آزمایشات عفونت‌های ادراری

عفونت‌های ادراری (UTI) آلودگی‌های میکروبی هستند که ممکن است در هر نقطه از سیستم ادراری از جمله کلیه‌ها، میزنای، مثانه و میزراه شکل بگیرند. بسیاری از عفونت‌های ادراری در قسمت‌های پایینی سیستم ادراری یعنی میزراه و مثانه ایجاد می‌شوند و معمولا از نوع باکتریایی هستند. شیوع این عفونت‌ها‌ در زنان بیشتر از مردان است. عفونت‌های محدود به میزراه، مثانه و میزنای معمولا آسان‌تر قابل درمان هستند اما وقتی که عفونت به کلیه‌ها برسد مشکلات جدی در پی خواهد داشت.

در این مقاله از هومکا با علائم، علت، درمان، تشخیص و آزمایشات عفونت‌ها ادراری آشنا خواهید شد. برای انجام آزمایش در منزل می‌توانید از خدمات آزمایشگاهی هومکا بهره ببرید. 

علائم عفونت‌های ادراری چیست؟

عفونت‌های مجاری ادراری همواره با علائم همراه نیستند. اما اگر علائمی بروز کند مهمترین آن‌ها شامل موارد زیر است.

علائم عمومی عفونت‌های ادراری:

• احساس دائمی پر بودن مثانه
•  احساس سوزش در هنگام ادرار
• تغییر رنگ ادرار به حالت مات و شیری رنگ
• وجود خون در ادرار
•  بوی تند ادرار
•  دردهای لگنی در زنان

علائم عفونت در کلیه شامل علائم زیر است:

• درد در ناحیه پشت بدن و اطرف کلیه‌ها
•  تب بالا همراه با لرز
•  تهوع و استفراغ

علائم عفونت در مثانه شامل موارد زیر است:

• احساس فشار در ناحیه لگن
•  ناراحتی و دردهای پایین شکم
•  ادرار مکرر و دردناک
•  خون در ادرار

علائم عفونت در میزراه:

•  احساس سوزش هنگام ادرار
•  ترشح مایع چرکی

دلیل ایجاد عفونت‌های ادراری چیست؟

عفونت‌های ادراری زمانی رخ می‌دهند که باکتری‌های بیماری‌زا وارد میزراه شده و با حرکت به سمت مثانه در آنجا تکثیر شوند. اگرچه سیستم ادراری طوری تکامل یافته است که اجازه ورود چنین باکتری‌هایی را به درون خود نمی‌دهد اما در برخی شرایط این سد در هم می‌شکند. وقتی که این اتفاق رخ دهد باکتری‌ها قادرند کل سیستم ادراری را با چالش مواجه کنند. بیشترین عفونت‌های ادراری در زنان و در قسمت‌های میز راه و مثانه رخ می‌دهد.

عفونت مثانه

 این نوع عفونت ادراری غالبا توسط باکتری‌های فلور نرمال دستگاه گوارش ایجاد می‌شود (اشریشیا کلی). گاهی ارتباط جنسی و گاهی نیز بهداشت ضعیف فردی عامل بروز این نوع عفونت‌های ادراری است. به دلیل ساختار آناتومیک زنان، بهداشت فردی در سیستم ادراری و تناسلی برای پیشگیری از بروز عفونت ادراری اهمیت ویژه‌ای دارد.

عفونت در میزراه

این نوع عفونت زمانی شکل می‌گیرد که باکتری‌های گوارشی از ناحیه مقعد به سیستم ادراری گسترش پیدا کنند. همچنین به دلیل فاصله کم میزراه تا واژن در زنان، هر گونه عفونت‌های منتقله از راه جنسی مثل هرپس، گنوره، کلامیدیا و مایکوپلاسما قادرند سبب عفونت‌های ادراری شوند.

اگر برای تفسیر آزمایش به کمک نیاز دارید، می‌توانید با هومکا تماس بگیرید.

چه عواملی خطر عفونت‌های ادراری را افزایش می‌دهند؟

زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به عفونت‌های ادراری قرار دارند. در سایت Web Md در این مورد بیشتر خواهید خواند: 

برخی از متخصصان ریسک ابتلا به عفونت ادراری در زنان را یک تا دو بار در طول زندگی بیان می‌کنند. این در حالی که بسیاری از زنان برای سال‌ها دچار عفونت های مکرر، می‌شوند. از هر ۱۰ مرد، تنها یک نفر در طول زندگی خود به عفونت ادراری را تجربه خواهد کرد.

عوامل خطرساز و افزایش دهنده عفونت‌های ادراری در زنان به شرح زیر هستند:

آناتومی سیستم ادراری

 میز راه در زنان کوتاه تر از مردان است بنابراین عفونت‌های باکتریایی سریع‌تر به مثانه راه پیدا می‌کنند.

فعالیت‌های جنسی

 زنانی که از نظر جنسی فعال هستند بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های اداری قرار دارند.

برخی روش‌های پیشگیری از بارداری

زنانی که از دیافراگم برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند و یا روش اسپرم کش را انتخاب کرده‌اند در معرض ابتلای بالاتری قرار دارند.

یائسگی

پس از یائسگی، کاهش استروژن در گردش خون موجب بروز تغییراتی در سیستم ادراری شده که فرد را مستعد به عفونت می‌کند.

ناهنجاری‌های تکاملی در سیستم ادراری

 نوزادانی که با نقایص مادرزادی سیستم ادراری متولد می‌شوند در معرض عفونت‌های ادراری قرار دارند. در این نواقص معمولا ادرار به درستی تخلیه نمی‌شود و یا بخشی از آن دوباره به مثانه بر می‌گردد که این روند باعث انتقال باکتری‌ها از قسمت‌های پایینی مجاری به بخش‌های بالا دستی می‌شود.

انسداد مجاری ادراری

سنگ‌های کلیه و یا متورم شدن پروستات سبب ماندن بیشتر ادرار در مثانه و ابتلا به عفونت‌های ادراری شوند.

سیستم ایمنی سرکوب شده

 بیماری دیابت و یا برخی از بیماری‌های زمینه‌ای که باعث تضعیف سیستم ایمنی می‌شوند شانس عفونت‌های ادراری را افزایش می‌دهند.

استفاده از کاتتر

بیمارانی که قادر نیستند به طور طبیعی دفع ادرار داشته باشند و از لوله (کاتتر) بدین منظور استفاده می‌کنند مستعد ابتلا به بیماری‌های ادراری هستند. این بیمارن غالبا افرادی هستند که به دلایل مختلف در بیمارستان بستری بوده و یا بیمارانی که به دلایل نورولوژیک دچار ناتوانی در سیستم ادراری هستند.

جراحی در سیستم ادراری

 جراحی سیستم ادراری و یا معایناتی که مستلزم استفاده از وسایل پزشکی است خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.

عفونت مجاری اداری چه پیامدهایی در پی دارد؟

با تشخیص زودهنگام و درمان به موقع عفونت‌های ادراری، معمولا عوارض دیگری بروز نمی‌کند. اما سهل انگاری و بی توجهی به چنین عفونت‌هایی منجر به پیامدهای جدی و ناخوشایند می‌شود. مهمترین عوارض ناشی از عفونت‌های ادراری درمان نشده شامل موارد زیر است:

• عفونت‌های تکرار شونده به ویژه در زنانی که طی ۶ ماه دو بار و یا بیشتر مبتلا به عفونت بوده‌اند.
• آسیب‌های دائمی به کلیه‌ها ناشی از عفونت‌های حاد و مزمن کلیوی
• در زنان حامله خطر تولد نوزاد کم وزن و یا زایمان زودرس
•  باریک شدن مجرای میز راه در مردان به دلیل عفونت‌های مکرر
•  سپسیس یا عفونت منتشر خونی در صورتی که عفونت به سمت کلیه‌ها حرکت کند.

چگونه می‌توان از ابتلا به عفونت‌های ادراری پیشگیری کرد؟

با رعایت اقدامات زیر می‌توان خطر عفونت‌های ادراری را به حداقل کاهش داد:

• مصرف فراوان مایعات به ویژه آب: نوشیدن آب فراوان باعث رقیق شدن و افزایش ادرار می‌شود و همین موضوع باعث تخلیه سریعتر مثانه و شستشوی بیشتر مجاری ادراری خواهد شد.
• نوشیدن آب کرن بری: نوشیدن این آب میوه در پیشگیری از عفونت‌های ادراری موثر است.
• رعایت بهداشت فردی: پس از اجابت مزاج مقعد را به خوبی شسته و سپس با دستمال خشک کنید تا از انتشار باکتری‌های روده‌ای به سیستم ادراری جلوگیری شود.
• تخلیه مثانه بلافاصله پس از رابطه جنسی: پس از رابطه جنسی یک لیوان کامل آب بنوشید تا دفعات ادرار بیشتر شده و باکتری‌های مضر از سیستم ادراری خارج شوند.
• تغییر روش پیشگیری از بارداری: برخی وسایل پیشگیری از بارداری مثل دیافراگم و اسپرم کش‌ها در شکل گیری عفونت‌های ادراری موثر هستند.

آزمایشات تشخیص عفونت‌های ادراری

مهمترین تست‌ها و روش‌های تشخیص عفونت‌های ادراری به شرح زیر هستند:

آنالیز کردن نمونه ادراری

 پزشک ممکن است آزمایش ادرار را برای شما تجویز نماید. در آزمایشگاه تشخیص طبی یک نمونه ادرار از شما دریافت می‌شود تا باکتری‌ها، سلول‌های قرمز و سلول‌های سفید خونی مورد ارزیابی قرار بگیرند. برای جلوگیری از آلوده شدن نمونه ادرار به باکتری‌ها، از شما خواسته می‌شود تا ناحیه تناسلی را با پد ضدعفونی کننده تمیز نمائید.

برای استفاده از خدمات آزمایشگاه در منزل هومکا می‌توانید بر روی دکمه زیر کلیک کنید. 

کشت سلولی

در این روش نمونه ادرار به آزمایشگاه کشت سلولی ارسال می‌شود تا باکتری‌های عامل عفونت مشخص گردد. پس از شناسایی شدن نوع باکتری، پزشک داروهای متناسب با آن را برای درمان بیماری تجویز می‌کند.

روش‌های تصویر برداری

 در صورتی که عفونت‌ها مکرر باشند به منظور بررسی آناتومی و تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری سیستم ادراری، روش‌های سی تی اسکن و MRI درخواست می‌شوند.

سیستوسکوپی

 در این روش با استفاده از وسیله‌ای که دارای لوله باریک و مجهز به لامپ و دوربین است داخل مجاری ادراری روئیت می‌شود. سیستوسکوپی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عفونت‌ها تکرار شونده باشند و به درمان دارویی به خوبی پاسخ ندهند.

عفونت‌های ادراری چگونه درمان می‌شود؟

عفونت سیستم ادراری می‌تواند صرفا محدود به قسمت تحتانی (مثانه و میزراه) و یا قسمت‌ فوقانی (کلیه) باشد و یا کل بافت ادراری را درگیر کند. عفونت مثانه و عفونت کلیه اغلب به صورت بیماری حاد بروز می‌کنند، اما حالت مزمن و تکرار شونده نیز به طور شایع رخ می‌دهند. عفونت‌های ادراری می‌تواند منجر به آلودگی باکتریایی منتشر همراه با علائم بالینی سپسیس شود. باکتری E. Coli علت اصلی عفونت دستگاه ادراری و عامل۸۰ درصد عفونت‌های سیستم ادراری در زنان است. آنتی بیوتیک‌ها اولویت اول در درمان چنین عفونت‌هایی به شمار می‌آیند. نوع دقیق دارو، دوز و مدت مصرف آن به نوع باکتری و شدت عفونت بستگی دارد. در عفونت‌های ساده معمولا داروهای زیر تجویز می‌شوند:

• تری متوپرین/ سولفامتوکسازول
•  فوسفومایسین
• نیتروفورانتوئین
•  سفالکسین
• سفتریاکسون

گروهی از آنتی بیوتیک‌ها به نام کلروکوئین‌ها مثل سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین معمولا به دلیل عوارض جانبی برای عفونت‌های ساده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. اما در عفونت‌های پیجیده و تکرار شونده و عفونت‌های کلیوی ممکن است این داروها تجویز شوند. در بیشتر موارد، علائم ناشی از عفونت‌های ادراری پس از گذشت چند روز از مصرف دارو، برطرف می شوند. اما مهم است که آنتی بیوتیک‌ها را تا اتمام دوره کامل درمانی مصرف نمائید. معمولا در عفونت‌های ساده، پزشکان دوره درمانی را کوتاه تر در نظر می‌گیرند. در کنار آنتی بیوتیک‌ها ممکن است مسکن‌هایی برای کاهش علائم مثانه و سوزش ادرار تجویز گردد.

درمان عفونت‌های پیچیده و تکرار شونده چگونه است؟

•  افزایش طول دوره درمانی به مدت ۶ ماه یا بیشتر
• در صورت ارتباط عفونت با رابطه جنسی، مصرف آنتی بیوتیک پس از هر تماس جنسی
•  استفاده از درمان‌های هورمونی استروژن در دوران یائسگی
•  استفاده از آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی

چرا گاهی درمان با آنتی بیوتیک‌ها موثر نیست؟

در سال‌های اخیر مصرف نادرست و خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها منجر به پدید آمدن مکانیسم مقاومت باکتریایی نسبت به آنتی بیوتیک‌ها شده است. این موضوع در حال تبدیل شدن به یک چالش جدی برای بیماری‌های عفونی به ویژه عفونت‌های ادراری است. از اینرو پزشکان در حال تجویز داروها بر اساس الگوی مقاومت میکروبی هستند تا از ایجاد مقاومت ممانعت شود. همچنین توصیه به بیماران این است که از مصرف خودسرانه و بدون نسخه آنتی بیوتیک‌ها اجتناب کرده و در صورت تجویز شدن آنتی بیوتیک از سوی پزشک، حتما داروها را تا انتهای دوره درمانی مصرف نمایند.

آزمایش در منزل با هومکا

برای انجام آزمایش ادرار یا آزمایشات خون، استفاده از خدمت آزمایش در منزل هومکا می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. این خدمات تحت پوشش بیمه‌های پایه و تکمیلی است. هومکا برای ارائه خدمات درمانی و آزمایشگاهی خود مانند آزمایش کشت ادرار، چکاپ در منزل و ... با مراکز معتبر همکاری دارد. برای ثبت رایگان درخواست می‌توانید بر روی دکمه زیر کلیک کنید. پس از آن کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت تا جزییات ارائه خدمت را در اختیار شما قرار دهند. چنانچه موافق باشید، درخواست ثبت نهایی خواهد شد و متخصص هومکا را در منزل یا محل مورد نظر ملاقات خواهید کرد. برای ارتباط با ما می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید. تجربه خود از هومکا را با دیگران به اشتراک بگذارید.