آزمایش hCG

پزشک برای تشخیص بارداری می‌تواند از آزمایش‌های گوناگونی استفاده کند. یکی از این آزمایش‌های رایج آزمایش hCG است که نوعی هورمون خاص را در خون شما اندازه می‌گیرد. مزیت این آزمایش این است که در فاصله کوتاهی بعد از بارداری می‌تواند بارداری را تشخیص دهد. البته میزان بالای این آزمایش می‌تواند نشانه بعضی از بیماری‌ها خصوصا سرطان باشد. در این مقاله به بررسی بیشتر این آزمایش و نحوه تفسیر آن می‌پردازیم.

هورمون hCG چیست؟

در زمان بارداری، سلول‌های اندام جفت در بدن زن هورمون hCG را می‌سازند. اندام جفت در واقع کیسه‌ای است که وظیفه تغذیه سلول تخم را پس از تشکیل بر عهده دارد. این اندام به دیواره رحم چسبیده است.

هورمون hCG را می‌توان در نمونه خون زن حدود ۱۱ روز پس از تشکیل سلول اولیه جنین تشخیص داد. میزان این هورمون هر دو تا سه روز دوبرابر می‌شود و بین هفته ۸ تا هفته ۱۱ پس از شروع بارداری به بالاترین میزان خود می‌رسد. پس از آن نتایج آزمایش hCG کمتر می‌شود و تا پایان دوران بارداری میزان تقریبا ثابتی را نشان خواهد داد.

آزمایش hCG چیست؟

آزمایش hCG میزان نوعی هورمون خاص به نام «گنادوتروپین» را در نمونه خون شما اندازه‌گیری می‌کند. هورمون hCG در زنان در دوران بارداری تولید می‌شود. همچنین ممکن است در مواردی این آزمایش با نام آزمایش خون کمی بارداری یا آزمایش بتا hCG نیز شناخته شود.

سطح این هورمون با آزمایش ادرار نیز قابل اندازه‌گیری است اما تفاوت‌های زیادی می‌تواند بین آزمایش خون hCG و آزمایش ادرار hCG وجود داشته باشد. آزمایش خون دقت بالاتر و نتایج مطمئن‌تری را در زمان‌هایی که میزان این هورمون پایین است ارائه می‌دهد.

دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!

چرا آزمایش hCG تجویز می‌شود؟

انجام آزمایش خون hCG در موارد زیر تجویز می‌شود:

• تشخیص بارداری
• تعیین مرحله رشد جنین
• تشخیص بارداری‌های غیرعادی (مثل تشکیل جنین خارج از رحم)
• تشخیص سقط جنین
• غربالگری سندروم داون (Down Syndrome)

از آزمایش HCG برای بعضی غربالگری‌های دوره بارداری نیز استفاده می‌‌شود. انجام این آزمایش پیش از روش‌های تشخیصی که به طور بالقوه می‌توانند برای جنین خطرناک باشند (مثل اشعه ایکس) می‌تواند مفید باشد. اگر با بررسی میزان این هورمون مشخص شود که فرد باردار است، در استفاده از بعضی روش‌های درمانی  و تشخیصی احتیاط خواهد شد. همچنین بهتر است بدانید با انجام تست بارداری نیز میزان هورمون hCG مورد بررسی قرار می‌گیرد.

آیا آزمایش hCG تنها برای تشخیص بارداری تجویز می‌شود؟

انجام این آزمایش در برخی موارد می‌تواند برای تشخیص بعضی از انواع سرطان‌ها نیز مورد استفاده قرار بگیرد. زیرا برخی از تومورها این هورمون را آزاد می‌کنند و می‌توانند باعث افزایش سطح این هورمون در خون شوند. بعضی از سرطان‌هایی که برای تشخیص یا بررسی پاسخ روند درمانی آن‌ها می‌توان از این آزمایش استفاده کرد شامل موارد زیر است:

• سرطان رحم
• سرطان ریه
• سرطان سینه
• سرطان تخمدان

همچنین بعضی از بیماری‌ها مانند سیروز کبدی  و زخم و التهاب روده نیز ممکن است باعث افزایش میزان این هورمون در خون شما شود.

اگرچه این آزمایش غالبا برای تشخیص مشکلات زنان تجویز می‌شود، اما در مواردی می‌تواند برای مردان نیز تجویز شود. مواردی مثل سرطان بیضه می‌تواند باعث افزایش سطح این هورمون در بدن مردان شود. اگر وجود تومور در بیضه مردان با معاینات بالینی تشخیص داده شود پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند تا در مورد سرطانی بودن این غده اظهار نظر کند. اگر میزان این هورمون بیش از حد نرمال باشد پزشک انجام روش‌های تشخیصی بیشتر را تجویز می‌کند.

نحوه تفسیر آزمایش hCG

میزان هورمون hCG در نمونه خون شما در مدت کوتاهی پس از انجام آزمایش مشخص می‌شود. میزان آن بر حسب میلی‌واحد در میلی‌لیتر (mIU/mL) در برگه آزمایش شما گزارش می‌شود. بر اساس میزان آن پزشک در مورد احتمال بارداری شما و همچنین مراحل رشد جنین قضاوت می‌کند.

میزان نرمال hCG در زنانی که باردار نیستند کمتر از ۱۰ (mIU/mL) است. موارد بیشتر از این می‌تواند نشانه بارداری در زنان باشد. در هر مرحله از بارداری این هورمون محدوده طبیعی ویژه خود را دارد که مقادیر بالاتر از آن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی در بارداری باشد. همچنین در صورتی که عدم بارداری روشن شود پزشک برای تشخیص علت بالا بودن این هورمون، آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌کند. برای تفسیر این آزمایش از پزشک خود کمک بگیرید.

دلایل hCG بالا در آزمایش خون

در صورتی که میزان این هورمون در آزمایش خون شما بیش از محدوده نرمال باشد، می‌تواند به دلیل موارد زیر باشد:

• اشتباه در محاسبه مراحل بارداری
• حاملگی مولار، این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک توده غیرعادی داخل رحم به جای یک جنین طبیعی شکل گیرد.
• حاملگی چند قلویی

در صورتی که فرد باردار نباشد، مقادیر بالای این هورمون می‌تواند نشان‌دهنده انواع سرطان، التهاب روده و در مردان نشان‌دهنده سرطان بیضه باشد. دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید. برای انجام آزمایش در منزل کلیک کنید!

علت hCG پایین در آزمایش خون

اگر میزان این هورمون در زنان باردار کمتر از حد نرمال در مرحله خاص بارداری آن‌ها باشد می‌تواند نشان‌دهند موارد زیر باشد:

• یک اشتباه در محاسبه تاریخ شروع بارداری
• سقط جنین
• حاملگی خارج از رحم

پایین بودن میزان این هورمون در غیر از زنان باردار نشانه بیماری خاصی نیست.

وبسایت Healthline در ارتباط با دلایل پایین بودن hCG در آزمایش خون اینگونه بیان می‌کند:

اگر سطح hCG  شما کمتر از محدوده طبیعی باشد، حتما نشان‌دهنده بیماری نیست. بسیاری از زنان بارداری سالم و نوزادانی با سطوح پایین hCG داشته اند. با این حال، گاهی اوقات سطوح پایین hCG می تواند ناشی از یک مشکل اساسی باشد.

نحوه انجام آزمایش hCG

این آزمایش به وسیله دریافت نمونه خون شما انجام می‌شود. تکنسین آزمایشگاه طی مراحل زیر نمونه خون شما را دریافت می‌کند:

• نواری دور دست شما پیچیده می‌شود تا جریان خون متوقف شود. این باعث می‌شود که رگ‌های شما بهتر دیده شود و عملیات خونگیری راحت‌تر شود.
• روی ورید مورد نظر با الکل ضدعفونی می‌شود.
• سوزن خاصی به منظور دریافت خون وارد ورید شما می‌شود.
• پس از دریافت خون نوار از دور دست شما باز می‌شود.
• پنبه‌ای روی زخم شما قرار داده می‌شود تا جریان خون قطع شود.

ممکن است در هنگام ورود سوزن درد کمی احساس کنید که طبیعی است و نیازی به نگرانی ندارد. نمونه خون شما به آزمایشگاه ارسال می‌شود و پس از تجزیه و تحلیل نتایج آن مشخص می‌شود و در اختیار شما قرار می‌گیرد. برای انجام این آزمایش آمادگی خاصی مثل ناشتایی نیاز نیست، اما ممکن است پزشک قبل از آزمایش در مورد دارو‌های مصرفی شما سوال کند.

دقت آزمایش hCG چطور تعیین می‌شود؟

در واقع باید گفت هیچ آزمایش پزشکی به طور ۱۰۰ درصد دقیق نیست و همیشه امکان خطا نیز وجود دارد. آزمایش HCG نیز ممکن است در مواردی با نتایج مثبت کاذب و منفی کاذب مواجه شود. در صورتی که پزشک در مورد صحت آزمایش تردید داشته باشد، انجام دوباره این تست یا آزمایش‌های تکمیلی را تجویز می‌کند. بعضی از دارو‌ها خصوصا داروهای بارداری مثل Profasi، Pregnyl و  Pergonal که حاوی این هورمون هستند می‌توانند باعث نتایج اشتباه این آزمایش شوند. همچنین مصرف ماری جوانا نیز می‌تواند باعث نتیجه مثبت کاذب این آزمایش شود.

همچنین همان‌طور که گفته شد، بعضی از سرطان‌ها می‌توانند باعث افزایش این هورمون در خون شما شوند. این سرطان‌ها در بعضی موارد می‌تواند در دستگاه‌های تناسلی افراد ایجاد شود و سلول‌های جنسی را تحت تاثیر قرار دهند. در واقع در صورتی که تست hCG شما بدون بارداری بالا باشد، می‌تواند به معنای ابتلا به سرطان باشد.

نتایج منفی کاذب

در حالت عادی اگر نتیجه این آزمایش منفی باشد به این معنا است که فرد باردار نیست. اما در مواردی ممکن است این نتیجه کاذب باشد. برای مثال: اگر در روزهای نخست بارداری این آزمایش را انجام دهید ممکن است با منفی کاذب مواجه شوید. با توجه به اینکه میزان hCG در اوایل دوران بارداری به سرعت افزایش می‌یابد، انجام مجدد این آزمایش پس از دو یا سه روز می‌تواند کاذب بودن نتیجه اولیه را روشن کند.

نتایج مثبت کاذب

در برخی شرایط نیز ممکن است در حالی که زن باردار نیست، این آزمایش میزان بالاتر از حد نرمال را نشان دهد. در صورتی که بدن شما بعضی از آنتی بادی‌ها را تولید کند که دارای بخشی از هورمون hCG باشند، یا اگر در آزمایشگاه خطایی به وجود آید، ممکن است با نتیجه مثبت کاذب روبرو شوید. در بعضی اگر در مورد نتایج آزمایش تردید وجود داشته باشد، ممکن است از روش متفاوتی برای اندازه‌گیری این هورمون استفاده شود.

آیا انجام آزمایش hCG خطرناک است؟

خیر این آزمایش یک آزمایش خون ساده است و نحوه انجام آن تفاوتی  با سایر آزمایش‌های خون ندارد. انجام آزمایش خون معمولا عارضه‌ جدی برای افراد ایجاد نمی‌کند. ممکن در محل سوزن کمی احساس سوزش و کبودی داشته باشید. در موارد بسیار نادر یا وجود حساسیت امکان دارد که فرد بعد از خونگیری با مشکلات زیر مواجه شود:

• خونریزی زیاد
• گیجی و سبکی سر
• غش
• عفونت در محل سوزن در صورت عدم رسیدگی
• متورم شدن رگ‌ها

هومکا و انجام آزمایش hCG در منزل

در صورت احتمال بارداری و همچنین برای کنترل مراحل بارداری ممکن است پزشک شما انجام این آزمایش را تجویز کند. با یک تماس می‌توانید به راحتی این آزمایش را در منزل خود انجام دهید و نتایج آن را به صورت آنلاین دریافت کنید. همچنین امکان دریافت مشاوره از کارشناسان ما برای شما فراهم است. امکان استفاده از بیمه درمانی در خدمات آزمایش در منزل وجود دارد و برای تفسیر آزمایش‌هایی که قبلا انجام داده‌اید نیز می‌توانید از هومکا کمک بگیرید.

برای استفاده از خدمات آزمایش در منزل هومکا می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید و یا روی بنر زیر کلیک کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند و اطلاعات تکمیلی را دریافت کنند. این خدمات هم‌اکنون در سراسر استان تهران و شهرهای کرج، مشهد، رشت، شیراز، اهواز، تبریز و اصفهان قابل ارائه است.