آزمایش وزن مخصوص ادرار
اگر علائمی مانند: احساس ضعف، حالت تهوع یا استفراغ، کمبود اشتها یا گرفتگی عضلات را دارید، ممکن است میزان غلظت یا وزن مخصوص ادرار شما تغییر کرده است که نیاز است تا آزمایش وزن مخصوص انجام دهید. آزمایش وزن مخصوص ادرار همانطور که از نامش پیداست، میزان غلظت ادرار شما را بررسی می‌کند. دقت داشته باشید که بروز برخی بیماری‌ها مانند: نارسایی کلیه و دیابت بی‌مزه با تغییر غلظت ادرار رابطه مستقیم دارند. اگر قصد دارید تا بطور کامل در ارتباط با آزمایش گرانش ادرار و تفسیر آن آگاهی پیدا کنید، ادامه مطالب را دنبال کنید.
آزمایش وزن مخصوص ادرار چیست؟
در آزمایش وزن مخصوص ادرار، غلظت ادرار با غلظت آب مقایسه می‌شود و از این طریق تراکم و غلظت ذرات موجود در ادرار مشخص می‌شود. معمولا شرایطی مثل کم آبی شدید بدن، اختلال در عملکرد کلیه ها و دیابت می‌تواند در تعادل مایعات بدن اختلال ایجاد کرده و غلظت ادرار را تغییر دهد. بهتر است بیان شود که این آزمایش با نام‌های گرانش ادرار و غلظت ادرار نیز شناخته می‌شود.
چرا آزمایش وزن مخصوص ادرار تجویز می‌شود؟
نقش اصلی کلیه‌ها فیلتر کردن خون و حفظ تعادل مواد معدنی و مایعات است. آزمایش گرانش ادرار راهی سریع برای تشخیص بعضی ناهنجاری‌ها و اختلالات بدن است. این آزمایش معمولا زمانی تجویز می‌شود که پزشک به یکی از موارد زیر مشکوک باشد:
- کم آبی یا هیدراتاسیون شدید بدن
- نارسایی قلبی
- دیابت بی‌مزه (diabetes insipidus)
- نارسایی کلیه
- عفونت کلیه
- عفونت مجاری ادراری
- سطوح پایین سدیم
- افزایش سطح سدیم
گاهی ممکن است در یک روز چندین بار آزمایش وزن مخصوص ادرار یا گرانش ادرار تکرار شود. این کار اطلاعات کامل‌تری در خصوص نحوه عملکرد کلیه برای پزشک فراهم می‌کند. پزشکان یک محدوده طبیعی برای گرانش ادرار در جواب آزمایش تعیین کرده‌اند، با‌این‌حال، نمی‌توان مقادیر کم، قابل قبول یا بالا را به طور قطعی و رفرنس بیان کرد چراکه عوامل زیادی می‌توانند بر ترکیب ادرار و غلظت آن تاثیر بگذارند. غلظت ادرار تنها یکی از معیارهای سنجش سلامت است. اگر تشخیص پزشک بر غیرطبیعی بودن جواب آزمایش باشد، ممکن است آزمایشات تکمیلی برای تشخیص عامل زمینه‌ای تجویز شوند. آزمایش تکمیلی به قرار زیر است:
- آزمایش کشت ادرار
- تعیین اسمولالیته ادرار
- تعیین pH ادرار
- تست کتون
برای انجام خدمات آزمایش در منزل هومکا می‌توانید بر روی بنر زیر کلیک کنید.
تفسیر آزمایش وزن مخصوص ادرار
برای درک غلظت ادرار، زمانی را به یاد آورید که برای مدتی مایعات ننوشیده باشید، ادرار به رنگ تیره تبدیل می‌شود و در این حالت غلظت و چگالش بالاتری دارد. اما زمانی که به مقدار کافی مایغات مصرف می‌کنید و بدن هیدراته است ادرار رقیق‌تر و سبک‌تر خواهد بود و وزن مخصوص کمتری دارد. وزن مخصوص ادرار به اندازه‌گیری دقیق غلظت ادرار می‌گویند. با به دست آمدن غلظت مخصوص ادرار و مقایسه آن با غلظت آب عدد مشخصی برای آن بدست می‌آید. به بیانی دیگر، چگالی ویژه آب ۱۰۰۰ است و در حالت ایده‌آل بدن و اگر کلیه‌ها به طور طبیعی کار کنند، نتایج وزن مخصوص ادرار بین ۱.۰۰۲ و ۱.۰۰۳ خواهد بود. نتایج وزن مخصوص بالای ۱.۰۱۰ می‌تواند نشان دهنده کم آبی خفیف باشد. هر چه این عدد بیشتر باشد، بیانگر این است که بدن با کم آبی بیشتری مواجه است. غیرطبیعی بودن وزن مخصوص ادرار می‌تواند نشان دهنده وجود ترکیبات مازاد در ادرار باشد، مانند:
- گلوکز
- پروتئین
- بیلی روبین
- سلول‌های قرمز خون
- گلبول‌های سفید خون
- کریستال‌ها
- باکتری‌ها
پزشک از نتایج آزمایش وزن مخصوص ادرار به همراه سایر آزمایشات برای تشخیص مشکلات کلیوی استفاده می‌کند. نتایج غیر طبیعی وزن مخصوص ادرار در جواب آزمایش گرانش می‌تواند نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:
- ترکیبات مازاد در خون
- نارسایی کلیوی (ناتوانی نفرون‌های کلیه در فیلتر کردن خون)
- عفونت‌های مجاری ادرار
- آسیب‌های مغزی که باعث ایجاد دیابت بی مزه در فرد شده باشد
در آزمایش ادرار همچنین غلظت سلول‌های مختلف خونی از جمله گلبول‌های سفید و گلبول‌های قرمز نیز سنجیده می‌شوند. اگر گلبول‌های سفید در ادرار دیده شود، می‌تواند نشان دهنده عفونت باشد و وجود گلوکز نیز به دیابت اشاره دارد. سایر آزمایش‌های ادراری شامل آزمایش pH ادرار، آزمایش هموگلوبین و آزمایش کتون است که گاهی به عنوان آزمایشات تکمیلی همراه با آزمایش گرانش ادرار تجویز می‌شوند. نتایج این آزمایشات به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری در خصوص اختلالات احتمالی داشته باشند.
برای تفسیر آزمایش خون در منزل می‌توانید بر روی بنر زیر کلیک کنید.
علائم کاهش وزن مخصوص ادرار
بهتر است بدانید که کاهش وزن مخصوص ادرار بر میزان سدیم و پتاسیم خون شما تأثیر می‌گذارند که به نام الکترولیت‌ها نیز نامیده می‌شوند. علائمی که نشان می‌دهد ممکن است عدم تعادل الکترولیت داشته باشید عبارتند از:
- احساس ضعف
- حالت تهوع یا استفراغ
- کمبود اشتها
- داشتن گرفتگی عضلات
- احساس گیجی
نکات مهم پیش از آزمایش وزن مخصوص ادرار
قبل از انجام آزمایش گرانش ادرار، احتمالا پزشک به شما نکاتی در خصوص آماده شدن برای آزمایش گوشزد خواهد کرد. برای مثال قطع مصرف داروهای تداخل کننده در نتیجه آزمایش مثل داروهای حاوی ساکارز یا دکستران از این قیبل است. اگر اخیراً جهت انجام سی‌تی اسکن یا MRI مواد حاجب داخل وریدی به شما تزریق شده است، احتمالاً باید مدتی برای انجام آزمایش گرانش ادرار صبر کنید. اگر بیش از سه روز از تزریق گذشته باشد، انجام آزمایش ادرار معمولا بلامانع است. همچنین در روزهای منتهی به آزمایش بایستی نکاتی را در رژیم غذایی خود لحاظ کنید. در رژیم غذایی، بایستی بعضی از مواد غذایی که بر رنگ ادرار تأثیرگذار هستند حذف شود، از جمله:
- چغندر
- تمشک
- هویج
- باقلا
- ریواس
وبسایت معتبر WebMD در ارتباط نکات مهم پیش از انجام آزمایش گرانش ادرار اینگونه بیان می‌کند:
احتمال دارد که پزشک قبل از آزمایش یکی از موارد زیر را به شما توصیه کند:
- آب بنوشید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که بیشتر از حد معمول آب بنوشید
- آب ننوشید. ممکن است لازم باشد نوشیدن مایعات از هر نوع را برای مدت زمان مشخصی منتهی به آزمایش خود متوقف کنید.
برای درخواست خدمات آزمایش در منزل کافی است بر روی بنر تماس زیر کلیک کنید.
چگونه آزمایش وزن مخصوص ادرار انجام می‌شود؟
برای انجام آزمایش وزن مخصوص ادرار یک نمونه ادرار از فرد دریافت می‌شود. بهترین زمان برای گرفتن نمونه اول صبح است یعنی زمانی که ادرار بیشترین غلظت را دارد. این نمونه به بخش آزمایشگاهی ارسال می‌شود تا چگالی ادرار با استفاده از دستگاه رفرکتومتر تعیین شود. اگرچه برای این آزمایش کیت‌های خانگی نیز وجود دارد اما دقت نتایج حاصل از آن‌ها نسبت به آزمایشی که توسط یک متخصص در یک محیط استریل انجام می‌شود به مراتب کمتر است. تست‌های خانگی در معرض آلودگی باکتریایی هستند.
انجام آزمایش گرانش ادرار در منزل با هومکا
اگر قصد انجام آزمایش گرانش ادرار یا سایر خدمات آزمایشگاهی را دارید، می‌توانید به راحتی آزمایشگاه را به منزل بیاورید. مجموعه هومکا با همکاری مجهزترین آزمایشگاه‌ها در استان تهران یا سایر شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، رشت، تبریز و مشهد، همواره بهترین خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه می‌دهد.
برای انجام خدمات آزمایش در منزل و تفسیر آزمایش خون، با تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱، به راحتی می‌توانید تا درخواست آزمایش خود را ثبت کنید. همچنین با کلیک بر روی بنر زیر نیز، این امکان برای شما فراهم است تا درخواست آزمایش در منزل خود را ثبت کنید. پس از مدت زمان کوتاهی، همکاران ما با شما تماس خواهند گرفت و هماهنگی‌های لازم صورت خواهد گرفت. همچنین بهتر است بدانید که جواب آزمایش شما نیز در کوتاه‌ترین زمان در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
سوالات متداول
پرسش و پاسخ با پزشک
