری است که در اثر جذب زیاد آهن ایجاد می‌شود)
• عفونت سایتومگالوویروس یا CMV
• منونوکلئوز
• سرطان کبد. این بیماری می‌تواند آنزیم‌های کبدی را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال در مراحل ابتدایی بیماری، سطح آزمایش SGPT و SGOT دچار تغییر نخواهد شد. سطح  آنزیم‌های کبدی SGOT و SGPT باید زیر ۴۰ باشد. در چنین شرایطی به نتیجه آزمایش بیلی روبین نیز توجه می‌شود. سطح آن باید کمتر از دو باشد. 

اگر مقدار این آنزیم در خون کمی بالاتر از حد معمول باشد عوارض زیر در بدن بیمار نمایان می‌شود:

• رسوب چربی در کبد
• بیماری‌های مزمن کبد مثل سیروز

چگونه سطح SGPT در آزمایش خون را کاهش دهیم؟

صرف نظر از اینکه چه چیزی باعث افزایش سطح ALT شده است، مهم است که با پزشک خود برای یافتن و رفع علت زمینه‌ای آن مشورت کنید. اما در این بین، چند نکته وجود دارد که می‌تواند به کاهش سطح ALT شما کمک کند. سایت Healthline موارد زیر را برای کاهش ALT یا SGPT در آزمایش خون توصیه کرده است:
 

قهوه بنوشید.

نتایج تحقیقات نشان داده است که قهوه ممکن است اثر محافظتی بر کبد داشته باشد و نوشیدن آن می‌تواند آنزیم‌های کبدی را کاهش دهد.

یک بررسی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که نوشیدن ۱ تا ۴ فنجان قهوه در روز می‌تواند به کاهش سطح ALT و کاهش خطر ابتلا به بیماری های کبدی و سرطان کمک کند.

فولات بیشتری مصرف کنید یا اسید فولیک مصرف کنید.

مصرف بیشتر غذاهای غنی از فولات و افزودن مکمل اسید فولیک به رژیم غذایی هر دو با کاهش سطح ALT مرتبط هستند.

برخی غذاهای غنی از فولات عبارتند از:

• سبزیجات برگدار، از جمله کلم پیچ و اسفناج
• مارچوبه
• حبوبات
• کلم بروکسل
• چغندر
• موز

تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید.

داشتن یک رژیم غذایی سالم‌تر می‌تواند به کاهش سطح ALT و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی کمک کند.

همچنین می‌توانید این نکات را در برنامه‌ریزی هفتگی وعده‌های غذایی خود بگنجانید:

• حداقل دو بار در هفته ماهی بخورید.
• چربی های اشباع شده و ترانس را با چربی‌های غیراشباع جایگزین کنید.
• غلات کامل غنی از فیبر را انتخاب کنید.
• پروتئین های حیوانی بدون چربی مانند مرغ یا ماهی بدون پوست را انتخاب کنید.
• مصرف غذاهای سرخ شده را محدود کنید.
• در میان وعده خود اجیل‌ها را بگنجلانید.

بررسی آنزیم‌های کبدی با آزمایش SGPT و SGOT

SGOT و SGPT در آزمایش خون به بررسی آنزیم‌های کبدی می‌پردازند. نتیجه این آزمایشات در تشخیص کبد چرب مفید است. کبد چرب یکی از بیماری‌های رایج است که داشتن رژیم غذایی پرچرب و عدم تحرک از مهمترین دلایل بروز آن به‌شمار می‌رود. زمانی که بیماری در مراحل ابتدایی قرار دارد، اصطلاحا گفته می‌شود کبد چرب گرید ۱ اتفاق افتاده است. اگر بیماری در این مرحله به درستی درمان نشود، احتمال بروز سیروز کبدی وجود دارد. 

بررسی میزان SGPT و SGOT در آزمایش خون 

میزان SGPT در آزمایش خون می‌تواند از روزی نسبت به روز دیگر متغیر باشد. این تغییرات چیزی بین ۱۰ تا ۳۰ درصد است. همچنین سطح این آنزیم در طی روز هم دستخوش تغییرات است. معمولا میزان ALT در بعد از ظهر ۴۵ درصد بیشتر از صبح است. همچنین تا سن ۱۵ سالگی سطح SGPT بالاتر از SGOT خواهد بود. هر چقدر سن بالاتر می‌رود، این رابطه معکوس خواهد شد. یعنی در سنین بالاتر سطح SGOT بالاتر از SGPT در آزمایش خون است. این رابطه بندرت در برخی افراد پس از ۶۰ سالگی متفاوت است. 
ورزش می‌تواند بر روی سطح SGOT تاثیر بگذارد. این در حالی است که بر میزان SGPT تاثیر کمتری دارد. ورزش شدید یا بدنسازی سطح AST را می‌تواند تا ۳ برابر افزایش دهد. این عدد برای SGPT تا ۵۰ درصد می‌رسد. این تغییرات بیشتر در مردان دیده می‌شود. ورزش در زنان کمتر بر روی میزان SGPT و SGOT تاثیر می‌گذارد. 

نسبت SGOT و SGPT در آزمایش خون چگونه است؟

با بروز هرگونه هر گونه آسیب به سلول‌های کبدی، آنزیم SGPT، آزاد می‌شود. پس از آن فعالیت SGOT شروع خواهد شد. در هپاتیت ویروسی، نسبت SGPT/SGOT بیشتر از یک است در غیر این صورت نسبت SGPT/SGOT کمتر از یک خواهد بود.

نسبت SGOT (AST) به SGPT (ALT) در موارد زیر بیشتر از یک است:

• بیمار مبتلا به بیماری‌های کبدی الکلی (سیروز) است. 

• احتقان کبد.

• تومور متاستاتیک کبد.

نسبت SGOT (AST) /SGPT (ALT)  در موارد زیر کمتر از یک است:

• هپاتیت حاد
• هپاتیت ویروسی.
• مونونوکلئوز عفونی

نسبت SGOT (AST) به SGPT (ALT)  در جدول زیر آمده است:

میزان SGPT در هپاتیت حاد ویروسی چگونه است؟

• میزان SGPT در آزمایش خون قبل در مبتلایان به هپاتیت حاد ویروسی، قبل از بروز زردی افزایش می‌یابد. 
• سطح SGPT پس از ۷ تا ۱۲ روز از زردی به بالاترین حد خود می‌رسد. 
• پس از آن به آرامی سطح این آنزیم کبدی در بدن کاهش می‌یابد. 
• پس از گذشت سه تا چهار هفته از زردی، میزان نرمال SGPT در خون دیده می‌شود. 

تست های مرتبط با آزمایش SGPT یا ALT

آزمایش SGPT یا ALT در اکثر مواقع به همراه تست‌های دیگری مانند آزمایش AST، آزمایش ALP یا آلکالن فسفاتاز، آزمایش LDH یا لاکتات دهیدروژنار و  آزمایش بیلی روبین انجام می‌شود. این تست‌های مکمل به عنوان بخشی از پنل غربالگری کبد به منظور کمک به تشخیص اختلالات کبدی تجویز می‌شود. ALT و AST دو تست بسیار مهم هستند که در کنار یکدیگر پزشک را برای تشخیص آسیب به کبد راهنمایی می‌کنند. در واقع فاکتور ALT بیشتر در مقایسه با نتایج آزمايش‌های دیگری همچون آلکالین فسفاتاز (ALP) و بیلی روبین برای کمک به تشخیص نوع بیماری کبد استفاده می‌شود.

آزمایش SGPT یا ALT در منزل با هومکا

اگر قصد انجام آزمایش ALT یا سایر خدمات آزمایشگاهی را دارید، می‌توانید  به راحتی آزمایشگاه را به منزل بیاورید. مجموعه هومکا با همکاری مجهزترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می‌دهد.

برای انجام خدمات آزمایش در منزل و تفسیر آزمایش، با تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱، به راحتی می‌توانید تا درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. همچنین با کلیک بر روی بنر زیر نیز، این امکان برای شما فراهم است تا درخواست آزمایش در منزل خود را ثبت کنید. پس از مدت زمان کوتاهی، همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگی‌های لازم صورت خواهد گرفت. همچنین بهتر است بدانید که جواب آزمایش شما نیز در کوتاه‌ترین زمان در اختیارتان قرار خواهد گرفت.