هپاتیت A چیست؟ + طول عمر بیماران هپاتیت آ

هپاتیت A یک عفونت کبدی بسیار مسری است که توسط ویروس هپاتیت A پدید می‌آید. این ویروس یکی از چندین نوع ویروس هپاتیت است که باعث التهاب کبد شده و بر عملکرد آن تأثیر منفی دارد. شایع‌ترین راه انتقال هپاتیت A از راه غذا و آب آلوده و تماس نزدیک با شخص یا شیء آلوده است. موارد خفیف هپاتیت A نیازی به درمان ندارند. اکثر افرادی که مبتلا هستند بی‌آنکه آسیبی به کبد آن‌ها وارد شود، بهبود می‌یابند. رعایت بهداشت فردی، نظیر شستن مکرر دست‌ها، یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A است. البته برای افرادی که بیشتر در معرض خطر این ویروس قرار دارند واکسن نیز در دسترس است.

فهرست مطالب

علائم هپاتیت A

علائم و نشانه‌های هپاتیت A معمولاً تا چند هفته پس از آلوده‌شدن به ویروس ظاهر نمی‌شوند. لازم به ذکر است که این علائم در همه افراد مبتلا به هپاتیت آ بروز نمی‌کند. شایع‌ترین علائم ابتلا شامل موارد زیر است:

• خستگی
• حالت تهوع و استفراغ
• درد و ناراحتی شکمی به‌خصوص در سمت راست و زیر دنده‌ها
• مدفوع به رنگ خاک رس
• ازدست‌دادن اشتها
• تب خفیف
• ادرار تیره
• درد مفاصل
• زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)
• خارش شدید بدن

این علائم نسبتاً خفیف هستند و در عرض چند هفته خودبه‌خود برطرف می‌شوند. بااین‌حال، در موارد اندکی احتمال مزمن شدن عفونت و آسیب به کبد وجود دارد.

علت ابتلا به هپاتیت A

ویروس هپاتیت A پس از ورود به بدن سلول‌های کبد را آلوده می‌کند و باعث التهاب می‌شود. التهاب می‌تواند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد و علائم و نشانه‌های هپاتیت A را ایجاد کند. این ویروس معمولاً زمانی منتقل می‌شود که غذا یا آب آشامیدنی به مدفوع آلوده شده است، حتی اگر آلودگی بسیار جزئی باشد. هپاتیت A از طریق عطسه یا سرفه سرایت نمی‌کند. در این بخش از مقاله به مهم‌ترین راه‌های انتشار این ویروس می‌پردازیم:

• مصرف غذاهایی که توسط فردی مبتلا به هپاتیت A تهیه ‌شده باشد
• صرف غذا با دست‌های نشسته پس از استفاده از توالت
• مصرف آب آلوده
• صدف خام به‌ویژه صدف آب‌های آلوده
• تماس نزدیک با فردی که آلوده شده است
• رابطه جنسی با فردی که مبتلا به ویروس است

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

درصورتی‌که علائم یا نشانه‌های هپاتیت آ را در خود می‌بینید به پزشک مراجعه کنید. دریافت واکسن هپاتیت A یا تزریق ایمونوگلوبولین در طی دو هفته پس از قرار گرفتن در معرض هپاتیت A ممکن است شما را از ابتلا به عفونت محافظت کند. همچنین در موارد زیر دریافت واکسن هپاتیت آ با تشخیص پزشک می‌تواند برای پیشگیری از بروز عفونت اثربخش باشد:

• اخیراً به خارج از کشور به‌ویژه کشورها یا مناطقی با بهداشت ضعیف سفر کرده‌اید
• در رستورانی که اخیراً در آن غذا خورده‌اید، شیوع هپاتیت A گزارش‌شده است
• یکی از نزدیکانتان مانند اعضای خانواده و یا هم‌اتاقی به هپاتیت آ مبتلا شده است
• اخیراً با فردی که هپاتیت آ دارد تماس جنسی داشته‌اید

عوامل خطر ابتلا به عفونت هپاتیت آ

موارد زیر خطر ابتلا به هپاتیت A را افزایش می‌دهد:

• سفر یا کار در مناطقی که هپاتیت A شایع است
• شغل‌های مراقبت از کودکان مثل پرستار کودک و یا مربی مهدکودک
• زندگی با فرد مبتلا به هپاتیت آ
• مردان همجنسگرا
• هر نوع تماس جنسی با فرد آلوده به هپاتیت A
• افراد HIV مثبت
• افراد بی‌خانمان
• مبتلایان به اختلال فاکتور انعقادی مانند هموفیلی
• استفاده از هر نوع مواد مخدر (نه فقط داروهای تزریقی)

عوارض هپاتیت A

برخلاف سایر انواع هپاتیت ویروسی، هپاتیت A باعث آسیب طولانی‌مدت به کبد نمی‌شود. در موارد نادر، هپاتیت آ ممکن است وارد فاز مزمن شده و باعث از دست دادن رفتن عملکرد کبد، به‌ویژه در افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کبدی شود. درمان نارسایی‌های کبدی مستلزم بستری شدن در بیمارستان و دریافت مراقبت‌های ویژه است. برخی از بیماران مبتلا به نارسایی کبد ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشند.

به گفته وب‌سایت mayoclinic اگر مبتلا به هپاتیت A هستید لازم است که در ابتدا اقداماتی را برای کاهش خطر انتقال هپاتیت آ به دیگران انجام دهید:

• از رابطه جنسی خودداری کنید: در صورت ابتلا به هپاتیت آ از هرگونه فعالیت جنسی خودداری کنید. فعالیت جنسی می‌تواند عفونت را به همسرتان منتقل کند. کاندوم‌ها نیز اثر حفاظتی کافی در پیشگیری از انتقال هپاتیت آ ندارند
• بهداشت فردی را رعایت کنید: پس از استفاده از توالت و یا تعویض نوار بهداشتی، دست‌های خود را کاملاً با آب و صابون بشویید. حداقل ۲۰ ثانیه دست‌های خود را بشویید و سپس با دستمال یک‌بارمصرف خشک کنید
• عدم تهیه غذا برای دیگران: درصورتی‌که مبتلا به عفونت هپاتیت آ هستید از تهیه غذا برای دیگران خودداری کنید. این کار به‌راحتی عفونت را به دیگران منتقل می‌کند

پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A

واکسن هپاتیت A قادر است از ابتلای فرد به عفونت هپاتیت آ جلوگیری کند. واکسن معمولاً در دو دوز تزریق می‌شود به طوری که ۶ ماه پس از اولین دوز، دوز بوستر نیز تزریق می‌شود. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، واکسن هپاتیت آ را برای افراد زیر توصیه می‌کند:

• همه کودکان بزرگ‌تر از یک سال که واکسن‌های بدو تولد را دریافت نکرده‌اند
• هر فردی بزرگ‌تر از یک سال که بی‌خانمانی را تجربه می‌کند
• نوزادان ۶ تا ۱۱ ماهه که در سفرهای بین‌المللی هستند
• خانواده و مراقبینی که فرزندخوانده آن‌ها اهل از کشورهای آلوده به هپاتیت A هستند
• افرادی که در تماس مستقیم با بیماران مبتلا به هپاتیت آ هستند
• کارمندان آزمایشگاهی که با هپاتیت آ در تماس باشند
• زندگی یا سفر به نقاطی از جهان که هپاتیت آ شایع است
• افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند
• افراد مبتلا به اختلالات انعقادی
• افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی، ازجمله هپاتیت B یا هپاتیت C

اگر در خصوص ابتلا به هپاتیتA نگران هستید، می‌توانید با مشورت پزشک واکسن را دریافت کنید.

زمان سفر نکات ایمنی را رعایت کنید

اگر به نقاطی از جهان سفر می‌کنید که در آن شیوع هپاتیتA زیاد است، این اقدامات را جهت پیشگیری از عفونت هپاتیت انجام دهید:

• تمام میوه‌ها و سبزیجات تازه را خودتان بشویید و پوست بگیرید
• گوشت و ماهی را خام یا نیم‌پز نخورید
• آب‌معدنی مصرف کنید و هنگام مسواک‌زدن نیز از آن استفاده کنید
• از تمام نوشیدنی‌هایی که کیفیت و بهداشت آن‌ها مبهم است، دوری کنید
• اگر آب‌معدنی در دسترس نیست، آب لوله‌کشی را قبل از مصرف بجوشانید
• بهداشت فردی را به‌خوبی رعایت کنید
• دست‌های خود را به‌طور مرتب به‌ویژه بعد از استفاده از توالت و قبل از صرف غذا بشویید

تشخیص هپاتیت A

از آزمایش خون به‌منظور تشخیص هپاتیتA استفاده می‌شود. نمونه خون وریدی معمولاً از ساعد گرفته‌شده و به بخش آزمایشگاهی برای شناسایی ویروس ارسال می‌شود. معمولا زمانی که عفونت هپاتیت A در بدن وجود داشته باشد، آنزیم‌های کبدی مثل SGPT و AST تغییر می‌کنند. به همین دلیل اگر مشکوک به هپاتیت A باشید، پزشک فاکتورهای AST و  SGPT در آزمایش خون را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.

همچنین برای تشخیص هپاتیت A و سایر بیماری‌هایی که از طریق رابطه جنسی محافظت نشده منتقل می‌شوند، می‌توانید آزمایش بیماری‌های مقاربتی را در منزل و با هومکا انجام دهید.

طول عمر بیماران هپاتیت آ چقدر است؟

در صورت ابتلای فرد به بیماری هپاتیت آ، علائم بیماری ۲ تا ۷ هفته بعدازآن بروز می‌کنند. این علائم معمولاً بعد از دو ماه فروکش می‌کند. در برخی از موارد شدید بیماری، علائم تا ۶ ماه ادامه خواهد داشت. مرگ بر اثر هپاتیت A، بسیار نادر است. ازاین‌رو طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت ا مانند سایر افراد است. بیماری‌های مزمن کبدی بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود.

خود مراقبتی برای درمان هپاتیت

درمان قطعی برای هپاتیت A وجود ندارد و راهکار درمانی این است که سیستم ایمنی تقویت شود تا بتواند ویروس هپاتیت A را از بدن پاک کند. در بیشتر موارد، سیستم ایمنی قادر است در کمتر از ۶ ماه ویروس را حذف کند. یکی دیگر از راهکارهای درمانی، کنترل علائم و افزایش کیفیت زندگی است. نکات زیر در تسریع بهبودی مؤثرند:

• استراحت کافی: بسیاری از افراد مبتلا به عفونت هپاتیت A دچار خستگی مفرط و افت انرژی هستند
• کاهش حالت تهوع: درمان حالت تهوع می‌تواند میل به غذاخوردن را افزایش دهد و همین امر به سهم خود در تقویت سیستم ایمنی تأثیر بسزایی دارد
• افزایش میان وعده‌ها: سعی کنید که به‌جای وعده‌های پرحجم و سنگین، میان وعده‌های خود را افزایش دهید تا فشار به دستگاه گوارش به حداقل برسد
• رژیم غذایی متعادل و مقوی: غذاهای پرکالری و مقوی را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا انرژی لازم برای سیستم ایمنی تأمین شود
• خودداری از مصرف الکل: پردازش الکل برای کبد کار سخت و طاقت‌فرسایی است و می‌تواند به تشدید التهاب کبدی منتهی شود
• عدم مصرف خودسرانه دارو: اگر به هپاتیت مبتلا هستید هیچ دارویی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.