آلرژی بینی + درمان گرفتگی بینی ناشی از آلرژی
آلرژی بینی که رینیت آلرژیک و گاهی نیز تب یونجه نامیده میشود، یک واکنش آلرژیک است که باعث بروز علائمی مثل عطسه، احتقان بینی و گلودرد میشود. عواملی ازجمله گرده گیاهان، مو و پوست حیوانات خانگی، کنه و سایر حشرات در بروز علائم آلرژی بینی نقش دارند. اگرچه این نوع آلرژی آزاردهنده و دغدغه هر روز است، اما خوشبختانه میتوان با تغییرات سبک زندگی، مصرف داروهای ضد آلرژی و در صورت لزوم ایمونوتراپی عارضه را تسکین داد.
آلرژی بینی چیست؟
رینیت آلرژیک یا همان آلرژی بینی یک نوع حساسیت به ذرات ریز موجود در هوا به نام آلرژن است. وقتی مواد حساسیتزا را از طریق بینی یا دهان تنفس میکنید، بدن شما با ترشح یک ماده شیمیایی طبیعی به نام هیستامین به محرکها واکنش نشان میدهد. چندین نوع آلرژن ازجمله کنهها، کپک، مو و کرک حیوانات خانگی و گرده درختان در بهوجود آمدن آلرژی بینی تأثیر دارند.
علائم تب یونجه شامل عطسه، احتقان و سوزش بینی، گلودرد و اشک ریزش است. این عارضه مسری نیست و از طریق عطسه و سرفه به فرد دیگری منتقل نمیشود زیرا علت اصلی ابتلا به آلرژی بینی ارثی و عوامل ژنتیکی است.
چه زمانی علائم آلرژی بینی بروز میکنند؟
در هر زمانی از سال ممکن است علائم آلرژی بینی بروز کند اما اغلب در فصل بهار که درختان شکوفه میدهند و همچنین در تابستان که علفهای هرز رشد میکنند و حجم گردهها در هوا بیشتر میشود، علائم آلرژی بینی شدت میگیرد. اما گاهی نشانههای آلرژی بینی در تمام طول سال دیده میشود که این موضوع ناشی از حساسیت به کپک، کرک و پوست حیوانات خانگی، سوسکها و کنهها است.
چه کسانی به آلرژی بینی مبتلا میشوند؟
آلرژیها معمولاً ارثی هستند و اگر یکی از والدین یا یکی از اعضای خانواده مبتلا به آلرژی باشد، احتمال ابتلای سایرین نیز به آلرژی بینی وجود دارد. علاوه بر این، افرادی که آسم یا اگزما دارند در معرض ابتلا به رینیت آلرژیک هستند. این نوع اختلال سیستم ایمنی بسیار شایع است بهطوریکه در ایالاتمتحده حدود ۱۵٪ تا ۲۰٪ از جمعیت به آلرژی بینی مبتلا هستند. سالانه میلیونها کودک و بزرگسال به جمع مبتلایان به آلرژی بینی افزوده میشود.
چه عواملی باعث بروز علائم رینیت آلرژیک میشود؟
رینیت آلرژیک زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به یک عامل تحریککننده در هوا (محرک) واکنش نشان میدهد. محرکها (آلرژنها) برای اکثر افراد بیضرر هستند اما سیستم ایمنی افراد مبتلا به رینیت آلرژیک آلرژنها را بهعنوان یک زنگ خاطر تصور میکند. در چنین شرایطی سیستم ایمنی سعی میکند با آزاد کردن مواد شیمیایی (هیستامین) به جریان خون از بدن محافظت کند. هیستامین باعث میشود که غشاهای مخاطی در بینی، چشمها و گلو ملتهب شود و علائمی مثل آبریزش، خارش و عطسه پدید آید. عوامل زیر در بروز بسیاری از انواع آلرژیها ازجمله آلرژی بینی نقش دارند، ازجمله:
- کنههایی که در البسه، فرش، ملحفه و مبلمان وجود دارند
- گرده درختان، گلها و علفهای هرز
- مو و شوره حیوانات خانگی (تکههای ریز پوستی)
- هاگهای کپکها
- سوسکها
حساسیت غذایی نیز در بروز آلرژی بینی تأثیر دارد. اگر فکر میکنید به یک ماده غذایی واکنش آلرژیک نشان میدهید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. آلرژی غذایی از شدیدترین و مخاطرهآمیزترین انواع آلرژی محسوب میشود.
علائم آلرژی بینی چیست؟
علائم رینیت آلرژیک یا آلرژی بینی ممکن است در هر زمانی در طول سال ظاهر شوند. آلرژی در بهار، تابستان و اوایل پاییز شدیدتر است. آلرژیهایی که ناشی از مو و شوره حیوانات خانگی و کنهها هستند، در زمستان بیشتر دیده میشود زیرا افراد زمان بیشتری را در داخل خانه سپری میکنند. علائم آلرژی بینی عبارتاند از:
- گرفتگی بینی، عطسه و آبریزش بینی
- خارش بینی، گلو و چشم
- سردرد، سینوزیت و تیرگی زیر چشم
- افزایش مخاط در بینی و گلو
- خستگی و بیحالی
- گلودرد ناشی از ترشحات پشت حلق
- خسخس سینه، سرفه و مشکلات تنفسی
تب یونجه چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص این عارضه در ابتدا معاینه بالینی صورت میگیرد و سپس پزشک از شما در مورد علائم میپرسد. گاهی برای اندازهگیری آنتیبادیهای ضد آلرژن (ایمونوگلوبولین IgE) در خون آزمایش آلرژی تجویز میشود. در بعضی شرایط پزشک برای تعیین اینکه چه آلرژنهایی باعث بروز علائم شدهاند آزمایش پوستی را نیز انجام میدهد.
تست خراش پوستی (تست پریک) چیست؟
برای انجام این تست پوستی پزشک نمونه کوچکی از آلرژنهای مختلف را روی پوست شما قرار میدهد (معمولاً روی ساعد) و سپس پوست را با سوزن خراش میدهد. این خراش باعث میشود که ماده حساسیتزا به لایه زیرین پوست نفوذ کند. اگر به ماده آلرژن حساسیت داشته باشید، در عرض ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پوست ناحیه خراشیده شده قرمز، ملتهب و برجسته میشود که نشاندهنده حساسیت سیستم ایمنی به این نوع آلرژن است. تست خراش پوست روشی ایمن و مؤثر برای مشخص شدن ماده حساسیتزا است.
به گفتهی وبسایت my.clevelandclinic هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به آلرژی بینی وجود ندارد اما تغییر سبک زندگی میتواند به شما کمک کند تا با آلرژی کنار بیایید. فاصله گرفتن از محرکها تا حدود قابلتوجهی علائم را تسکین میدهد. به منظور کاهش علائم، رعایت نکات زیر حائز اهمیت است:
- از دست زدن بهصورت و مالیدن چشم و بینی خودداری کنید
- در طول بهار، تابستان و اوایل پاییز که تعداد گردهها بیشتر است، پنجرهها را ببندید
- بالشها، تشکها، پتوها و البسه را در جایی به دور از گردوخاک قرار دهید
- حیوانات خانگی را از کاناپه و فرشها دور نگه دارید و از ورود آنها به اتاق خواب خود جلوگیری کنید
- با جاروبرقی کشیدن فرشها و استفاده از دستگاه تهویه مطبوع، فضای منزل را از مواد محرک پاکسازی کنید
- دستهای خود را بهطور مرتب بشویید
- بهمحض ورود به خانه لباسهای خود را عوض کنید
درمان آلرژی بینی
چندین دارو برای بهبود علائم آلرژی بینی تولید شدهاند و به شما کمک میکند که آلرژی بینی شدت اولیه خود را از دست دهد. این داروها به اشکال مختلف ازجمله شربت، قرص، قطرههای چشمی، اسپری بینی و شکل تزریقی وجود دارند. قبل از مصرف هر دارویی بهخصوص اگر باردار هستید و یا به بیماریهای زمینهای مبتلا هستید با پزشک مشورت کنید. اصلیترین داروهای درمان آلرژی بینی به شرح زیر است.
آنتیهیستامینها
داروهای آنتیهیستامین با نسخه یا بدون نسخه در دسترس هستند. این داروها با مهار تولید هیستامین در بدن، خاصیت درمانی خود را اعمال میکنند. آنتیهیستامینها بهصورت قرص، شربت، قطره چشمی، اسپری بینی و اسپری استنشاقی عرضه میشوند، مانند:
- لوراتادین
- ستیریزین
- فکسوفنادین
- لووستیریزین
آنتیهیستامینها موجب خوابآلودگی میشوند؛ بنابراین در زمان مصرف آنها از رانندگی کردن و سایر کارهایی که نیازمند دقت و توجه هستند، خودداری نمائید.
داروهای ضد احتقان
این داروها گرفتگی بینی و سینوسها را برطرف میکنند. داروهای ضد احتقان را میتوان بهصورت خوراکی (قرص و شربت) و یا اسپری بینی استفاده کنید. مهمترین داروهای ضد احتقان عبارتاند از:
- اسپری بینی فنیل افرین
- سودوافدرین
داروهای ضد احتقان ممکن است فشارخون را بالا ببرند و باعث سردرد، اختلالات خواب و تحریکپذیری شوند. داروهای ضد احتقان بینی اگر بیش از ۵ روز استفاده شوند، خاصیت اعتیادآور دارند، بنابراین قبل از مصرف اینگونه داروها حتماً با پزشک مشورت کنید.
اسپریهای بینی کورتونی
این اسپریهای استنشاقی در کاهش التهاب و تسکین دادن علائم آلرژی بینی تأثیر چشمگیری دارند. از رایجترین اسپریهای بینی میتوان فلوناز، ناساکورت و رینوکورت را نام برد. عوارض جانبی اسپریهای کورتونی شامل سردرد، سوزش بینی، خونریزی بینی و سرفه است.
قرصهای مهارکنندههای لوکوترین
بدن در طی یک واکنش آلرژیک با تولید لوکوترین، هیستامین و سایر مواد التهابی باعث بروز علائم رینیت آلرژیک میشود. قرصهای مهارکنندههای لوکوترین را که فقط با ارائه نسخه میتوان تهیه کرد، تولید لکوترین را در بدن مهار میکنند. از رایجترین مهارکنندههای لکوترین میتوان به قرص مونته لوکاست اشاره نمود. از عوارض جانبی این داروها تغییرات خلقوخو، حرکات غیرارادی عضلات و بثورات پوستی است.
ایمونوتراپی
این روش درمانی به بدن کمک میکند که حساسیت خود را نسبت به محرکهای آلرژیزا کاهش دهد. در روش ایمونوتراپی پزشک در چندین نوبت با فواصل زمانی مشخص مقداری آلرژن به بدن تزریق میکند (شات آلرژی) تا با گذشت زمان، سیستم ایمنی حساسیت خود را نسبت به آلرژن کاهش دهد. گاهی ممکن است ایمونوتراپی با استفاده از قرصهای زیرزبانی انجام شود.
عوارض و پیامدهای بلندمدت ابتلا به آلرژی بینی چیست؟
اگرچه آلرژی بینی تا حدودی کیفیت زندگی را کاهش میدهد، اما مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نمیکند. اکثر افراد مبتلا به این عارضه قادرند با تغییر شیوه زندگی و استفاده از داروهای بدون نسخه علائم خود را کنترل کنند. البته افراد مبتلا به آلرژی بیشتر از سایرین در معرض عفونت گوش و سینوزیت قرار دارند. همچنین رینیت آلرژیک میتواند خواب شبانه را با مشکل مواجه کند، بهطوریکه در طول روز احساس خستگی به شما دست بدهد.
توجه داشته باشید که این مطلب، جایگزین نظرات و توصیههای تخصصی پزشکان نیست و هرگز از این مطلب بهعنوان جایگزین توصیه پزشکان استفاده نکنید.
سلام
دحترم ۵ سالشه ،گرفتگی شدید بینی داشت و خرو پف شدید داشت موقع خواب، گفتن هم لوزه داره و هم آلرژی بینی واسه همین چند هفته پیش ابتدا لوزه های رو عمل کردیم و بعدشم رفتم پیش دکتر فوق تخصص آلرژی ،ایشون هم ازش تست پریک گرفتن(قبل تر انواع و اقسام داروها و اسپرها هارو داده بودن و فایده ای نداشت) و گفتن به هیچ ماده ای حساس نیستن در صورتیکه باز دحترم گرفتگی بینی داره و موقع خواب اذیت میشه علتش پس چیه؟؟؟؟؟؟؟راهنمایی بفرمایید.ممنون
سلام به شما
باید وجود پولیپ بینی و یا سینوزیت مزمن هم بررسی بشه. از یک متخصص گوش حلق بینی کمک بگیرین.
سلام من یک سال است که علائم آلرژی را دارم و زندگی ام رو تحت تاثیر قرار داده میخواستم بدانم آیا آلرژی رو میشه با دارو و… به طور کامل درمان کرد یا فقط میشه مقداری علائم آن را کاهش داد؟
سلام به شما
بستگی به ماده آلرژن داره. با مراجعه به پزشک فوق تخصص آلرژی، میشه علت ریشهای بروز آلرژی رو متوجه شد و براساس اون در جهت کاهش و حتی قطع علایم اقدام کرد.
سلام من ۱۸ سالمه ،حدود یک سال و نیم میشه که گرفتگی شدید بینی دارم و خیلی وقتا از راه دهان نفس میکشم و راه بینیم بعضی وقتا کاملا بستس. پیش هرجور دکتری بوده رفتم هرکسی یه چیزی میگه .مثلا بهم گفتن حساسیت شدیده ،انحراف بینی داری، و یه نفرم بهم گفت که شاید سرت سرما میخوره
اما من حالم واقعا بده این شرایط کلافم کرده حس میکنم دارم حس بویاییمو از دست میدم هیچ بویی نمیفهمم. شما نظرتون چیه لطفاً راهنماییم کنید
سلام به شما
بدون معاینه و انجام بررسی های لازم، امکان مطرح کردن تشخیص وجود نداره. محتمل ترین تشخیص، وجود انحراف تیغه بینی هست. از پزشک متخصص گوش حلق بینی کمک بگیرین.
سلام من سال۸۷ ماغم عمل کردم بعد اون همش دماغم کیپه. همش عطسه میزنم جوری ک امانم بریده چکار کنم
سلام به شما
باید برای بازبینی به پزشکی که شما رو جراحی کرده مراجعه کنین و از ایشون کمک بگیرین.