آزمایش FBS

اگر مدتی است که دچار خشکی دهان، گرسنگی بیش از حد و افزایش یا کاهش وزن شده‌اید، احتمال بروز دیابت یا بالا رفتن قند خون وجود دارد. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تشخیص سطح قند خون، انجام آزمایش fasting blood sugar است. این آزمایش با نام قند خون ناشتا نیز شناخته می‌شود. از آنجایی که دیابت یا سطح قند خون بالا تا مدت‌ها می‌تواند بدون علامت باشد، اگر انجام آزمایش قند خون ناشتا را بطور سالیانه انجام ندهید، امکان دارد به دیابت مبتلا بوده و در زمان دیرتری از این موضوع آگاه شوید. چرا که شروع سریع‌تر درمان دیابت، در موفقیت درمان و کاهش عوارض طولانی مدت بیماری، موثر است. اگر قصد دارید تا اطلاعات کاملی در ارتباط با قند خون بالا و آزمایش FBS به دست بیاورید، ادامه مطالب را از دست ندهید.

آزمایش FBS چیست؟

آزمایش FBS یا Fasting Blood Sugar یکی از انواع آزمایشات قند خون است. در طی آن میزان گلوکز در خون اندازه‌گیری می‌‎شود. گلوکز از جمله قندهای ساده یا همان مونوساکارید به‌شمار می‌‎رود. سلول‌های بدن برای رشد و انجام فعالیت‌های خود به این ماده نیاز دارند. در واقع گلوکز انرژی سلول‌ها را تامین می‌کند. مشکل زمانی رخ می‌دهد که این ماده به درستی به سمت سلول‌ها هدایت نشده و وارد خون می‎‌شود. تجمع بیش از حد آن‌ها در خون منجر به افزایش قند خون خواهد شد. این درست همان زمانی است که پزشک انجام آزمایش FBS را تجویز خواهد کرد.
همه این مشکلات از آنجایی شروع می‌‎شود که هورمون انسولین به وظایف خود به درستی عمل نمی‌کند. وظیفه اصلی این هورمون رساندن گلوکز به سلول‌های بدن است. زمانی که سطح این هورمون در بدن کاهش یابد یا اختلالی در عملکرد آن رخ دهد، زمینه برای بروز دیابت تیپ یک و دو آماده خواهد شد. هر چقدر زودتر به این مشکل پی ببرید، به همان اندازه می‌‎توانید در کنترل بیماری موفق عمل کنید. اگر می‌خواهید از سلامتی خود مطمئن شوید و وقت کافی برای مراجعه به آزمایشگاه را ندارید، کلیک کنید!

یکی از سایت‌های معتبر و پیش رو در حوزه‌ی سلامت به نام Healthline، در خصوص آزمایش FBS اینطور می‌گوید:

آزمایش FBS سطح قند یا گلوکز خون را ارزیابی می‌کند. متخصص این تست را برای کمک به تشخیص دیابت تجویز خواهد کرد. مبتلایان به دیابت از طریق این  آزمایش وضعیت سلامتی خود را مدیریت می‌کنند. 

آزمایش قند خون نتایج زیر را به شما می‌دهد:

• آیا باید برنامه غذایی یا ورزش تغییر کند؟ 
• آیا داروها یا درمان دیابت موثر بوده‌اند؟ 
• آیا سطح قند خون بالا یا پایین است؟
• آیا هدف‌های کلی درمان دیابت قابل کنترل هستند؟ 

FBS در آزمایش خون چیست؟

همانطور که ذکر شد این آزمایش به بررسی سطح گلوکز خون در بدن یا همان بررسی قند خون ناشتا می‎‌پردازد. FBS همان آزمایش fasting blood sugar است و بصورت ناشتا انجام می‌شود تا سطح قند خون مورد ارزیابی قرار گیرد. برای انجام آن لازم است ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. شما می‌توانید توسط تیم هومکا نمونه گیری خون در منزل را درخواست دهید تا از میزان قند خون خود مطلع شوید. این امر باعث می‎‌‌شود تا وضعیت بدن در حالت پایه به خوبی بررسی شود. نوشیدن آب جهت رفع تشنگی در طی ناشتایی بلامانع است. مدت زمان ناشتایی نباید از سطح استاندارد آن خارج شود. 

برای انجام آزمایش قند خون ناشتا (FBS)، کافی است بر روی بنر زیر کلیک کنید.

چرا آزمایش FBS تجویز می‌شود؟

مهمترین دلیل تجویز این آزمایش کمک به تشخیص دیابت است. علاوه‌بر این، گاهی برای بررسی اثربخشی پروسه درمانی نیز آزمایش FBS به عنوان چکاپ انجام می‌شود. آزمایش قند خون با ارائه نتایج فوری، امکان ارزیابی موارد زیر را فراهم می‌کند:

• آیا نیازی به تغییر برنامه غذایی یا فعالیت‌های ورزشی هست؟
• آیا داروهای تجویز شده برای دیابت اثربخش بوده‌اند؟
• آیا سطح قند خون نرمال است؟

موارد زیر از دلایلی است که پزشکان آزمایش FBS را تجویز می‌کنند. در شرایط زیر خطر ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد:

• اگر سن بالاتر از ۴۵ سال باشد.
• اگر فرد مبتلا به اضافه وزن و چاقی باشد.
• فرد کم تحرک است و فعالیت فیزیکی او در حد قابل قبول نیست.
• فشار خون و تری‌گلیسیرید بالا و کلسترول خوب (HDL) پایین باشد.
• کسانی که سابقه دیابت بارداری دارند.
• افرادی که سابقه مقاومت به انسولین دارند.
• اگر فرد سابقه سکته مغزی یا فشار خون بالا دارد.
• فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت است.

اگر پزشک برای شما آزمایش FBS یا هر آزمایش دیگری را تجویز کرده است، نیازی نیست به آزمایشگاه بروید، برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید. به نقل از وبسایت معتبر clevelandclinic.org، دلایل اصلی انجام تست FBS، شامل موارد زیر می‌شود:

پیش دیابت، دیابت نوع  دو و دیابت بارداری اغلب در ابتدا هیچ علامتی ندارند. فرد ممکن است این بیماری را داشته باشد و از آن بی خبر باشد.

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً آزمایش قند خون ناشتا را به دلایل زیر تجویز می کنند:

• به عنوان بخشی از یک چکاپ سالانه و  برای نظارت بر گلوکز خون فرد در طول زمان.
•  برای زنان باردار اطمینان حاصل شود که هورمون های بارداری باعث دیابت نمی شوند.
•  وقتی فردی علائم دیابت، سابقه خانوادگی دیابت یا عوامل خطر دیابت (مانند چاقی) را دارد.
•  زمانی که یک فرد، سطح گلوکز خون قبلی بالاتر از حد طبیعی داشته باشد.

نحوه انجام آزمایش FBS چگونه است؟

آزمایش FBS با دریافت یک نمونه خون از ورید ساعد انجام می‌شود و نیاز است که ۱۲ ساعت پیش از آزمایش ناشتا باشید. علاوه‌بر تست آزمایشگاهی، می‌توان در خانه نیز با دستگاه گلوکومتر میزان قند خون را اندازه گرفت. مراحل تست گلوکز انگشتی بسته به نوع گلوکومتر متفاوت است. باید قبل از انجام تست، دستورالعمل موجود را به دقت مطالعه کنید. در این روش یک قطره خون از نوک انگشت گرفته می‌شود و روی نوار گلوکومتر قرار می‌گیرد. نتایج در عرض ۱۰ تا ۲۰ ثانیه روی صفحه نمایش نمایان می‌شود.

میزان نرمال FBS چقدر است؟ 

میزان نرمال FBS در افراد بالغ سالم بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر تعیین شده است. مقدار FBS بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر نشان‌دهنده مرحله پیش دیابت است. مقادیر قند خون ناشتا بالاتر از ۱۲۶ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر نشان از ابتلا به دیابت دارد.میزان نرمال FBS در کودکانی که کمتر از دو سال دارند  بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر است.
سطح نرمال این آزمایش در سالمندان ( افراد بالای پنجاه سال) بین ۱۰۰ تا ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر قرار دارد.

آیا آزمایش FBS داده‌اید و به دنبال تفسیر رایگان فاکتورهای آن هستید؟ کلیک کنید.

تفسیر آزمایش FBS چگونه است؟ 

با استفاده از آزمایش FBS مشخص می‌شود در هر دسی لیتر از خون چه مقدار گلوکز وجود دارد. به طور کلی نتیجه این آزمایش به سه صورت زیر تفسیر خواهد شد:

• نرمال 

در این حالت نتیجه تست زیر ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خواهد بود. این نتیجه رضایت‌بخش بوده و به این معنا است که به دیابت مبتلا نشده‌اید.

• پیش دیابتیک (پره دیابتیک )

در این حالت میزان گلوکز بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی لیتر است. این یعنی شما در معرض ابتلا به دیابت قرار دارید. خبر خوب این است که در این شرایط مصرف دارو پیشنهاد نمی‌‎شود، اما به طور جدی باید به فکر تغییر سبک زندگی خود باشید. برای مثال لازم است تا از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید. اگر اضافه وزن دارید، حتما به فکر کاهش آن باشید. اگر سیگاری هستید، بهتر است آن را کاهش داده یا ترک کنید، همچنین بهتر است جایی برای ورزش در برنامه روزانه خود در نظر بگیرید. بهترین زمان برای پیشگیری از دیابت، اصلاح رژیم غذایی در زمانی است که قند خون شما بین عدد بین عدد ۱۰۰ تا ۱۲۵ است و می‌توان تا حد زیادی جلوی افزایش قند خون را گرفت.

• دیابتیک

در این حالت سطح گلوکز در خون به بیش از ۱۲۶ خواهد رسید. در این شرایط معمولا متخصص برای تایید نتیجه آزمایش، تکرار آن را تجویز خواهد کرد. صرفا به استناد به یک آزمایش بروز دیابت تایید نمی‎‌شود. 

آگاهی از علائم اختصاری آزمایش خون می‌تواند در تفسیر آزمایش قند خون کاربردی باشد.

علائم قند خون بالا چیست؟

همان گونه که گفته شد، میزان نرمال قند خون در بدن، با توجه به سن فرد آزمایش دهنده تعیین می‌شود. بدون تردید، اختلال در مقدار نرمال، سبب ایجاد نشانه‌ها و علائم بالینی در فرد می‌شود . از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

•  تشنگی مداوم
• تکرر ادرار
•  خشکی دهان
• درد در ناحیه شکم
• دیر بهبود یافتن زخم 

دلایل بالا بودن FBS در آزمایش خون چیست؟

عوامل مختلفی می‌توانند باعث افزایش سطح قند خون شوند، از جمله:

• استرس مزمن
• ابتلا به یک بیماری مانند سرماخوردگی
• رژیم غذایی پرچرب و پرکالری
• کم تحرکی
• مصرف نامنظم داروهای دیابت
• عوارض مصرف بعضی از داروها مانند استروئیدها

آیا سطح FBS در آزمایش خون شما در بازه نرمال قرار ندارد و به دنبال تفسیر آزمایش خود هستید؟ می‌توانید همین حالا کلیک کنید!

دلایل پایین بودن FBS در آزمایش خون چیست؟

سطح قند خون اغلب در طول روز تغییر می‌کند، اما زمانی که سطح آن به زیر ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد، قند خون پایین‌تر از حد نرمال است. زمانی که صحبت از قند خون ناشتا می‌شود، منظور عدد تفسیر شده در آزمایش fasting blood sugar است. دلایل زیادی برای افت قند خون وجود دارد، از جمله:

• مصرف بیش از حد انسولین
• نخوردن کربوهیدرات کافی در رژیم غذایی
• زمان نادرست مصرف انسولین
• فعالیت بدنی شدید و طولانی
• مصرف الکل
• سپری کردن زمان زیاد در ارتفاعات
• قاعدگی

علائم FBS پایین در آزمایش خون چیست؟

علائم و نشانه‌های زیر بیانگر این است که سطح قند خون کمتر از حالت طبیعی است. در صورت احساس هر یک از علائم زیر سطح قند خون خود را بررسی کنید:

• احساس سرما و لرز
• زودرنجی و یا بی‌حوصلگی مفرط
• حالت آشفتگی و سردرگمی
• سبکی سر یا سرگیجه
• گرسنگی زیاد و حالت تهوع
• خواب آلودگی
• گزگز یا بی حسی لب و زبان

اگر سطح قند خون بیش از حد افت کند علائمی مانند هذیان، تشنج و یا بیهوشی بروز می‌کند.

داروهای تاثیرگذار در افزایش FBS در آزمایش خون کدامند؟

مصرف داروهای زیر پیش از آزمایش قند خون احتمال بروز تداخل در جواب آزمایش و ارائه نتایج بالای غیر نرمال را افزایش می‌دهند:

• آنتی بیوتیک‌ها مثل داپسون و ریفامپین
• داروهای ضد افسردگی
• محرک‌های بتا ۲
• داروهای حاوی کافئین
• کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون، دکادرون و دپومدرول
• داروهای ضد صرع مثل دیلانتین
• مصرف نیکوتین
• مصرف داروهای استروژنی
• داروهای قلبی و فشار خون
• قرص‌های ضد بارداری
• نیاسین یا اسید نیکوتینیک
• مهارکننده‌های پروتئاز (داروهای ایدز)
• داروهای تیروئیدی مثل سینتروئید

تست‌های مربوط با آزمایش fasting blood sugar 

در کنار انجام آزمایش FBS، معمولا از سایر آزمایش‌های قند خون نیز، استفاده خواهد شد. شما می‌توانید برای انجام این آزمایشات از تیم مجرب پرستار در منزل هومکا بهره ببرید از جمله این آزمایش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•  Bs2hpp (قند خون دو ساعته)
•  HbA1c (هموگلوبین ای‌وان‌سی)
• OGTT ( قند خون بارداری )
•  GCT (چالش گلوکز)

این تست با هدف تشخیص دیابت بارداری تجویز می‌شود. برای انجام این تست نمونه گیری در چندین نوبت انجام خواهد شد. 

•  GTT (تحمل گلوکز).

این آزمایش به‌صورت روتین در دوران بارداری بین هفته ۲۶ تا ۳۰ توصیه می‌شود. همچنین افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت دارند، لازم است این را انجام دهند

•  Insulin (انسولین)

این تست با هدف تشخیص مقاومت به انسولین، علت افت قند خون و مشخص کردن زمان مصرف انسولین برای بیماران دیابتی تجویز می‌شود.  

•  Urine Glucose (گلوکز ادرار)

در  این آزمایش با استفاده از نمونه ادرار سطح گلوکز سنجیده می‌شود. استفاده از این آزمایش برای بررسی بیماری‌های کلیوی و عفونت مجاری ادراری نیز رایج است.   

آزمایش FBS در منزل با هومکا

شاید فکر کنید که برای انجام آزمایش FBS یا سایر خدمات آزمایشگاهی، حتما باید به آزمایشگاه بروید اما بهتر است بدانید که مجموعه هومکا با همکاری مجهزترین و مدرن‌ترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران، کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می‌دهد.

اگر قصد انجام خدمات آزمایش در منزل یا تفسیر آزمایش خون را دارید، می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا با کلیک بر روی بنر زیر، درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. در اینصورت همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگی‌های لازم جهت انجام آزمایش صورت می‌گیرد. علاوه بر این، جواب آزمایش شما در اسرع وقت و با کوچکترین خطا به دستتان خواهد رسید.