آزمایش AFP

آلفا فیتوپروتئین یا AFP مولکولی است که به صورت طبیعی به مقدار کم در خون افراد بالغ وجود دارد. اما در برخی شرایط مقدار این پروتئین افزایش یافته و از آن به منظور تشخیص تعدادی از بیماری‌ها استفاده می‌شود. همچنین این آزمایش به عنوان تست غربالگری در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌شود که در ادامه مطلب به آن می‌پردازیم.

این مقاله با هدف افزایش اطلاعات در زمینه آزمایش AFP گردآوری شده است. لطفا برای بررسی نتیجه آزمایش با پزشک متخصص مشورت داشته باشید. 

هومکا آماده ارائه خدمت آزمایش در منزل است. با استفاده از این خدمت طیف گسترده‌ایی از انواع آزمایش خون در منزل یا محل مورد نظر شما انجام خواهد شد. 

آزمایش AFP برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟

در این آزمایش سطح پروتئین AFP در خون سنجش می‌شود. این پروتئین یک معیار و شاخص برای وجود سلول های توموری در بدن است. به این معنا که بالا رفتن مقدار آن در خون می‌تواند یک نشانه مهم برای وجود سلول‌های توموری و یا نقص عملکرد در برخی اندام‌ها باشد. مهمترین بیماری‌هایی که در آن میزان سرمی AFP افزایش می‌یابد شامل موارد زیر است:

• سرطان کبد
• سرطان معده
• سرطان پانکراس
• سرطان مجرای صفراوی
• سرطان روده بزرگ
• سرطان ریه

و برخی بیماری های التهابی مثل سیروز کبدی و هپاتیت

البته بالا بودن AFP همواره دلیل بر وجود سرطان و نقص بافتی نیست و نمی‌توان صرفا با توجه به نتایج این تست تصمیم قطعی گرفت. بنابراین در صورت مشاهده مقادیر غیر نرمال در آزمایش AFP، تست‌های تکمیلی توسط پزشکان درخواست می‌شود. این تست همچنین برای ارزیابی تاثیر دوره‌های درمانی سرطان و نیز تشخیص عود سرطان‌های بدخیم کاربرد دارد.

تست AFP چه زمانی توسط پزشک تجویز می‌شود؟

علاوه بر مواردی نظیر ارزیابی روند درمان و یا بررسی عود بدخیمی‌ها، در مواردی که بیمار دارای علائم زیر باشد تست توسط پزشک تجویز می‌شود:

• کاهش وزن شدید و بدون دلیل در کوتاه مدت
• کاهش محسوس اشتها
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس ضعف و خستگی
• تورم و برآمدگی شکم
• زردی پوست و چشم

پس از انجام سونوگرافی و معاینات اولیه، در صورت وجود علائمی مبنی بر وجود سرطان این آزمایش درخواست می‌شود.

برای ثبت رایگان درخواست می‌توانید همین حالا با ما تماس بگیرید.  

آزمایش AFP چگونه انجام می‌شود؟

این آزمایش با دریافت یک نمونه خون از ساعد در بخش نمونه‌‌گیری آزمایشگاه تشخیص طبی انجام می‌شود. روند نمونه‌گیری حدود ۵ دقیقه به طول می‌انجامد و خون پس از دریافت به بخش آزمایشگاهی ارسال شده تا میزان فاکتور AFP در آن سنجیده شود. به طور معمول قبل از انجام آزمایش نیاز به ناشتا بودن و یا مصرف داروی خاصی نیست. با توجه به دریافت خون، در برخی افراد ممکن است پس از آزمایش احساس ضعف و سرگیجه پدید آید که برای جلوگیری از چنین حالتی بهتر است قبل از آزمایش صبحانه کامل میل نمایید و در هنگام ضعف نیز بایستی در یکجا نشسته و نفس عمیق بکشید.

آزمایش AFP در بارداری چیست؟

از تست AFP در دوران بارداری برای تشخیص برخی بیماری‌های احتمالی جنین استفاده شده و معمولا در قالب یک تست غربالگری در هفته‌های ۱۴ تا ۲۲ توسط پزشک درخواست می‌شود. برای دریافت نتایج بهتر و دقیق‌تر در این آزمایش، هفته‌ شانزدهم بارداری تا هفته هجدهم بارداری به دلیل دقت بالاتر و خطای کمتر نسبت به سایر هفته‌ها بهترین زمان برای انجام تست است. در تست غربالگری AFP سه فاکتور دیگر نیز به صورت همزمان در خون مادر سنجش می‌شوند تا یک چکاپ چهارگانه و مطمئن صورت گیرد. سایر فاکتورهای مورد بررسی در آزمایش چهارگانه بارداری شامل موارد زیر است:

• سنجش هورمون گنادوتروپین (HCG)
• سنجش هورمون استریول
• سنجش هورمون Inhibin A

در واقع پزشک با آنالیز چهار فاکتور بالا، وضعیت سلامتی شما و جنین را تفسیر می‌کند و اگر احیانا نقصی در تکامل جنین مانند اختلال در لوله‌های عصبی، بیماری‌های نخاعی و یا ناهنجاری در تعداد کروموزوم‌ها مثل سندروم داون وجود داشته باشد با این تست غربالگری قابل تشخیص خواهد بود. لازم به ذکر است که مثبت بودن این آزمایش به تنهایی نمی‌تواند نشانه بروز نقص و یا اختلالی در جنین باشد از این‌رو در صورت غیرطبیعی بودن جواب آزمایش، پزشک برای تشخیص قطعی بیماری آزمایشات تخصصی‌تری را تجویز می‌کند.

به هومکا برای آزمایشات دوران بارداری در منزل و چکاپ در منزل اعتماد کنید. 

آزمایش AFP بارداری برای چه زنانی ضروری‌تر است؟

آزمایش AFP بارداری یک آزمایش غربالگری روتین در دوران باردرای است و تقریبا پزشکان برای تمامی مادران باردار این تست را تجویز می‌کنند اما پزشکان به گروه‌های زیر که بیشتر در معرض بروز نقایص مادرزادی در جنین هستند توجه بیشتری دارند. 

در سایت Health Line  به این موضوع اشاره شده است: 

تست AFP به زنان زیر توصیه می‌شود:

• زنان باردرای که سن آنها بیشتر از ۳۵ سال باشد.
• زنانی که سابقه خانوادگی بیماری‌های ژنتیکی و یا نقایص مادرزادی دارند.
• زنانی که به دلیل بیماری در حال مصرف دارو با عوارض جانبی بالا هستند.
• زنانی که دیابت بارداری دارند.

سطح نرمال AFP در هفته‌های مختلف بارداری به چه صورت است؟

 سطح سرمی پروتئین AFP مادر با شکل گیری جنین در رحم افزایش پیدا کرده به صورتی که مقدار آن در هفته سیزدهم بارداری به بیشترین مقدار خود می‌رسد و سپس شروع به کم شدن می‌کند و در هفته‌های پایانی بارداری این مقدار به کمتر از ۲ درصد اولیه خواهد رسید. میزان AFP خون زنان باردار در هفته‌های مختلف بسیار متغیر است و سطح آن فراز و نشیب‌های زیادی دارد اما این مقدار در هفته‌های ۱۴ تا ۲۲ دارای یک ثبات نسبی است و به همین دلیل این آزمایش در سه ماه دوم بارداری انجام می‌شود. در صورتی که میزان جواب آزمایش بیشتر از حد نرمال باشد احتمال ابتلای جنین به نواقص طناب عصبی وجود دارد. دقت تست‌های غربالگری سه ماهه دوم در حدود ۸۰ درصد است.

تفسیر آزمایش AFP به چه صورت است؟

میزان طبیعی و نرمال آلفا فیتوپروتئین یا AFP در مردان و زنانی که باردار نیستند کمتر از ۱۵ نانوگرم در میلی‌ لیتر است؛ اما اگر سطح پروتئین به صورت غیرطبیعی بالا باشد احتمال اولیه می‌تواند وجود سرطان و یا یک نوع بیماری التهابی کبدی باشد. اگرچه این صرفا یک احتمال است و جواب قطعی با انجام آزمایشات تخصصی‌تر مشخص می‌شود.

در زنان باردار زمان مناسب آزمایش AFP در هفته‌های ۱۴ تا ۲۲ است و اگر در آزمایش جواب بیشتر از حد نرمال باشد می‌تواند نشانه‌ای بر وجود اختلالات تکاملی و نقص در لوله عصبی جنین باشد که برای قطعی شدن نتایج، آزمایشات بیشتری انجام می‌شود. باید توجه داشت که شایع‌ترین علت بالا بودن AFP در زنان باردار تشخیص نادرست زمان دقیق بارداری بوده که منجر به نتایج اشتباه و کاذب می‌گردد.

در زنان باردار پایین بودن بیش از حد AFP می‌تواند نشانه‌ یکی از نقایص زیر باشد:

• نقص کروموزومی مانند سندروم داون یا بیماری ادواردز
• سقط شدن جنین
• بارداری مولار (هیداتی‌ فرم)
• کوریوکارسینوم
• تخمین نادرست سن حاملگی

برای تعیین نتیجه قطعی پزشک آزمایشات تخصصی‌تری را تجویز می‌کند. علاوه بر این، بارداری‌های چند قلویی نیز ممکن است علت پدید آمدن سطوح غیر طبیعی در آزمایش باشد.

در صورت بالا بودن AFP در بارداری چه آزمایشات تکمیلی درخواست می‌شود؟

• سونوگرافی: از آنجا که قدرت تشخیصی تست AFP برای آنسفالی ۸۸ درصد و برای اسپاینا بیفیدا ۷۹ درصد است در صورت وجود مقادیر بالا AFP در خون برای تأیید سن جنین، آنسفالی و یا تشخیص دوقلو بودن آزمایش سونوگرافی دو بعدی و یا سه بعدی انجام می‌شود. نواقص مادرزادی لوله عصبی و طناب نخاعی با سونوگرافی رزولوشن بالا از هفته هجدهم بارداری به بعد قابل تشخیص هستند.
• تکرار آزمایش AFP: سنجش مجدد AFP خون پس از ۷ الی ۱۰ روز از اولین آزمایش در مواردی که نتایج جواب آزمایش نرمال نباشد. در مواردی ممکن است خطای انسانی باعث بروز نتایج اشتباه در آزمایشات شود.
• آزمایشات ژنتیک: به دلیل اینکه بروز اختلات ژنتیکی عامل بسیاری از بیماری های تکاملی عصبی و نخاعی در جنین هستند مشاوره و آزمایشات ژنتیکی به منظور شناسایی اختلالات درخواست می‌شود. در صورت لزوم تست آمنیوسنتز یا آزمایش مایع آمنیوتیک جهت بررسی معاینات کروموزومی و ارزیابی سلامت جنین انجام می‌شود.

آزمایش AFP در منزل با هومکا

شما می‌توانید آزمایش AFP را با خدمت آزمایش در منزل هومکا انجام دهید. ما برای ارائه خدمات خود با مراکز معتبر همکاری داشته و متخصصان باتجربه را به خانه شما اعزام خواهیم کرد. آزمایش در منزل هومکا تحت بیمه‌های پایه و تکمیلی است. 

برای ثبت رایگان درخواست کافی است بر روی دکمه زیر کلیک کنید. به این ترتیب ثبت خواهد شد. کارشناسان ما پس از مدتی با شما تماس خواهند گرفت تا در مورد چگونگی ارائه خدمت راهنمایی ‌هایی لازم را انجام دهند. اگر با شرایط موافق باشید، سفارش ثبت نهایی خواهد شد. کارشناس هومکا در کوتاه‌ترین زمان شما را در در زمان و مکان تعیین شده ملاقات خواهد کرد. 

خدمات آزمایشگاهی و درمانی در منزل هومکا به ساکنین سراسر استان تهران، کرج و حومه و شهر مشهد ارائه می‌شود. برای برخورداری از این خدمات می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ نیز تماس بگیرید. تجربه خود از هومکا را با دوستان و عزیران خود به اشتراک بگذارید.