آزمایش ویتامین B12

آزمایش ویتامین B12، سطح این ویتامین در بدن را اندازه‌گیری می‌کند. اگر به اندازه کافی می‌خوابید ولی همچنان احساس خستگی دارید، احتمال دارد با کمبود ویتامین B12 در بدن مواجه باشید. وجود این ویتامین برای خون‌سازی و سلامت سیستم عصبی ضروری است. همچنین بدن برای ساخت گلبول‌های قرمز به این ویتامین نیاز دارد. کمبود آن منجر به کاهش سطح گلبول‌های قرمز شده و در نتیجه اکسیژن کمتر به اندام‌ها می‌رسد. این امر در نهایت منجر به خستگی زودرس می‌شود. در این مقاله از هومکا درباره میزان نرمال ویتامین B12 در آزمایش خون، شرایط این آزمایش و چگونگی تشخیص کمبود ویتامین B12  صحبت خواهیم کرد. اگر نسخه آزمایش ویتامین ب ۱۲ یا هر آزمایش دیگری را دارید و وقت کافی برای رفتن به آزمایشگاه ندارید، برای ثبت درخواست آزمایش کلیک کنید! 

Vit B12 در آزمایش خون چیست؟

ویتامین B12 یکی از ویتامین‌های گروه B است. Vit B12 اکثرا توسط فرآورده‌های حیوانی جذب بدن می‌شود و برای مدتی در کبد ذخیره خواهند شد. آزمایش ویتامین B12، با نام‌های دیگری از قبیل کوبالامین نیز شناخته می‌شود. زمانی که شخص از فرآورده‌های حیوانی در برنامه غذایی خود استفاده نکند یا گیاهخوار باشد و یا بدن او قابلیت جذب این ماده را نداشته باشد، سطح ویتامین B12 در خون از حالت نرمال خود خارج خواهد شد. 

در رابطه با آزمایش Vit B12 و اینکه در چه مواقعی پزشک آن را تجویز می‌کند سایت HealthLine این‌گونه نوشته است:

آزمایش ویتامین B12 میزان ویتامین B12 را در خون اندازه‌گیری می‌کند. بدن انسان برای ساخت سلول‌های خونی و حفظ سلامت سیستم عصبی به ویتامین B احتیاج دارد.

ویتامین B12 در محصولات حیوانی مانند گوشت، صدف، شیر، پنیر و تخم‌مرغ یافت می‌شود. بیشتر افرادی که از محصولات حیوانی استفاده می‌کنند، کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 ندارند، مگر اینکه بدن آن‌ها نتواند این ویتامین را از غذا جذب کند. گیاهخواران که از محصولات حیوانی استفاده نمی‌کنند و نوزادان آنها، در معرض خطر ابتلا به کم خونی هستند و باید مکمل‌های حاوی ویتامین B12 مصرف کنند. ویتامین B12 به مدت یک سال یا بیشتر در کبد ذخیره می‌شود و که خطر کم خونی فرد را کاهش می‌دهد.

هدف از انجام تست ویتامین B12 چیست؟

آزمایش ویتامین B12 برای اندازه‌گیری میزان ذخایر این ویتامین در بدن شما انجام می‌شود. اهمیت اطلاع از میزان ویتامین B12 در آزمایش خون به این دلیل است که تولید گلبول‌های قرمز و عملکرد صحیح کل سیستم عصبی به وجود میزان کافی ویتامین B12 بستگی دارد. کمبود ویتامین B12 در بدن می‌تواند باعث ناراحتی و مشکلات جدی شود. همچنین ویتامین B12 اضافی می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلف کبدی و دیابت شود. اطلاع از میزان ذخایر این ویتامین می‌تواند به تشخیص بسیاری از ناهنجاری‌ها کمک کند. به همین دلیل، شما باید سطح ویتامین B12 بدن خود را در فواصل زمانی منظم آزمایش کنید.

چه زمانی آزمایش ویتامین B12 تجویز می‌شود؟

همان‌طور که گفته شد ویتامین B12 برای خون‌سازی و محافظت از سلول‌های عصبی ضروری است. اگر کمبود ویتامین B12 داشته باشید، احتمالا فورا متوجه آن نخواهید شد. زیرا سال‌ها طول می‌کشد تا ذخایر بدن تمام شود. بااین‌حال، هنگامی‌که این اتفاق بیفتد، عواقب سلامتی جدی می‌تواند رخ دهد. بنابراین پزشک ممکن است طی یک چکاپ سالانه یا هنگام بروز علائم اولیه انجام این آزمایش را تجویز کند تا با روش‌های درمانی از کمبود ویتامین B12 جلوگیری کنید.

مقدار نرمال ویتامین B12 در آزمایش خون چقدر است؟ 

میزان نرمال ویتامین B12 در آزمایش خون باید بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ pg/mL باشد. کاهش آن به زیر ۱۶۰ یا افزایش آن به بالاتر از ۱۰۰۰ می‌تواند بحرانی تلقی شود. کمبود آن می‌تواند نشانه بعضی بیماری‌های گوارشی یا کم‌خونی باشد. افزایش بیش‌ازحد آن نیز می‌تواند نشانه مشکلات کلیوی یا در مواردی سرطان خون باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک آزمایش‌های تکمیلی بیشتری را تجویز کند. مقدار Vit B12 در بدن به سن، جنسیت، شرایط بدنی وابسته است. رنج نرمال Vit B12 در بدن، می‌تواند تحت تاثیر عوامل زیر قرار گیرد: 

• دوران بارداری و شیردهی
• مصرف زیاد الکل 
• انجام دادن آزمایش‌هایی از قبیل سی‌تی‌اسکن رنگی 
• استفاده بیش از حد از ویتامین C

بعضی از داروهای مداخله‌گر در نتیجه آزمایش ویتامین B12 که منجر به اختلال در نتیجه آزمایش می‌شوند، در زیر نام برده‌ایم:

• کلشی‌سین
• نئومایسین
• پارا آمینوسالیسیلیک اسید
• فنی‌توئین

اگر نتیجه آزمایش خود را دریافت کرده‌اید و میزان ویتامین B12 یا هر فاکتور دیگری در بازه نرمال قرار ندارد، برای تفسیر آزمایش ویتامین B12 کلیک کنید!

عوامل تأثیرگذار در نتیجه تست B12

قبل از انجام آزمایش ویتامین B12، ناشتا بودن به مدت حداقل ۸ ساعت توصیه می‌شود، به این معنی که باید از خوردن و نوشیدن هر چیزی غیر از آب خودداری کنید. ازآنجایی‌که برخی از داروها می‌توانند نتایج آزمایش ویتامین B12 را تحت تأثیر قرار دهند، باید از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به قطع موقت هر یک از داروهایی که به‌طور معمول مصرف می‌کنید وجود دارد یا خیر. بعضی داروها که می‌تواند باعث بروز نتایج کاذب شوند شامل موارد زیر است:

• متفورمین برای دیابت
• داروهای سوزش معده مانند رانیتیدین، سایمتیدین، فاموتیدین نیزاتیدین
• داروهای کاهنده اسید معده مانند لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول یا رابپرازول
• آنتی بیوتیک‌هایی مانند کلرامفنیکل و نئومایسین
• بعضی داروهای ضد بارداری خوراکی

آزمایش ویتامین B12 چه بیماری‌هایی را نشان می‌دهد؟

آزمایش ویتامین B12 بیماری‌های زیادی را نشان می‌دهد، اما در حالت کلی اغلب برای تشخیص کم‌خونی شخص انجام می‌شود. بهتر است بدانید که یکی دلایل ریزش مو نیز کاهش ویتامین B12 است. به همین خاطر انجام آزمایش ریزش مو نیز امکان‌پذیر است.

علائم بالا بودن ویتامین B12 در آزمایش خون چیست؟

کم یا زیاد شدن ویتامین B12 در بدن همراه با علائم مختلفی خواهد بود. زمانی که علائم زیر را در خود یا اطرافیان مشاهده کردید، بهتر است آزمایش ویتامین B12 را انجام دهید تا از مشکل اصلی مطلع شوید:

• اختلال در خون‌سازی توسط بدن
• آسیب‌های عصبی ذهنی
• مشکلات رشد
• زوال عقل
• فراموشی گرفتن
• بیماری‌های قلبی و عروقی
• افسردگی

علائم پایین بودن ویتامین B12 در آزمایش خون

علائم کمبود ویتامین B12 در آزمایش خون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• فراموشی شدید
• تپش قلب
• احساس ضعف در بدن
• حواس‌پرتی شدید و عدم تمرکز
• احساس سرما
• احساس افسردگی
• مشکل در انجام راحت فعالیت‌های روزانه

اگر این علائم را دارید که برطرف نمی‌شوند، توصیه می‌کنیم بدون اتلاف وقت آزمایش ویتامین B12 را انجام دهید. خستگی ذهنی که می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین B12 باشد نیز ممکن است به‌مرور زمان منجر به کند شدن مهارت‌های فکری شود.

چه زمانی ویتامین ب ۱۲ در آزمایش خون کاهش می‌یابد؟

کمبود ویتامین B12 به‌طورکلی به دلیل تغذیه ناسالم و نامتعادل، بیماری‌ها و جراحی‌هایی که باعث اختلال در جذب آن می‌شوند ایجاد می‌شود. در صورت کمبود، مصرف غذاهای غنی از ویتامین B12 و مصرف مکمل‌ها با تصمیم پزشک توصیه می‌شود. به‌طورکلی کمبود ویتامین ب ۱۲ در آزمایش خون می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

• تغذیه ناسالم
• برخی بیماری‌ها به‌خصوص بیماری‌های گوارشی
• مصرف کم غذاهای حیوانی
• مصرف برخی دارو‌ها
• سندرم شوگرن (Sjogren's syndrome)
• مصرف الکل زیاد

بیماری‌های تأثیرگذار در کاهش ویتامین ب ۱۲

حتی اگر فرد به اندازه کافی ویتامین B12 را در رژیم غذایی خود دریافت کند، برخی از بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند باعث کاهش ویتامین B12 در آزمایش خون شوند. مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• بیماری کرون (Crohn's disease) که باعث التهاب دستگاه گوارش می‌شود
• بیماری سلیاک (حساسیت دستگاه گوارش به‌نوعی پروتئین به نام گلوتن)
• گاستریت آتروفیک (Atrophic gastritis) که نوعی عفونت در دستگاه گوارش است
• کم خونی پرنیشیوز
• مشکلات مختلف کبدی

کسی که به بیماری‌هایی از قبیل کم خونی بدخیم، سندروم زولینگر ادیسون، التهابات روده، کمبود ویتامین C، کمبود ویتامین B و ... دچار باشد، اعداد و ارقام آزمایش ویتامین B12 کمتر از حد نرمال نشان داده خواهد شد.

آیا آزمایش ویتامین B12 برای همه ضروری است؟

اگرچه انجام این آزمایش می‌تواند برای همه افراد مفید باشد، اما برای برخی افراد ضروری‌تر است. کمبود این ویتامین در بین افراد مسن (بالای ۶۵ سال) شایع است زیرا جذب ویتامین B12 توسط بدن بعد از ۵۰ سالگی دشوار می‌شود. علاوه بر سالمندان کسانی که ممکن است با خطر کمبود B12 مواجه شوند را می‌توان به شرح زیر فهرست کرد:

• افراد گیاهخوار
• کسانی که برای کاهش وزن جراحی دستگاه گوارش انجام می‌دهند
• افراد بیش‌ازحد الکل مصرف می‌کنند
• کودکان کم‌تغذیه یا زنان باردار
• تجربه رشد بیش‌ازحد باکتری در روده پس از مصرف آنتی‌بیوتیک
• کسانی که از داروهای معده استفاده می‌کنند
• بیماران مبتلا به ایدز

شرایط آزمایش VIT B12 چگونه است؟

 برای آزمایش ویتامین B12، باید ۸ الی ۱۰ ساعت ناشتا باشید. ناگفته نماند که نمونه خون از طریق ورید بازویی گرفته می‌شود و فرد باید قبل از انجام آزمایش، با پزشک یا پرستار در خصوص داروهای مصرفی اطلاعاتی ارائه دهد. چون ممکن است مشکلاتی از قبیل بیماری انعقادی و مصرف آسپرین (باعث رقیق شدن خون می‌شود) فرآیند خونگیری را سخت‌تر کند. دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!

تست‌های مرتبط با آزمایش ویتامین B12

پزشک ممکن است همراه با آزمایش ویتامین B12، یکی از موارد زیر را نیز تجویز کند: 

• آزمایش CBC: در این تست همه سلول‌های خونی مورد بررسی قرار می‌گیرند
• آزمایش Folic acid: در این تست سطح ویتامین B9 اندازه‌گیری می‌شود
• آزمایش Homocysteine: کمبود ویتامین‌های خانواده B منجر به افزایش سطح پروتئین «هموسیستئین» در بدن می‌شود. با بالا رفتن سطح این پروتئین، احتمال بروز بیماری‌های عروق محیطی، کرونری و مغزی افزایش می‌یابد
• آزمایش Reticulocytes: این تست به بررسی کم خونی در بدن می‌پردازد
• تست Neutrophils چیست؟: در برخی از موارد کمبود ویتامین ب۱۲ موجب تغییر این فاکتور در آزمایش خون می‌شود.
• تست بررسی MPV در آزمایش خون:  MPV در آزمایش خون چیست؟ این تست اندازه و حجم پلاکت‌های خون را مورد بررسی قرار می‌دهد. بالا بودن این فاکتور می‌تواند با کمبود ویتامین B۱۲ مرتبط باشد.

اگر نسخه دارید و می‌خواهید آزمایش خود را در منزل انجام دهید، کلیک کنید! 

آزمایش خون در منزل با مجموعه هومکا

شما می‌توانید با استفاده از خدمات نمونه گیری در منزل و تفسیر آزمایش خون هومکا بدون نیاز به مراجعه به آزمایشگاه، تحت پوشش بیمه‌های پایه و تکمیلی آزمایش خون خود را انجام دهید. اگر برای انجام آزمایش نسخه ندارید، می‌توانید قبل از انجام آزمایش با پزشک هومکا مشاوره انجام دهید. برای ثبت درخواست کافی است بر روی بنر زیر کلیک کنید. بقیه کارها بر عهده هومکا خواهد بود. خدمات هومکا در استان‌های تهران و البرز و شهرهای تبریز، شیراز، اصفهان، قم، قزوین، یزد، آمل و رشت قابل دسترسی است.