قرص متفورمین برای چیست؟ بهترین زمان مصرف و عوارض کلی!

 

افراد مبتلا به دیابت و قند خون بالا، ممکن است به تدریج و با گذشت زمان دچار عوارض جدی و خطرناک شوند. از این عوارض می‌توان به بیماری قلبی، سکته مغزی، مشکلات کلیوی، آسیب عصبی و مشکلات چشمی اشاره کرد. به همین دلیل، در صورت ابتلا به این بیماری، باید با مصرف دارو، ایجاد تغییر در سبک زندگی و بررسی منظم پزشکی، به کنترل قند خون خود کمک کنید. قرص متفورمین یکی از رایج‌ترین داروهایی است که برای این بیماری تجویز می‌شود و می‌تواند نقش بسیار موثری در کنترل قند خون داشته باشد. در این مقاله، به معرفی این دارو می‌پردازیم و نحوه مصرف، تداخلات دارویی و موارد منع مصرف آن را بررسی می‌کنیم.

قرص متفورمین برای چیست؟

متفرمین برای درمان دیابت نوع دو استفاده می‌شود. در این نوع از دیابت، بدن به طور طبیعی از انسولین (ماده‌ای ضروری در بدن که به جذب قند توسط سلول‌ها کمک می‌کند) استفاده نمی‌کند و در نتیجه نمی‌تواند میزان قند خون را کنترل نماید. این دارو ممکن است به تنهایی، یا همراه با سایر داروها مانند انسولین تجویز شود.

قرص متفرمین در دسته‌ای از داروها به نام «بی‌گوانیدها» قرار دارد که می‌تواند میزان گلوکز جذب شده از غذا و مقدار گلوکز تولید شده توسط کبد شما را کاهش دهد. این دارو همچنین پاسخ بدن شما به انسولین را افزایش می‌دهد. باید توجه داشت که متفرمین برای درمان دیابت نوع ۱ استفاده نمی‌شود. در دیابت نوع یک بدن انسولین تولید نمی‌کند و در نتیجه نمی‌تواند میزان قند خون را کنترل کند.

اطلاعات شناسنامه‌ای متفورمین

در جدول زیر می‌توانید مشخصات داروی متفورمین را به طور خلاصه مشاهده کنید:

نام ژنریک دارو	متفورمین (Metformin)
نام‌های تجاری	گلوکوفاژ، گلومتزا، فورتامت
اشکال دارویی	قرص معمولی، قرص پیوسته رهش، شربت
کاربردها	درمان دیابت نوع ۲، کمک به مدیریت سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، پیش‌دیابت، دیابت بارداری، کنترل افزایش وزن ناشی از داروهای ضد روان‌پریشی
مکانیسم عمل	کاهش تولید قند در کبد، کاهش جذب قند از روده، افزایش حساسیت بدن به انسولین
عوارض شایع	مشکلات گوارشی (دل‌درد، تهوع، اسهال، نفخ، سوزش سر دل)
عوارض جدی	اسیدوز لاکتیک (نادر)، هیپوگلیسمی (قند خون پایین)، کاهش سطح ویتامین B12
تداخل‌های دارویی	داروهای کورتونی، داروهای ادرارآور (مثل فوروزماید)، داروهای قلب و فشار خون، هورمون‌ها (استروژن، پروژسترون)
مصرف در بارداری و شیردهی	حتما با نظارت پزشک مصرف شود.
احتیاط‌ها	در صورت وجود مشکلات شدید کلیوی، کبدی، نارسایی قلبی یا عفونت‌های شدید با احتیاط فراوان مصرف شود. از قطع ناگهانی دارو بدون دستور پزشک خودداری گردد.

اشکال دارویی متفورمین

رایج‌ترین اشکال دارویی متفورمین شامل موارد زیر است:

• قرص معمولی ۵۰۰، ۶۲۵، ۷۵۰، ۸۵۰ و ۱۰۰۰ میلی گرمی
• قرص پیوسته رهش ۵۰۰، ۷۵۰ و ۱۰۰۰ میلی گرمی
• شربت ۵۰۰ میلی گرمی در هر ۵ میلی لیتر
• سوسپانسیون خوراکی پیوسته رهش ۵۰۰ میلی گرمی در هر ۵ میلی لیتر

کاربرد قرص متفورمین

اگرچه معجزه متفورمین اغلب در کنترل قند خون بیماران دیابت نوع ۲ شناخته شده است، اما می‌تواند کاربردهای دیگری نیز داشته باشد. برای مثال، این دارو می‌تواند برای عملکرد قلبی بیماریان دیابتی مفید باشد و باعث نرخ پایین‌تر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی در این اقراد می‌شود. همچنین گاهی به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا وزن اضافی خود را کاهش دهند. به طور کلی، این دارو می‌تواند در موارد زیر استفاده شود:

۱- پیش‌دیابت

افراد مبتلا به پیش‌دیابت دارای قند خون بالایی هستند که هنوز به حد دیابت کامل نرسیده است. قرص متفرمین ممکن است دیابت را در این افراد به تاخیر بیندازد یا حتی از آن جلوگیری کند.

۲- دیابت بارداری

زنان باردار ممکن است دچار قند خون بالا شوند که پس از زایمان به حالت عادی بازمی‌گردد. این دارو می‌تواند به کنترل قند خون در دوران بارداری کمک کند.

۳- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

این اختلال معمولا در زنان جوانی رخ می‌دهد که تخمدان‌های آنان کیست‌های متعدد ایجاد می‌کند. بی‌نظمی‌های قاعدگی و مشکلات ناباروری در این بیماری شایع هستند. اگرچه نتایج مطالعات بالینی در مورد اثرگذاری قرص متفورمین برای تنبلی تخمدان متناقض است، اما این دارو سال‌ها برای این زنان، به دلیل تاثیر متفورمین بر قاعدگی، باروری و قند خون بالا تجویز شده است.

۴- افزایش وزن ناشی از داروهای ضد روان‌پریشی

داروهای روانپزشکی، داروهای قدرتمندی هستند که برای بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی تجویز می‌شوند. یکی از عوارض جانبی رایج، افزایش وزن قابل توجه است. متفرمین ممکن است افزایش وزن را در این افراد کاهش دهد.

علاوه بر موارد ذکر شده، محققان در حال بررسی اثرگذاری متفرمین در موارد زیر هستند:

• کاهش خطر سرطان در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲: این سرطان‌ها شامل سرطان پستان، روده بزرگ و پروستات می‌شود.
• کاهش خطر زوال عقل و سکته مغزی: برخی مطالعات میزان پایین‌تر زوال عقل و همچنین کاهش سکته مغزی را در میان افراد دیابتی که متفرمین مصرف می‌کنند را نشان می‌دهد.
• کند کردن پیری، پیشگیری از بیماری‌های سالمندی: بعضی مطالعات نشان می‌دهند که متفرمین ممکن است روند پیری را کند کرده و امید به زندگی را افزایش دهد.

میزان اثربخشی قرص متفورمین

با مصرف متفورمین، احتمالا کاهش قند خون خود را در ۱ تا ۲ هفته مشاهده می‌کنید؛ اما اثر کامل آن ممکن است ۲ تا ۳ ماه طول بکشد. در صورت داشتن هر سوالی در این مورد، از پزشک خود مشورت بگیرید. مطالعات متعددی نشان داده است که این دارو، مقدار گلوکزی را که بدن شما از غذاها و نوشیدنی‌ها جذب می‌کند، کاهش می‌دهد؛ همچنین می‌تواند مقدار قندی را که کبد شما تولید می‌کند کم کرده و به عملکرد بهتر انسولین طبیعی بدن شما کمک نماید.

نحوه مصرف متفورمین

متفرمین باید همراه با غذا مصرف شود تا به کاهش عوارض جانبی معده یا روده که ممکن است در هفته‌های اول درمان رخ دهد، کمک کند. قرص معمولی و قرص پیوسته رهش را به طور کامل با یک لیوان پر آب قورت دهید؛ همچنین از خرد کردن، شکستن و جویدن آن پرهیز کنید. در هنگام مصرف قرص آهسته رهش، ممکن است بخشی از قرص پس از جذب دارو توسط بدن، در مدفوع شما دیده شود. این مسئله طبیعی است و جای نگرانی ندارد. دوز مصرفی رایج این دارو برای دیابت نوع ۲ به شرح زیر است:

قرص‌های آهسته رهش

برای مصرف بزرگسالان:

• متفورمین به تنهایی برند Fortamet: در ابتدا ۱۰۰۰ میلی گرم یک بار در روز همراه با شام؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. با این حال، دوز معمولا بیش از ۲۵۰۰ میلی گرم در روز نیست.
• متفورمین به تنهایی برند Glucophage و Glumetza: در ابتدا متفورمین ۵۰۰ میلی گرمی یک بار در روز همراه با شام؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود افزایش دهد. با این حال، دوز مصرف معمولا بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز نیست.
• متفرمین همراه با سولفونیل اوره: پزشک دوز هر دارو را تعیین خواهد کرد.
• متفرمین همراه با انسولین: در ابتدا ۵۰۰ میلی گرم یک بار در روز؛ سپس، پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را هر هفته ۵۰۰ میلی‌گرم افزایش دهد تا زمانی که قند خون شما کنترل شود. با این حال، دوز معمولا بیش از ۲۵۰۰ میلی‌گرم در روز نیست.

برای مصرف در کودکان:

• مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

سوسپانسیون خوراکی پیوسته رهش

• بزرگسالان: در ابتدا ۵ میلی لیتر یک بار در روز همراه با شام؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را هفته‌ای ۵ میلی لیتر افزایش دهد تا زمانی که قند خون شما کنترل شود. با این حال، دوز آن معمولا بیش از ۲۰ میلی‌لیتر در روز نیست.
• کودکان ۱۰ تا ۱۶ سال: در ابتدا، ۵ میلی لیتر یک بار در روز همراه با شام؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز مصرفی شما را هفته‌ای ۵ میلی لیتر افزایش دهد تا زمانی که قند خون شما کنترل شود. با این حال، دوز مصرفی معمولا بیش از ۲۰ میلی لیتر در روز نیست.
• کودکان کمتر از ۱۰ سال: مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

شربت متفورمین

برای مصرف بزرگسالان:

• متفرمین به تنهایی: در ابتدا، ۵ میلی لیتر دو بار در روز یا ۸.۵ میلی‌لیتر یک بار در روز همراه با غذا؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. با این حال، دوز مصرفی معمولا بیش از ۲۵.۵ میلی‌لیتر در روز نیست.
• متفرمین همراه با سولفونیل اوره: پزشک دوز هر دارو را تعیین خواهد کرد.
• متفرمین همراه با انسولین: در ابتدا ۵ میلی‌لیتر یک بار در روز؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. با این حال، دوز آن معمولا بیش از ۲۵ میلی‌لیتر در روز نیست.

برای مصرف کودکان:

• کودکان ۱۰ تا ۱۶ سال: در ابتدا ۵ میلی لیتر دو بار در روز همراه با غذا؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. با این حال، دوز مصرفی آن معمولا بیش از ۲۰ میلی‌لیتر در روز نیست.
• کودکان کمتر از ۱۰ سال: مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

قرص معمولی

برای مصرف بزرگسالان:

• متفرمین به تنهایی: در ابتدا قرص متفورمین ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز همراه با صبحانه و شام، یا ۸۵۰ میلی‌گرم در روز همراه با صبحانه؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. بعدا ممکن است پزشک از شما بخواهد ۵۰۰ یا ۸۵۰ میلی‌گرم را دو تا سه بار در روز همراه با غذا مصرف کنید. با این حال، دوز معمولا بیش از ۲۵۵۰ میلی‌گرم در روز نیست.
• متفرمین همراه با سولفونیل اوره: پزشک دوز هر دارو را تعیین خواهد کرد.
• متفرمین همراه با انسولین: در ابتدا ۵۰۰ میلی‌گرم در روز. پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را هر هفته ۵۰۰ میلی گرم افزایش دهد تا زمانی که قند خون شما کنترل شود. با این حال، دوز معمولا بیش از ۲۵۰۰ میلی‌گرم در روز نیست.

برای مصرف کودکان:

• کودکان ۱۰ تا ۱۶ سال: در ابتدا ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز همراه با صبحانه و شام؛ پزشک در صورت لزوم ممکن است دوز شما را تا زمانی که قند خون شما کنترل شود، افزایش دهد. با این حال، دوز آن معمولا بیش از ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز نیست.
• کودکان کمتر از ۱۰ سال: مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.

موارد احتیاط مصرف متفورمین

پیش از مصرف قوص متفورمین حتما به نکات زیر توجه کنید:

• بسیار مهم است که به‌ویژه در هفته‌های اول مصرف این دارو، تحت نظر پزشک باشید. ممکن است نیاز به آزمایش خون و ادرار برای بررسی اثرات ناخواسته باشد.
• این دارو ممکن است با ماده حاجب مورد استفاده در رادیولوژی یا سی تی اسکن تداخل داشته باشد و نیاز به تقوف مصرف دارو باشد.
• مصرف دارو را باید قبل از هرگونه معاینه پزشکی یا آزمایشی که ممکن است باعث کاهش دفع ادرار نسبت به حالت عادی شود، متوقف کنید. در صورت بررسی عملکرد کلیه و طبیعی بودن آن، ممکن است به شما توصیه شود که ۴۸ ساعت پس از معاینات یا آزمایشات، مصرف دارو را مجددا شروع کنید.
• مطمئن شوید که هر پزشک یا دندانپزشکی که شما را درمان می‌کند، می‌داند که از این دارو استفاده می‌کنید.
• مصرف الکل ممکن است باعث افت شدید قند خون شود. این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
• سایر اعضای خانواده باید بیاموزند که چگونه از بروز عوارض جانبی جلوگیری کنند یا در صورت بروز عوارض چگونه کمک کنند.
• ممکن است به دلیل مشکلاتی که می‌تواند در بارداری برای بیماران دیابتی رخ دهد، مشاوره در مورد کنترل بارداری لازم باشد.
• در طول سفر یا شرایط اضطراری، سعی کنید زمان وعده‌های غذایی خود را تا حد امکان به زمان معمول آن نزدیک نگه دارید.
• در شرایط خاص، مقدار زیاد متفرمین می‌تواند باعث اسیدوز لاکتیک شود. علائم اسیدوز لاکتیک شدید و ناگهانی هستند و معمولا زمانی رخ می‌دهند که سایر بیماری‌ها غیرمرتبط با دارو وجود داشته و بسیار شدید باشند، مانند حمله قلبی یا نارسایی کلیه. در صورت بروز علائم اسیدوز لاکتیک، باید فوراً کمک پزشکی فوری دریافت کنید.
• این دارو ممکن است باعث تخمک‌گذاری زودهنگام در برخی زنان شود. این مسئله می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد.
• این دارو ممکن است باعث هیپوگلیسمی (قند خون پایین) شود. قند خون پایین باید قبل از اینکه باعث بیهوشی شما شود، درمان شود.
• هایپرگلیسمی (قند خون بالا) ممکن است در صورت مصرف نکردن دوز کافی یا فراموش کردن یک دوز از دارو، پرخوری یا عدم پیروی از برنامه غذایی رخ دهد. قند خون بالا می‌تواند بسیار جدی باشد و باید بلافاصله درمان شود.

موارد منع مصرف متفورمین

مصرف متفرمین برای برخی افراد مناسب نیست. به همین دلیل، در صورت وجود هر یک از موارد زیر، قبل از شروع مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید:

• اگر قبلا واکنش آلرژیک به متفرمین یا سایر داروها داشته‌اید.
• اگر دیابت کنترل‌نشده دارید.
• اگر مشکلات کبدی یا کلیوی دارید.
• اگر عفونت شدید دارید.
• اگر تحت درمان نارسایی قلبی هستید یا به تازگی حمله قلبی داشته‌اید.
• اگر مشکلات شدید در گردش خون یا دشواری در تنفس دارید.
• اگر مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنید.

همچنین ممکن است لازم باشد قبل از انجام عمل جراحی و برخی آزمایش‌های پزشکی، مصرف متفرمین را متوقف کنید. در صورت نیاز به انجام موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

• عکس برداری اشعه ایکس یا هر تصویربرداری که شامل تزریق ماده حاوی ید به خون شما باشد.
• عمل جراحی که در آن شما بیهوش می‌شوید.

عوارض مصرف متفورمین

قرص متفرمین می‌تواند باعث عوارض جانبی خفیف یا جدی شود. شایع‌ترین عوارض متفورمین شامل موارد زیر است:

• مشکلات معده
• اسهال
• حالت تهوع
• درد معده
• سوزش سر دل
• نفخ

اگر این عوارض خفیف باشند، ممکن است طی چند روز یا چند هفته برطرف شوند. اگر شدیدتر هستند یا از بین نمی‌روند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

عوارض جدی

در صورت تجربه عوارض جدی، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. عوارض جدی و علائم آن‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• اسیدوز لاکتیک با علائمی مانند خستگی، ضعف، درد غیرمعمول عضلات، مشکل در تنفس،‌خواب‌آلودگی غیرعادی و ضربان قلب کند یا نامنظم
• هیپوگلیسمی (قند خون پایین) با علائمی مانند سردرد، ضعف، گیجی، لرزش یا احساس بی‌قراری، تحریک‌پذیری و تعریق
• سطح پایین ویتامین B12 با علائمی مانند کم انرژی بودن، ضعف عضلانی، از دست دادن اشتها و گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها یا پاها

مصرف متفورمین در بارداری و شیردهی

هنوز به طور کامل مشخص نیست که قرص قند متفورمین چگونه بر بارداری اثر می‌گذارد؛ اما مصرف آن در بارداری معمولا بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود؛ مگر اینکه مادر یا جنین شرایط سلامتی خاصی داشته باشند. بنابراین، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط سلامتی و بیماری‌های زمینه‌ای شما، در مورد امکان مصرف این دارو اظهار نظر کند.

متفرمین همچنین می‌تواند وارد شیر مادر می‌شود؛‌ اما در مورد عوارض آن بر روی نوزاد هنوز چیزی ثابت نشده است. به طور کلی، اگر نوزاد سالم باشد مصرف این دارو در دوره شیردهی مجاز است؛ اما در هر صورت، باید پیش از مصرف این دارو به پزشک خود اطلاع دهید.

در مقاله‌ای در سایت پزشکی NHS در مورد مصرف این دارو در زمان شیردهی ذکر شده است:

انتظار نمی‌رود متفورمین عوارض جانبی ایجاد کند، اما در صورت مشاهده موارد زیر در نوزاد، در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید:

• مثل همیشه خوب شیر نمی‌خورد.
• به طور غیرمعمول خواب آلود یا گیج به نظر می‌رسد.
• به طور غیرمعمول بی‌قرار یا تحریک‌پذیر به نظر می‌رسد.
• رنگ‌پریده‌تر به نظر می‌رسد یا بیشتر از حد معمول عرق می‌کند.
• گرسنه‌تر از حد معمول به نظر می‌رسد.
• بیشتر ادرار می‌کند.
• نگرانی‌های دیگری برای شما ایجاد می‌کند.

متن انگلیسی:

Metformin would not be expected to cause side effects but contact your health visitor, midwife, pharmacist or doctor as soon as possible if your baby:

• is not feeding as well as usual
• seems unusually sleepy or drowsy
• seems unusually restless or irritable
• looks paler, or is more sweaty, than usual
• seems hungrier than usual
• is peeing more
• is causing you any other concerns

تداخلات دارویی متفورمین

برخی داروها می‌توانند بر عملکرد قرص متفرمین تاثیر بگذارند. در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر، ممکن است لازم باشد سطح قند خون شما با دفعات بیشتری بررسی شده یا دوز دارو تنظیم شود:

• قرص‌های کورتونی (استروئیدی) مانند پردنیزولون
• قرص‌های ادرارآور (مُدر) مانند فوروزماید
• داروهای درمان مشکلات قلبی و فشار خون بالا
• هورمون‌های مردانه و زنانه مانند تستوسترون، استروژن یا پروژسترون
• سایر داروهای دیابت

در صورت شروع مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری، ممکن است پزشک تغییرات جزئی در دوز متفرمین ایجاد کند. این موضوع به دلیل تاثیر قرص‌های پیشگیری از بارداری بر کنترل قند خون است.

دوره مصرف متفورمین

روش‌های درمانی دیابت معمولا مادام العمر است؛ اما اگر کلیه‌های شما به درستی کار نکنند، پزشک به شما خواهد گفت که مصرف متفرمین را متوقف کرده و یک داروی دیگر مصرف کنید؛ اما بدون مشورت با پزشک خود، مصرف متفرمین را قطع نکنید. از عوارض مصرف طولانی مدت متفورمین می‌توان به کاهش سطح ویتامین B12 اشاره کرد که نیاز به پایش دارد. همچنین اگر عملکرد کلیه مختل شود، خطر عارضه نادر اسیدوز لاکتیک افزایش می‌یابد.

عوارض قطع ناگهانی متفورمین

اگر ناگهان مصرف متفرمین را قطع کنید، سطح قند خون شما افزایش یافته و دیابت شما بدتر خواهد شد. اگر برای کمک به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) متفرمین مصرف می‌کنید، پزشک به شما اطلاع خواهد داد که چه مدت باید آن را مصرف کنید.

شرایط نگهداری متفورمین

قرص متفورمین را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. این دارو را باید در دمای اتاق (بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) نگهداری کنید و داروی مصرف‌نشده را پس از تاریخ انقضا دور بریزید. همچنین این دارو باید به دور از رطوبت و تابش مستقیم آفتاب نگهداری شود.

دارو های هم گروه متفورمین

متفورمین جزء گروه دارویی بیگوانید است و معمولا تنها داروی بیگوانید است که در حال حاضر در اکثر کشورها برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. با این حال، داروهایی از رده‌های دیگر نیز وجود دارند که می‌توانند اثراتی مشابه متفورمین داشته و به کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کم کنند:

سماگلوتاید: از گروه دارویی آگونیست‌های گیرنده GLP-1 بوده و ترشح انسولین را تحریک کرده و تولید قند را در کبد کاهش می‌دهد. این دارو به صورت تزریقی است.

تیرزپاتید: از گروه دارویی آگونیست‌های گیرنده GLP-1 بوده و با تحریک ترشح انسولین، قند خون را کنترل می‌کند. این دارو به صورت تزریقی موجود است.

گلیپیزید: از گروه دارویی سولفونیل اوره است و ترشح انسولین از پانکراس را افزایش می‌دهد.

متفورمین و کبد چرب

بیماری کبد چرب یک بیماری شایع کبدی است که با تجمع بیش از حد چربی در کبد مشخص می‌شود و اغلب با چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ مرتبط است. مطالعات متعدد نشان می‌دهند که متفورمین می‌توانند شاخص توده بدنی (BMI) و سطح آنزیم کبدی AST را به طور قابل توجهی کاهش دهد. متفورمین همچنین ممکن است با بهبود حساسیت به انسولین و کاهش قند خون، به بهبود کبد چرب غیر الکلی مرتبط با دیابت و چاقی کمک کند. با این حال، اثربخشی آن می‌تواند متفاوت باشد و درمان اصلی محسوب نمی‌شود.

جمع بندی

متفورمین یک داروی رایج برای درمان دیابت نوع ۲ است که با کاهش تولید قند در کبد و افزایش حساسیت بدن به انسولین عمل می‌کند. از دیگر کاربردهای مهم آن می‌توان به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک و شرایطی مانند پیش‌دیابت و دیابت بارداری اشاره کرد. مصرف متفورمین باید دقیقا مطابق دستور پزشک و معمولا همراه با غذا باشد تا از عوارض گوارشی شایعی مانند تهوع، اسهال و نفخ جلوگیری شود. از عوارض جدی اما نادر آن می‌توان به اسیدوز لاکتیک اشاره کرد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. این دارو با برخی داروها مانند کورتون‌ها و داروهای ادرارآور تداخل دارد و مصرف آن در بیماران با مشکلات کلیوی یا کبدی شدید به نظارت دقیق پزشکی نیاز دارد. همچنین هرگونه تغییر در دوز مصرفی یا قطع دارو باید تحت نظر پزشک انجام شود. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید با هومکا تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱- قرص متفورمین برای چی خوبه؟

این دارو معمولا برای کنترل دیابت نوع ۲ استفاده می‌ود. همچنین ممکن است کنترل پیش‌دیابت و  تخمدان پلی کیستیک مفید باشد.

۲- قرص متفورمین ۵۰۰ برای چیست؟

قرص متفورمین ۵۰۰ میلی گرمی برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای شرایط دیگری مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) نیز طبق نظر پزشک تجویز گردد.

۳- قرص زیپمت بهتر است یا متفورمین؟

زیپمت حاوی ترکیب متفورمین و سیتاگلیپتین است و زمانی تجویز می‌شود که کنترل قند خون با متفورمین به تنهایی کافی نباشد. انتخاب بین آن‌ها کاملا به شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.

۴- تفاوت قرص دیابزید و متفورمین چیست؟

دیابزید دارویی است که با تحریک لوزالمعده، ترشح انسولین را افزایش می‌دهد. درحالی که متفورمین عمدتا با کاهش تولید قند در کبد و افزایش حساسیت به انسولین عمل می‌کند.

۵- قرص متفورمین برای کیست تخمدان خوب است؟

گاهی متفورمین برای درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) استفاده می‌شود که باعث تنظیم قند خون، بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم سیکل قاعدگی می‌گردد.

۶- بهترین موقع خوردن قرص متفورمین برای لاغری چه زمانی است؟

این دارو به طور مستقیم برای لاغری تجویز نمی‌شود و یک داروی فرعی برای کنترل افزایش وزن ناشی از داروهای روانپزشکی است. بهترین زمان مصرف را پزشک با توجه به شرایط شما تعیین می‌کند که معمولا همراه یا پس از غذا است.

۷- بهترین زمان خوردن متفورمین چه زمانی است؟

بهترین زمان مصرف متفورمین معمولا همراه با غذا یا بلافاصله پس از آن برای کاهش عوارض گوارشی است. برای قرص‌های پیوسته رهش، معمولا یک بار قبل از شام طبق دستور پزشک مصرف می‌شود.

۸- قرص متفورمین برای فیبروم

متفورمین یک درمان رایج برای فیبروم رحمی نیست. برخی مطالعات اثرات احتمالی آن بر کوچک کردن فیبروم را بررسی کرده‌اند، اما شواهد قطعی کافی وجود ندارد؛ مصرف آن حتما باید تحت نظطارت پزشک باشد.

۹- عوارض قرص متفورمین برای قلب چیست؟

متفورمین به طور کلی برای بیماران قلبی ایمن در نظر گرفته می‌شود و حتی ممکن است فواید محافظتی قلبی داشته باشد. با این حال، در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی شدید یا مشکلات کلیوی ممکن است با احتیاط تجویز شود.

۱۰- قرص متفورمین ۵۰۰ برای بارداری خوب است؟

مصرف متفورمین در بارداری، به ویژه برای زنان مبتلا به دیابت بارداری یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، ممکن است طبق نظر پزشک ادامه یابد. ایمنی و دوز مصرفی باید حتما توسط پزشک تعیین شود.

۱۱- سیتاگلیپتین متفورمین چیست؟

یک داروی ترکیبی است که برای کنترل قند خون در دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. این دارو زمانی که متفورمین به تنهایی کافی نباشد، استفاده می‌شود. سیتاگلیپتین با افزایش ترشح انسولین و متفورمین با کاهش تولید قند در کبد عمل می‌کنند.

توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیه‌های تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب به‌عنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.